Aylık Mevzuat Dergisi Ocak Ayı Uzmanlarla Sorular ve Cevaplar

Lebib Yalkın Aylık Mevzuat Dergisi Ocak Sayısındaki güncel mevzuat konularına ilişkin zengin içerikleri inceleyin! Yayımlanan makalelerin yanında her ay söyleşi ve soru cevaplarla abonelerimize zengin içerikler sağlıyoruz.

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK”), 2016 senesinde yürürlüğe girmesinden bu yana, bilişim ve teknoloji hukuku alanındaki en önemli kaynak metinlerimizden biri haline gelmiştir. Yapay zekâ hukuku bakımından ise Kişisel Verileri Koruma Kurumu (“KVK Kurumu”) tarafından yapay zekâ sistemlerine ilişkin olarak kişisel verilerin işlenmesi odağında Eylül 2021’de “Yapay Zekâ Alanında Kişisel Verilerin Korunmasına Dair Tavsiyeler” ile Ekim 2024’te “ChatGPT Örneği Özelinde Sohbet Robotlarına İlişkin Bilgi Notu” (“Bilgi Notu”) yayımlanmıştır.  

Bilgi Notunda; sohbet robotlarının neler olduğu, hangi amaçlar için kullanıldığı, kullanımı ile hangi kişisel verilerin işlendiği, bu kapsamda kişisel veri güvenliği bakımından son kullanıcılar ile sohbet robotu geliştiricileri tarafından dikkat edilmesi gereken hususlar incelenmiştir. KVK Kurumu tarafından yayımlanan işbu Bilgi Notu dikkate alınarak, ChatGPT gibi yapay zekâ sistemlerini kullanan son kullanıcılar ile yapay zekâ aktörleri bakımından önem taşıyan hususlar, Av. Lerzan Nalbantoğlu ve Av. Hande Çağla Yılmaz tarafından hazırlanan bu çalışma kapsamında ele alınmıştır. 

 
SORU:  KVK Kurumu tarafından sohbet robotları nasıl tanımlanmaktadır?  

YANIT:  KVK Kurumu tarafından sohbet robotları, kullanıcıların bir arayüz aracılığıyla sohbet robotlarına ilettikleri görevleri ve/veya direktifleri yerine getirmek amacıyla insan konuşmalarını simüle eden yazılımlar olarak tanımlanmıştır. Bununla birlikte, kullanıcıların sesli veya yazılı olarak ilettikleri görev ve/veya direktiflerin sohbet robotları tarafından anlamlandırılması için doğal dil işleme tekniğinden (“Natural Language Processing” veya “NLP”) faydalanıldığı belirtilmiştir.

Ayrıca, sohbet robotlarının kullanıcıların niyet ve duygularını anlamlandırabileceği, hatta etkileşim süresince son kullanıcılar hakkında bilgi toplayarak her etkileşimleri ile kendilerini geliştirebildikleri ifade edilerek bu öğrenme sürecinin yapay zekâ destekli sohbet robotlarını diğer sohbet robotlarından ayıran önemli bir özellik olduğu ifade edilmiştir. 

Sohbet robotlarının NLP haricinde doğal dil anlama (NLU) ve doğal dil üretimi (NLG) tekniklerini kullanarak insan dilinin anlamlı bir şekilde yorumlanmasını, kullanıcı niyetinin anlamlandırılmasını ve cümleler aracılığıyla çıktının ortaya konulmasını sağlamakta olduğu vurgulanmıştır.   

KVK Kurumu, sohbet robotlarına örnek olarak ChatGPT (OpenAI), Siri (Apple), Alexa (Amazon) ve Gemini (Google) vb. akıllı sanal asistanları göstermişse de Bilgi Notu’nda sohbet robotları, aynı zamanda üretken yapay zekâ olan ChatGPT odağında değerlendirilerek; sohbet robotlarının günlük hayatımıza her geçen gün daha da adapte olduğu, müşterilere ve çalışanlara destek olduğu ve kullanımlarının hızla arttığı vurgulanmıştır. 

SORU:  NLP nedir? 

YANIT:  NLP, bilgisayar bilimi ve yapay zekânın bir alt alanı olup makine öğrenmesi teknolojisi kullanılarak bilgisayarların insan dilini anlamasını ve bu dil ile iletişim kurmasını sağlamaktadır.    
 
NLP teknolojisi sayesinde; e-postalar, metin mesajları, sosyal medya haber akışları, videolar ve ses dosyaları vb. çeşitli büyük boyuttaki ses ve metin verileri işlenebilir, mesajdaki niyet veya duygu analiz edilebilir ve insan iletişimine gerçek zamanlı olarak yanıt verilebilmektedir.2 Bir başka ifadeyle; NLP, insan dilinin bilgisayarlar tarafından anlaşılabilmesi, analiz edilebilmesi ve yanıt verilebilmesi teknolojisi olup bu teknoloji aracılığıyla kişisel veri işleme faaliyeti gerçekleşebilmektedir. 
     
SORU:  Sohbet robotları hangi işlevler için kullanılmaktadır? 
YANIT:  KVK Kurumu tarafından Bilgi Notu’nda sohbet robotlarının aşağıdaki işlevleri yerine getirdiği ifade edilmiştir: 

-    Müşteri destek 
-    Soru cevaplama 
-    Kod oluşturma ve programlama 
-    Bilgi arama 
-    Metinleri kontrol etme ve gözden geçirme 
-    İçerik oluşturma 
-    Çeviri yapma 
-    Duygu analizi gerçekleştirme 

Kaynak: Lebib Yalkın Aylık Mevzuat Dergisi Ocak Sayısı 2025