R.Gazete No: 32922
R.G. Tarihi: 10.6.2025
Yargıtay 3. Hukuk Dairesinden:
TÜRK MÎLLETİ ADINA
YARGITAY İLÂMI
Esas No : 2025/590
Karar No : 2025/1899
İncelenen Kararın Mahkemesi : Ankara Batı 1. Tüketici Mahkemesi
Tarihi : 31.03.2022
Sayısı : 2021/360 E., 2022/134 K.
Davacılar : ...
: 1-… Turizm Tic. A.Ş. vekili Avukat …
2-… Turizm Seyahat Otelcilik Organizasyon Yönetim
Tic. Ltd. Şti. vekili Avukat …
Dava Tarihi : 05.05.2021
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı Pronto Tour acentesi olan Mito Tur şirketi üzerinden 3 Temmuz 2020 hareketli yurt dışı tur paketini 1.888,80 Euro ödeme yaparak satın aldığını, ancak eşinin aniden gelişen rahatsızlığı ve covid 19 nedeniyle 19.03.2020 tarihinde tur paketini iptal ettirdiğini, iade tutarını alamadığını belirterek 1.888,80 Euro'nun dava tarihindeki kur karşılığı 18.919,543 TL'nin avans faiziyle birlikte davalılardan tahsilini, ayrıca tur paketini iptal ettiği 19.03.2020 tarihinden başvuru tarihine kadar döviz cinsinden mevduat faizin de TL'ye dönüştürülerek iade tutarına eklenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafından ödenen 1.888,80 Euro bedelin ödeme tarihindeki efektif döviz satış kuru üzerinden toplam tutarının 12.127,42 TL olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 12.127,42 TL alacağın dava tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiş, kararın davacı tarafından süresinde istinaf edilmesi üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 14.07.2022 tarihli ve 2022/2101 E., 2022/1882 K. sayılı ilamıyla; davacının istinaf başvurusunun kesinlik nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Sebepleri
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararma yönelik Adalet Bakanlığınca; Mahkemece, davacı tarafından 1.880,80 Euro paket tur ücretinin ödendiği, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 99. maddesi gereğince davacı alacaklının seçimlik hakka sahip olduğu, davacının dava dilekçesinde ödediği bedelin dava tarihi olan 05.05.2021 tarihindeki kura göre karşılığı olan 18.919,543 TL'nin davalılardan tahsilini talep ederek seçimlik hakkını bu yönde kullandığı dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken paket tur ücretinin ödemesinin yapıldığı 25.10.2019 tarihindeki kur üzerinden yazılı şekilde karar verilmiş olmasının usul ve yasaya olduğu ileri sürülerek, kanun yararına temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, paket tur sözleşmesinin iptali nedeniyle davacının ödemiş olduğu bedelin iadesi istemine ilişkin olup, kanun yararına temyiz aşamasında uyuşmazlık davacı tarafından yabancı para cinsinden yapılan ödemenin dava tarihindeki kur üzerinden tahsilinin talep edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
TBK 99. maddesi; "Konusu para olan borç Ülke parasıyla ödenir.
Ülke parası dışında başka bir para birimiyle ödeme yapılması kararlaştırılmışsa, sözleşmede aynen ödeme veya bu anlama gelen bir ifade bulunmadıkça borç, ödeme günündeki rayiç üzerinden Ülke parasıyla da ödenebilir.
Ülke parası dışında başka bir para birimiyle belirlenmiş ve sözleşmede aynen ödeme ya da bu anlama gelen bir ifade de bulunmadıkça, borcun ödeme gününde ödenmemesi üzerine alacaklı, bu alacağının aynen veya vade ya da fiilî ödeme günündeki rayiç üzerinden Ülke parası ile ödenmesini isteyebilir."
Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 12.02.2024 tarihli 2023/1440 E., 2024/574 K. sayılı ilamının ilgili kısmında; "6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 99. maddesi uyarınca; borç ülke parası dışında başka bir para birimiyle belirlenmiş ise borcun ödeme gününde ödenmemesi üzerine alacaklı, bu alacağının aynen veya vade ya da fiilî ödeme günündeki rayiç üzerinden Ülke parası ile de ödenmesini isteyebilir. Diğer bir anlatımla, borcun aslı yabancı para alacağı (döviz) ise alacaklının, borcun fiili ödeme günündeki TL karşılığı döviz veya doğrudan TL olarak talepte bulunma konusunda seçimlik hakkı bulunmaktadır. Seçimlik hakların söz konusu olması halinde seçimlik hak kullanılmak suretiyle edim tayin edilmiş olur ve seçimlik hakla ortadan kalkar (Koğuzman-Öz, Borçlar Hukuku-Genel, s.227). Dolayısıyla, borcun ödeme gününde ödenmemesi üzerine alacaklıya tanınan seçimlik bir hak sözkonusu olup hakkın kullanılması yenilik doğurucu nitelikte olduğundan talep hakkını kullanan alacaklının artık bu tercihinden dönmesi mümkün değildir (Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 18.01.2022 tarihli ve 2021/12219 E., 2022/535K. sayılı ilamı, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 19.01.2023 tarihli ve 2021/5290 E., 2023/581 K. sayılı ilamı)." açıklamasına yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan Dairemiz içtihadı ve yasal mevzuat birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu olayda taraflar arasında 25.10.2019 tarihli paket tur sözleşmesi imzalandığı, sözleşme bedelinin 1.888,80 Euro olduğu, söz konusu bedelin 1.880,80 Euro olarak 25.10.2019 tarihinde davalı … Turizm Şirketine ödendiği, davacının sağlık sorunları nedeniyle rapor sunarak paket turu 19.03.2020 tarihinde iptal ettiği, iptale rağmen tur bedelinin davacı tarafa ödenmediği, davacının dava dilekçesi ile "Bu itibarla, benim, tur şirketine elden ödeme yaptığım tutar, faturadan anlaşılacağı üzere 1888,80 euro olup; başvuru günündeki Merkez Bankası Efektif Satış Kuru gün için fiyatlanması her gün saat 15.30 da yapıldığından bir önceki yani 04.05.2021 tarihli Merkez Bankası Euro Cinsi gerçekleşen Efektif satış kuru baz alınmış ve kürün 10.0167 olarak gerçekleştiği, fatura tutarı karşılığının 18.919,543 TL olduğu hesaplanmıştır." şeklinde talepte bulunduğu, harca esas değer olarak da 18.919,543 TL gösterdiği, davacı alacaklının TBK'nın 99. maddesi uyarınca bu alacağının aynen veya vade ya da fiilî ödeme günündeki rayiç üzerinden Ülke parası ile de ödenmesini isteyebileceği, somut olayda ise dava tarihindeki kur üzerinden TL karşılığı olarak talepte bulunarak seçimlik hakkım kullandığı, ancak Mahkemece davalılara ödeme yapılan 25.10.2019 tarihinde kur üzerinden TL karşılığı olarak karar verildiği anlaşılmaktadır.
O halde Mahkemece, davacı tarafından 1.880,80 Euro paket tur ücretinin ödendiği, TBK 99. maddesi gereğince davacı alacaklının seçimlik hakka sahip olduğu, davacının dava dilekçesinde ödediği bedelin dava tarihi olan 05.05.2021 tarihindeki kura göre karşılığı olan 18.919,543 TL'nin davalılardan tahsilim talep ederek seçimlik hakkını bu yönde kullandığı dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken paket tur ücretinin ödemesinin yapıldığı 25.10.2019 tarihindeki kur üzerinden yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olduğundan Adalet Bakanlığının bu yöne ilişen kanun yararına temyiz isteminin kabulü gerekmiştir.
KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 363/1 hükmüne dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Kararın bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
07.04.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
----------o----------
