MEVZUATTAKİ SON
DEĞİŞİKLİKLER

Cumhurbaşkanlığından:

 

Konu: AB’den Sağlanacak Katılım Öncesi Fonların

ve AB Programlarına Katılımın Yönetimi

 

GENELGE

2023/11

 

I.KISIM

GİRİŞ

1.     AMAÇ VE KAPSAM

Bu Genelgenin amacı; Avrupa Birliği (AB)’nden sağlanan Katılım Öncesi Yardım Aracı (Instrument for Pre-accession Assistance - IPA), Sınır Ötesi İşbirliği ve AB (Birlik) Programları fonlarının AB ile akdedilen anlaşmalarla uyumlu olarak idari ve mali yönetim ilkeleri çerçevesinde etkin kullanılmasını sağlayacak kamu idarelerini belirlemek ve bu kurumlar arasındaki ilişkileri düzenlemektir.

Bu Genelge, Katılım Öncesi Yardım Aracının, Sınır Ötesi İşbirliği Programlarının ve AB Programlarının yönetimine ilişkin sorumlulukları bulunan kurumlar arasındaki işlemlerde işbirliği ve koordinasyon sağlanmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.

2.     YASAL DAYANAK

AB’nin 2021-2027 bütçe döneminde ülkemize sağlayacağı hibe niteliğindeki fonlar;

a.     Katılım Öncesi Yardım Aracını (IPA III) Tesis Eden 15 Eylül 2021 tarihli (AB) 2021/1529 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü,

b.     (AB) 2021/1529 sayılı Tüzüğün Uygulanmasına İlişkin Özel Kurallar Hakkında 15 Aralık 2021 tarihli (AB) 2021/2236 sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü,

c.     AB’nin Bölgesel Kalkınma Fonu ve dış finansman araçları ile desteklenen, AB Bölgesel İşbirliği (Interreg) hedefi için özel hükümler içeren, 24 Haziran 2021 tarihli ve (AB) 2021/1059 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü,

ç. (AB) 466/2014 sayılı Kararı’nı, (AB) 2017/1601 sayılı Tüzüğü’nü ve (AB, Euratom)No 480/2009 sayılı Konsey Tüzüğü’nü tadil eden, Komşuluk, Kalkınma ve Uluslararası İşbirliği Aracını tesis eden, 9 Haziran 2021 tarihli ve (AB) 2021/947 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü,

d. 17 Ocak 2022 tarihli ve (AB) 2022/74 sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü,

e.  17 Ocak 2022 tarihli ve (AB) 2022/75 sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü,

f.   AB Programlarım ve Ajanslarını tesis eden tüm Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzükleri,

g.   Türkiye Yatırım Platformunu oluşturan C(2022) 1895 sayı ve 31 Mart 2022 tarihli Avrupa Komisyonu Kararı,

ve bu Karar ve Tüzükler uyarınca Türkiye ile imzalanan uluslararası anlaşmalar çerçevesinde kullandırılacaktır.

Bununla birlikte hukuki, idari ve mali süreçlerde herhangi bir kesintiye mahal vermeden devamlılığı sağlamak üzere 2007-2013 bütçe dönemini düzenleyen 2011/15 sayılı Genelge ile 2014-2020 bütçe dönemini düzenleyen 2019/20 sayılı Genelge yoluyla tesis edilen yapılar, anılan dönemlerde başlayan proje ve program faaliyetleri tamamlanıncaya kadar görevlerini ifa ederler.

AB ile ülkemiz arasındaki mali işbirliğinin yukarıda belirtilen AB tüzüklerine uygun olarak yürütülmesi amacıyla, Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Komisyonu arasında 17 Ekim 2022 tarihinde "Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPAIII) Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti’ne Yapılacak Birlik Mali Yardımının Uygulanmasına İlişkin Özel Düzenlemeler Hakkında Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması" (IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması) imzalanmıştır. Söz konusu Anlaşmanın onaylanması 01/12/2022 tarihli ve 7424 sayılı Kanunla uygun bulunmuş ve 08/12/2022 tarihli ve 32037 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Anlaşmanın onayına ilişkin 12/12/2022 tarihli ve 2022/6537 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ise 13/12/2022 tarihli ve 32042 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

AB Programları ve Ajanslarına katılıma ilişkin şartlar, 26/02/2002 tarihinde imzalanan ve 28/06/2002 tarihli ve 24799 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 20/06/2002 tarihli ve 4763 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan "Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Topluluğu Arasında Türkiye Cumhuriyetinin Topluluk Programlarına Katılmasının Genel İlkeleri Hakkında Çerçeve Anlaşma" ile düzenlenmiştir. Bu Anlaşmaya dayanılarak, her program için Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Komisyonu arasında Katılım Anlaşması imzalanmakta ve ülkemizin programların sunduğu imkânlara erişimi sağlanmaktadır.

Katılım Öncesi Yardım Aracı kapsamında Türkiye’ye sağlanan fonlar, "2021-2027 Dönemi İçin IPA III Programlama Çerçevesini Kabul Eden 10/12/2021 tarihli Komisyon Uygulama Kararı" ile kabul edilen "IPA-III Dönemi Programlama Çerçeve Belgesi (2021-2027)"nde yer alan beş tematik pencere altında belirlenen öncelikler için kullandırılacaktır.

AB’den sağlanacak fonlar; AB’ye tam üyelik hedefimiz doğrultusunda, Stratejik Cevap Belgesi’nde belirlenmiş amaçlara uygun olarak hazırlanan Eylem Belgeleri; Kırsal Kalkınma Programı ve Sınır Ötesi İşbirliği Programı belgelerinde yer verilen strateji ve öncelikler çerçevesinde kullandırılır.

II.     KISIM

GENEL İLKELER

Türkiye - AB Mali İşbirliği kapsamındaki araçlardan IPA, AB Programları ve Sınır Ötesi İşbirliği Programlarının programlanması, uygulanması, izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesinden sorumlu tüm kurum ve kuruluşların uyması gereken temel ilkeler şunlardır:

a.     Program, proje ve faaliyetleri performans temelli bir yaklaşımla uygulamak, takip etmek ve raporlamak.

b.    Sağlanan mali destekleri hedeflenen sonuç ve etkiler çerçevesinde fonlardan azami ölçüde faydalanılmasını sağlayacak şekilde etkili ve verimli kullanmak.

c.     Farklı araçların sinerji ve tamamlayıcılık imkanlarının değerlendirilebilmesi ve desteklerin etkisinin azami seviyeye çıkarılabilmesi için tüm araçları bütüncül bir yaklaşımla ele almak, bu kapsamda kurum içi ve kurumlar arası eşgüdümü sağlamak ve Türkiye - AB Mali İşbirliği dışında yürütülen diğer proje ve programlarla tamamlayıcılığı gözetmek, mükerrerliği önlemek.

ç. Yürütülen program, proje ve faaliyetlerle elde edilen fayda, sonuç ve etkilerin sürdürülebilirliğini ve yaygınlaştırılmasını temin etmek.

d.     Program proje ve faaliyetlerini başta ulusal kalkınma planları olmak üzere makro politika belgelerinde yer alan politika ve stratejilerle uyumlu şekilde yürütmek.

e.     İletişim, tanıtım, farkındalık ve görünürlük faaliyetlerinin, modern iletişim imkânlarının etkin şekilde kullanılması ve faaliyetlerin ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla eşgüdüm ve işbirliği içerisinde yürütülmesiyle toplam etkisini artırmak.

III.      KISIM

KURUMSAL YAPILAR, İZLEME, UYGULAMA, DEĞERLENDİRME VE RAPORLAMA

Türkiye - AB Mali İşbirliği kapsamındaki araçlardan IPA, AB Programları ve Sınır Ötesi İşbirliği Programlarının kurumsal yapıları ile izleme, değerlendinne, uygulama ve raporlamasına ilişkin hususlar aşağıda sırası ile yer almaktadır.

1.     KATILIM ÖNCESİ YARDIM ARACI (IPA)

1.1     KURUMSAL YAPILAR

IPA 111 Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşmasında belirtilen görevleri yerine getirmek ve mali yardımların daha etkin kullanımım temin etmek üzere aşağıdaki kurum ve unvanlar/pozisyonlar belirlenmiştir.

1.1.1    Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü

Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü olarak Avrupa Birliği Başkam görevlendirilmiştir. Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörünün sekretarya hizmetleri Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından yürütülür.

Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü aşağıdaki görevleri yerine getirir;

a.     IPA III dönemi finansman önceliklerinin belirlenmesine yönelik çalışmaları yürütmek,

b.     IPA III yardımının kullanımı ile genel katılım süreci arasındaki bağlantıyı sağlamak.

c.     Stratejik Cevap Belgesinin hazırlıklarını koordine etmek ve belgeyi Avrupa Komisyonuna sunmak.

ç.    IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın, sektörel anlaşmaların ve finansman anlaşmalarının içeriklerine yönelik müzakere süreçlerinin eşgüdümünü sağlamak; Türkiye Cumhuriyeti adına bu anlaşmaları imzalamak ve Avrupa Komisyonuna iletmek.

d.     Operasyonel Programların programlama belgelerinin hazırlanmasını koordine etmek.

e.    Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım Aracı III (IPARD 111) programı hariç olmak üzere program değişikliklerinin hazırlanmasını koordine etmek.

f.    Eylem Belgelerinin hazırlanmasını koordine etmek.

g.     Büyük projeleri değerlendirilmek üzere Avrupa Komisyonuna sunmak.

ğ. IPAIII yardımına ilişkin olarak ilgili tüm paydaşlarla istişare sürecini yürütmek ve IPA III yardımına ilişkin ilgili bilgilere zamanında erişimi temin etmek.

h.    Uygulama sürecinde eşgüdümü sağlamak amacıyla yıllık ve çok yıllı programlar kapsamında yürütülen eylemlerin izleme toplantılarına ve yönlendirme komitelerine katılım sağlamak.

ı. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ilgili Başkan Yardımcısı ve Dış Ekonomik İlişkiler Gene! Müdürlüğünün bağlı bulunduğu Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı ile birlikte; AB’nin Türkiye Yatırım Platformu (TYP) Operasyonel Kurulunda Türkiye’yi temsil etmek.

i.    Türkiye-AB Mali İşbirliği fonlarına ilişkin eğitim faaliyetlerini koordine etmek; bu amaca yönelik olarak; kuramlarda eğitim verebilecek personeli bir araya getirmek, iletişim kurmalarını desteklemek, eğitimlerde standart oluşturmak, müfredat ve kapasite geliştirmek, çelişkileri ve tekrarları önlemek, eğitim düzenlemek, yönlendirmek, sistemleşme faaliyetlerini desteklemek, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak ve eğitimde bir ekosistem oluşturulmasına yönelik faaliyetleri koordine etmek,

İlgili kurum/kuruluşlarca IPA kapsamında uygulanan eylemler arasında bütünlüğü sağlamak amacıyla ihale ve uygulama safhasında üretilen ilgili veri, belge, istatistik ve raporlardan (sözleşme ve ekleri, başlangıç raporu, ara raporlar, nihai rapor ve önemli uygulama belgeleri vb.) talep edilmesi halinde Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü ile paylaşılır.

1.1.2    Ulusal Yetkilendirme Görevlisi (UYG)

Ulusal Yetkilendirme Görevlisi olarak Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğünün bağlı bulunduğu Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı görevlendirilmiştir. UYG, ülkemize IPA III altında sağlanacak fonların mali yönetiminden ve işlemlerin mevzuata uygun ve düzenli olarak yapılmasından genel olarak sorumludur.

UYG’nin sekretarya hizmetleri Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde kurulan ve Muhasebe Birimi ile UYG Destek Dairelerinden oluşan Yönetim Yapısı tarafından yürütülür.

UYG özellikle;

a.    Muhasebe Birimi aracılığıyla IPA III hesaplarının yönetiminden ve mali işlemlerden,

b.    Belirli bir program için bütçe uygulama görevleri verilmesine yönelik Avrupa Komisyonuna teklif sunmaktan,

c.    IPA III fonlarının IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşmasının Ek-B’sinde belirtilen usullere uygun olarak yürütülmesi için oluşturulan iç kontrol sisteminin etkin olarak çalışmasından, sistemin izlenmesinden ve sistemdeki önemli değişikliklerin Avrupa Komisyonuna bildirilmesinden,

sorumludur.

1.1.3   Ulusal Programlama Uyum Koordinatörü (UPUK)

Ulusal Programlama Uyum Koordinatörü olarak Sektörler ve Kamu Yatırımları Genel Müdürlüğünün bağlı bulunduğu Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Başkan Yardımcısı görevlendirilmiştir.

IPA III kapsamında hazırlanan Stratejik Cevap Belgesi, anlaşmalar ve eylem belgeleri ile finanse edilen eylem/program belgelerinin ulusal politika, plan, program ve bütçe süreçleriyle uyumlu olarak hazırlanmasını gözetmekten sorumludur.

UPUK özellikle;

a.    Programlama Çerçevesi, IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması, Stratejik Cevap Belgesi, finansman anlaşmaları, eylem belgeleri ve operasyonel programların ulusal politika, plan, program ve bütçe süreçleri ile uyumlu hazırlanması için yönlendirme yapmaktan,

b.    Programlama sürecinde Yönetim Otoritelerine ve Ara Kurumlara değerlendirme yapılabilecek makul bir süre içinde görüş vermek suretiyle eylem belgelerinin ulusal politika, plan, programlar ve bütçeleme süreçlerine uygun hazırlanmasını yönlendirmekten,

c.   AB’nin Türkiye Yatırım Platformu (TYP) Operasyonel Kurulunda Türkiye’yi temsil etmekten,

ç. Uygulama sürecinde yönlendirme komiteleri ve izleme komitelerinde üye olarak doğrudan yer almak suretiyle eylemlerin ulusal plan, program ve bütçe öncelikleriyle uyumunu izlemek ve değerlendirmekten,

sorumludur.

Yönetim Otoriteleri dâhil tüm kurumlar, programlama faaliyetlerinin ulusal politika, plan ve programlara uygunluğu ve bütçe süreçleri ile uyumun sağlanması bakımından UPUK ile eşgüdüm içerisinde çalışırlar ve bu süreçte ulusal program öncelikleri ile uyum ve tutarlılık ile bütçe süreçlerinde etkinliğin sağlanabilmesi amacıyla UPUK tarafından talep edilen bilgi, belge ve raporları, belgelerin gizliliği hükümleri saklı kalmak kaydıyla, belirlenen süreler içinde intikal ettirirler.

UPUK’un sekretarya hizmetleri Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yürütülür.

1.1.4    Yönetim Otoritesi

Yönetim Otoriteleri, Katılım Öncesi Yardım Aracının 2021-2027 yıllarını kapsayan üçüncü döneminde belirlenen beş tematik pencere altında yer alan ilgili tematik önceliklerin genel yönetiminden sorumludur. Bu doğrultuda yönetim otoritesi olarak belirlenen kurumlar katılım öncesi yardım araçlarına ilişkin ortaya konulan ilkelerin takip edilmesi için gerekli tüm eylem ve önlemleri almakla yükümlüdür.

Yönetim Otoritesi, ilgili tematik öncelik kapsamında yalnızca mali yönetim görevlerini yürütmek üzere bir veya daha fazla "Mali Yönetimden Sorumlu Ara Kurum" belirler. Mali Yönetimden Sorumlu Ara Kurumlar, görevlerinin yürütülmesine ilişkin tüm kararları bağımsız olarak alır. Yönetim Otoritesi, Mali Yönetimden Sorumlu Ara Kurumlanın bağımsızlıklarına gereken saygıyı göstererek gözetiminden sorumludur.

Yönetim Otoritesi, sorumlu olduğu tematik önceliğin yönetim görevlerini yürütmek üzere bir veya daha fazla Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum belirleyebilir. Yönetim Otoritesi, Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurumların gözetiminden sorumludur.

Yönetim Otoritesi, sorumlu olduğu tematik önceliğin yönetim görevlerini yürütmek üzere Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum belirlememesi durumunda "Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum" başlığı altında yer alan iş ve görevleri yürütür.

Yönetim Otoriteleri ve Ara Kurumlar, çalışmalarını ve raporlarının hazırlanmasını desteklemek için, Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörüne, Ulusal Yetkilendirme Görevlisine, Denetim Otoritesine ve sektörel izleme komitelerine gerekli tüm bilgileri sunar.

Yönetim Otoritesi kurumlarda, Yönetim Otoritesi Başkanı en az genel müdür veya dengi düzeyinde belirlenir.

1.1.5    Sektör Sorumlusu Kurum

Tablo, l’de belirtilen sektör sorumlusu kurumlar ilgili tematik öncelik kapsamında programlama, ihale, uygulama ve izleme süreçlerinde Yönetim Otoritesini destekler.

Sektör sorumlusu kurumlar özellikle;

a.    Stratejik Cevap Belgesinin hazırlanmasında Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü ve Yönetim Otoritesini destekler.

b.    Programlama sürecinde proje önerilerini önceliklendirir ve Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum(lar)ca eylem belgelerinin hazırlanmasını koordine eder.

c.    Sektörel uzmanlık sağlanmasını teminen, talep edilmesi halinde ilgili sözleşme belgelerinin hazırlanmasına destek sağlar.

ç. Yönetim Otoritesinin yürüteceği izleme ve değerlendirme faaliyetlerine talep edilmesi halinde katılım sağlar ve gerekli teknik desteği verir.

d.    Sorumlu olduğu sektör kapsamındaki eylemler altında tesis edilen yönlendirme komitelerine katılım sağlayarak uygulamanın sektör öncelikleri ve genel hedeflerle uyumunu izler ve değerlendirir.

e.     İzleme toplantılarına katılım sağlar ve Yönetim Otoritesi tarafından talep edilebilecek bilgi, belge ve raporları belirlenen süreçler dahilinde temin eder.

f.    Sorumlu olduğu sektör kapsamındaki eylemlerle elde edilen fayda, sonuç ve etkilerin sürdürülebilirliğini izler ve değerlendirir.

1.1.6    Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum

Belirlendiği tematik önceliklerde Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum mali yardımın programlanması, uygulanması, yönetimi ve kontrolünde teknik uzmanlık sağlar. Bu kapsamda, Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum;

a.     Kamu idaresinde sorumlu olduğu konularda Yönetim Otoritesini destekler.

b.    Programlama ile programın uygulanması, yönetimi ve kontrolüne ilişkin teknik uzmanlık sağlar.

c.    Programlama ile izleme ve değerlendirme faaliyetlerine ilişkin olarak Sektör Sorumlusu Kurum tarafından talep edilebilecek bilgi, belge ve raporları belirlenen süreçler dahilinde temin eder.

Bu kapsamda Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum;

a.     Eylem önerilerinde bulunur ve programlama belgelerini hazırlar,

b.    İhale çağrılarım ve teklif çağrılarını başlatmak için gerekli teknik belgeleri hazırlar ve açıklama taleplerine verilecek yanıtların hazırlanmasına yardımcı olur.

c.      Değerlendirme komitelerinin oy verme hakkına sahip üyelerini aday gösterir,

ç. Uygulaması devam eden eylem ve sözleşmelerin çıktılarını özümsemek amacıyla uzmanlardan oluşan bir ekip kurar veya bu tür bir ekibin kurulmasında Yönetim Otoritesini destekler.

d.      Eylem ve sözleşmelerin teknik yönden izleme ve değerlendirmesinden sorumludur.

e.      Uygulama safhasında hizmetlerin sunulduğunu, malzemelerin teslim edilip kurulduğunu, inşaat işlerinin sonuçlandırıldığını ve eylemlerin gerçekleştirildiğini teyit eder.

f.      Uygulanan eylem ve sözleşmelerle elde edilen fayda, sonuç ve etkilerin sürdürülebilirliğinin sağlanması için gerekli tedbirleri belirler ve uygular.

g.      Teknik uzmanlığına bağlı diğer her türlü görevi/talebi yerine getirir/destekler.

1.1.7     Mali Yönetimden Sorumlu Ara Kurum

Diğer yapı ve kurumlarla işbirliğinde, Mali Yönetimden Sorumlu Ara Kurum;

a.      Finansmana konu faaliyetlerin program, eylem, ihale çağrısı ve teklif çağrısı için geçerli usul ve esaslara uygun olarak önerilmesini sağlar.

b.      Sözleşme icrasının idari, mali, teknik ve fiziki yönleri dâhil, sözleşme seviyesinde izleme gerçekleştirir.

c.      Alıcılara (satın alma sözleşmelerindeki yükleniciler, hibe sözleşmelerindeki hibe faydalanıcıları) yapılan ödemelerin Avrupa Birliği hukukuna ve ulusal mevzuata, program gerekliliklerine ve sözleşme şartlarına uygun olduğunu doğrular.

Mali Yönetimden Sorumlu Ara Kurum, aşağıdaki görevleri bağımsız bir şekilde yerine getirir:

a.  Satın alım usullerini, hibelerin verilmesine ilişkin usulleri ve diğer sözleşme yapma usullerini yönetmek.

b.  Finansmana konu faaliyetlerin program, eylem, ihale çağrısı ve teklif çağrısı için geçerli usul ve esaslara uygun olarak seçilmesini sağlamak.

c.  Sözleşmeler ve zeyilnameler akdetmek.

ç. Sözleşmelerin uygulama sürecini, Yönetim Otoritesi (belirlendiyse Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum) tarafından sağlanan teknik uzmanlığa bağlı geri bildirimleri de dikkate alarak sözleşme şartlarına göre yönetmek.

d.  IPAIII yardımı alıcılarına yapılacak ödemelere yetki vermek.

e.  IPA III yardımı alıcılarından geri alımlara yetki vermek.

IPA III döneminde tematik öncelikler ile bu önceliklerde AB’den sağlanacak fonların kullandırılmasından sorumlu olacak kurumlar Tablo, l’de belirtildiği gibidir.

Tablo.l: TPA-III Tematik Pencereler, Tematik Öncelikler ve İlgili Kurumlar

 

1.1.8    Kırsal Kalkınma Programı Yönetim Otoritesi

Balıkçılık, Tarım ve Kırsal Kalkınma tematik önceliği altında yer alan Kırsal Kalkınma Programı için programın hazırlanması, uygulanması ve değiştirilmesi, izlenmesi ve değerlendirilmesi, taponlanması, tanıtımı ile izleme komitesi sekretarya ve koordinasyon işlerini yürütmek üzere Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Kırsal Kalkınma Programı Yönetim Otoritesi olarak görevlendirilmiştir. Kırsal Kalkınma Program Yönetim Otoritesinin görevleri, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü bünyesinde görevlendirilen daire başkanlığı tarafından yürütülür.

1.1.9    Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu

Kırsal Kalkınma Programı kapsamında, başvuru çağrı ilanlarına çıkılması, idari ve yerinde kontrollerin gerçekleştirilerek projelerin seçilmesi, sözleşmelerin imzalanması, ödeme öncesi idari ve yerinde kontrollerin gerçekleştirilmesi, ödeme, muhasebe, izleme ve raporlama işlemlerinin yürütülmesinden sorumludur. Kurum, görevlerini IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması, sektörel anlaşma, 4/5/2007 tarihli ve 5648 sayılı Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Hizmetleri Hakkında Kanun ile 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümleri çerçevesinde yerine getirir ve kararlarını bağımsız olarak ahr.

1.1.10    Sahtecilikle Mücadele Koordinasyon Birimi

Devlet Denetleme Kurulu Başkanlığı Sahtecilikle Mücadele Koordinasyon Birimi (AFCOS - Anti-Fraud Coordination Service) olarak, AB’den sağlanan mali kaynakların kullanımıyla ilgili inceleme, araştırma ve soruşturma yapmak veya yaptırmakla görevli olup bu hususlarda başta Avrupa Sahtecilikle Mücadele Ofisi (European Anti-Fraud Offıce-OLAF) olmak üzere ilgili kuruluşlar ile koordinasyonu sağlar.

AFCOS’un başlıca görevleri şunlardır:

a.    AB’nin mali çıkarlarını korumaya yönelik stratejilerin oluşturulmasına/uygulanmasına öncülük eder.

b.    IPA III yardımı dâhil Birlik fonlarının yönetimine ilişkin ulusal sistemdeki olası zayıflıkları tespit eder.

c.    Sahteciliği önleme personelinin eğitimi dâhil söz konusu görevler için yeterli insan kaynağı kapasitesini sağlar.

ç. Ulusal makamlar, soruşturma makamları ve OLAF arasında işbirliğini destekler.

d.    Denetim Otoritesi, iç denetim birimleri, yönetim yapısı ve yönetim otoriteleri ve ara kurumlar tarafından gerçekleştirilen denetim ve kontrollerde tespit edilenler dâhil, usulsüzlükler ve şüpheli sahtecilik olaylarına ilişkin bilgileri, ulusal mevzuata uygun şekilde, ulusal makamlar ve OLAF ile paylaşır.

e.    Gerektiğinde AB’nin mali çıkarlarını korumak üzere ulusal mevzuatta değişiklik yapılmasını Önerir.

1.1.11    Denetim Otoritesi

Katılım Öncesi Yardım Aracının yönetim ve kontrol mekanizmalarının işlerliği ve etkinliğini denetlemek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanlığı, Denetim Otoritesi olarak görevlendirilmiştir.

Denetim Otoritesi tarafından gerçekleştirilen denetim çalışması, uluslararası kabul görmüş denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilir. Denetim Otoritesi, sistemlerin denetimlerini, operasyonların denetimlerini ve hesapların denetimlerini yapar.

Denetim Otoritesi, IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması kapsamındaki yönetim ve kontrol mekanizması içerisinde yer alan kişi ve kurumlardan hiçbir şekilde talimat almaz ve işlevsel olarak bağımsızdır. Denetim Otoritesi, Katılım Öncesi Yardım Aracına ilişkin tüm yönetim ve kontrol sistemlerini, faaliyetleri, işlemleri, hesapları, yükümlülükleri (vergi, resim, harç vb. ve diğer mali yükümlülükler), harcamaların uygunluğunu ve mali tabloları denetler. Bu kapsamdaki kamu idareleri de dâhil olmak üzere her türlü gerçek ve tüzel kişiler ile kurumlar, Denetim Otoritesi tarafından yönetim ve kontrol sistemlerine ilişkin istenilen her türlü bilgi, belge, kayıt, rapor ve bilgi sistemlerini sunmak ve bu bilgileri denetime hazır bulundurmak zorundadırlar.

Denetim Otoritesi, her yıl Kasım sonuna kadar, Avrupa Komisyonuna, bir kopyası Ulusal Yetkilendirme Görevlisine verilmek üzere, risk değerlendirmesine dayalı gelecek üç mali yılı kapsayan bir denetim stratejisi sunar ve bu stratejiyi her yıl günceller.

1.1.12    İç Denetim Birimi

Katılım Öncesi Yardım Aracı kapsamında yer alan kuramların iç denetim işlevi, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu çerçevesinde atananlar arasından, kuramlarınca öngörülen yeterli sayıdaki iç denetçi tarafından yerine getirilir. Ancak 5018 sayılı Kanun kapsamında olmayan MFİB ile TKDK’nin iç denetimi kendi iç denetçileri tarafından yapılır.

1.2    KOORDİNASYON KURULU VE KOMİTELERİ

IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nda belirtilen görevleri yerine getirmek ve mali yardımların daha etkin kullanımını temin etmek üzere aşağıdaki kural ve komiteler oluşturulmuştur.

1.2.1    Mali İşbirliği Koordinasyon Kurulu

Mali İşbirliği Koordinasyon Kurulu Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü başkanlığında, Ulusal Programlama Uyum Koordinatörü, Ulusal Yetkilendirme Görevlisi, Tablo. 1 ’de yer alan tematik önceliklerden sorumlu Yönetim Otoritesi, sektör sorumlusu kurum ve ara kuramların bağlı olduğu bakan yardımcıları, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Başkanı ile Merkezi Finans ve İhale Birimi Başkanından oluşur. Gerekli hallerde Kurula diğer ilgili kamu kurum ve kuruluşları da davet edilebilir.

Kurulun sekretarya hizmetleri Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından yürütülür.

Mali İşbirliği Koordinasyon Kurulunun görevleri şunlardır:

a.     Mali işbirliği sürecinin genel işleyişini koordine etmek, izlemek ve değerlendirmek.

b.    Katılıma yönelik olarak üye ülkeler ile yürütülen ikili işbirliğinin genel koordinasyonunu sağlamak.

e.    AB’den sağlanan fonların etkin, amacına uygun, zamanında ve kadın-erkek fırsat eşitliğine duyarlı planlama ve bütçeleme gerekliliklerine riayet ederek kullanımını temin etmek.

ç. Fon kullanım seviyelerini ve fon kaybına ilişkin riskleri değerlendirmek ve alınacak tedbirleri belirlemek.

d.     Yönetim Otoritesi, sektör sorumlusu kurum ve ara kurumlarda tesis edilen kurumsal kapasiteyi değerlendirmek ve alınacak tedbirleri belirlemek.

e.     Katılım öncesi mali yardım araçlarına ilişkin belirlenen ilkelerin yerine getirilmesi için bilgi sunmak ve takip etmek.

Kurulun aldığı kararların uygulamasına ilişkin süreç, Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü tarafından izlenir. Bu amaçla, ihtiyaç duyulması halinde Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı Malî İşbirliği ve Proje Uygulama Genel Müdürü başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı temsilcisi, Ulusal Yetkilendirme Görevlisi Yönetim Yapısı temsilcisi, yönetim otoriteleri, sektör sorumlusu kurum ve ara kurumların (Tablo.1) temsilcilerinden oluşan Mali İşbirliği Komitesi toplanabilir. İlgili diğer kurum ve kuruluş temsilcileri de Komiteye davet edilebilir.

1.2.2    Türkiye Yatırım Platformu Komitesi

Türkiye Yatırım Platformu Komitesi Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı Malî İşbirliği ve Proje Uygulama Genel Müdürü başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı temsilcisi, Hazine ve Maliye Bakanlığı temsilcisi, TYP kapsamında proje yürütmesi planlanan ya da yürüten ilgili Yönetim Otoriteleri ve/veya sektör sorumlusu kurumların temsilcilerinden oluşur. İhtiyaç duyulması halinde ilgili diğer kurum ve kuruluş temsilcileri de Komiteye davet edilebilir.

Komitenin sekretarya hizmetlerini Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı yürütür.

Her TYP yatırım penceresi için ilgili kamu kuramlarının uzmanlarının yer aldığı alt komiteler kurulabilir.

Komite, Kalkınma Planı başta olmak üzere üst politika belgeleri, Programlama Çerçeve Belgesi ve Stratejik Cevap Belgesi ile belirlenen hedef ve önceliklere uygun şekilde TYP kapsamında Türkiye’ye tahsis edilen hibe, garanti ve kredilere ilişkin olarak aşağıdaki görevleri yürütür:

a.    TYP sürecinin genel işleyişini değerlendirmek, yönlendirmek ve izlemek.

b.    Uluslararası finans kuruluşlarının TYP kapsamındaki proje portföylerinin, ulusal öncelikler ve AB Öncelikleri gözetilerek takibini yapmak.

c.     Yatırım Programında yer alan kamu yatırım projelerini TYP öncelikleri bağlamında değerlendirmek.

ç. TYP kapsamında faaliyet gösterecek uluslararası, kuruluşlarla ve AB. Türkiye Delegasyonu, kamu kurum ve kuruluşları ve iş dünyasını temsil eden çatı organizasyonlar ile programlama ve uygulama safhalarında gerekli eşgüdümü sağlamak, bu amaca yönelik düzenli toplantılar gerçekleştirmek.

d.     AB’nin Türkiye Yatırım Platformu Operasyonel Kurulu ve Avrupa Sürdürülebilir Kalkınma Fonu Artı Stratejik Kurulu kararlarını takip etmek.

1.3    . İZLEME KOMİTELERİ

Katılım Öncesi Yardım Aracı altında, AB kaynaklarının etkin kullanımını teminen IPAIII Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nda, sektörel anlaşmalarda ve finansman anlaşmalarında tanımlanan görevleri yerine getirmek üzere aşağıdaki İzleme Komiteleri oluşturulmuştur, izleme Komiteleri IPA III döneminin yanı sıra IPA’nın önceki dönemlerini de kapsayacak şekilde oluşturulur.

İzleme Komite toplantılarından en geç 10 iş günü önce, ilgili Yönetim Otoritesi tarafından sorumlu olduğu sektördeki fon kullanım durumunu içeren özlü raporlar, özellikle uygulaması devam eden faaliyetlerin sektörel göstergelere erişimine ilişkin değerlendirmeye temel teşkil edebilecek veri ve bilgilerle birlikte, Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörüne sunulur. Yönetim Otoritesi söz konusu raporun hazırlığı konusunda Ara Birimlerden ve Sektör Sorumlusu Kuramlardan destek alabilir. Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü söz konusu raporları ilgili kuramlarla paylaşır.

1.3.1    IPA İzleme Komitesi

IPA İzleme Komitesi, Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü ile Avrupa Komisyonu temsilcisinin eş başkanlığında; Ulusal Yetkilendirme Görevlisi, Ulusal Programlama Uyum Koordinatörü, Merkezi Finans ve İhale Birimi, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, Yönetim Otoritesi, Sektör Sorumlusu Kurum(lar) ve Ara Kuramların temsilcilerinden oluşur. Uygun hallerde, ilgili kamu kurum ve kuruluşları, uluslararası finans sağlayıcı kurum ve kuruluşlar, hibe sağlayıcılar, uluslararası teşkilatlar ile sivil toplum ve özel sektör kurum ve kuruluşları gibi diğer paydaşlar Komiteye katılırlar. Paydaş temsilcileri, Komitenin usul ve esaslarında yer alan kural ve kriterlere göre ve Avrupa Komisyonu ile mutabakat içinde belirlenir.

Komite yılda en az iki kere toplanır.

Komitenin sekretarya hizmetleri Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından yürütülür.

Komite, katılım öncesi mali yardımların etkinliği ve kalitesi ile pencere ve tematik öncelik altında gerçekleştirilen tüm uygulamaların finansman anlaşmaları ve Stratejik Cevap Belgesinde belirlenen hedeflere uygunluğunu sağlamakla ve IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Antlaşması ile verilen sair görevleri yerine getirmekle yükümlüdür. Bu amaca yönelik olarak, Komite yapacağı değerlendirmelerde sektörel izleme komitelerince rapor edilen bilgileri esas alır.

IPA İzleme Komitesi, IPA 111 Programlama Çerçeve Belgesi veya IPA III Tüzüğü’nde belirtildiği şekliyle IPA yardımlarının daha iyi eşgüdümünü sağlamak ve genel olarak etkinliğini ve sürdürülebilirliğini güçlendirmek amacıyla Avrupa Komisyonu, Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü ve Ulusal Yetkilendirme Görevlisine önerilerde bulunabilir. Komite aynı zamanda IPA III hedeflerine ulaşılmasını teminen sektörel izleme komitelerine tavsiyede bulunabilir.

Komitenin çalışma usul ve esasları Komite tarafından belirlenir.

1.3.2    Sektörel İzleme Komiteleri

IPA İzleme Komitesinde görüşülecek konuları, her bir pencere veya tematik öncelik düzeyinde ayrıntılı olarak ele almak ve sağlanan fonun etkin ve amacına uygun kullanımını temin etmek ve IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Antlaşması ile verilen sair görevleri yerine getirmek üzere Tablo. 1 ’de yer alan tematik öncelikleri kapsayacak şekilde yönetim otoriteleri tarafından sektörel izleme komiteleri oluşturulur.

Sektörel izleme komiteleri, gerekli olması halinde, 1PA III yardımlarının hedeflerine ulaşmasını temin etmek ve etkililiğini güçlendirmek için programları değiştirmek ve düzeltici önlemler almak üzere öneride bulunabilir. Öneri içeren icrai nitelikteki sektörel izleme komitesi kararları komite toplantısı sonunda yazılır ve kararların yerine getirilmesine ilişkin değerlendirme bir sonraki komite toplantısında yapılır.

Sektörel izleme komitelerinin genel koordinasyonu Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü tarafından yerine getirilir. Bununla birlikte her bir sektörel izleme komitesinin koordinasyonu ve sekretarya hizmetleri ilgili yönetim otoritesi tarafından ve varsa ilgili sektör sorumlusu kurumun desteğiyle yürütülür.

Sektörel izleme komitesi toplantılarına ilgili yönetim otoritesi tarafından başkanlık edilir. Sektörel izleme komitelerinin toplantı takvimleri Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü ile koordinasyon halinde belirlenerek Avrupa Komisyonuna bildirilir.

Her bir sektörel izleme komitesi, yönetim otoritesi başkanlığında, programa bağlı olarak Avrupa Komisyonu temsilcisinin eş başkanlığında; Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü, Ulusal Yetkilendirme Görevlisi ve Ulusal Programlama Uyum Koordinatörünü temsilen uygun düzeyli katılımcılar, Mali Yönetimden Sorumlu Ara Kurum, Sektör Sorumlusu Kurumlar, Politika Yönetiminden Sorumlu Ara Kurum(lar), Avrupa Komisyonu ve AB Türkiye Delegasyonu ile her bir tematik öncelik bakımından ilgili diğer kamu kurumlan ve gerekli hallerde sivil toplum kuruluşları temsilcilerinden oluşur. Uygun hallerde, uluslararası finans sağlayıcı kurum ve kuruluşlar da Komiteye davet edilir.

Her bir komitenin çalışma usul ve esasları ilgili komite tarafından belirlenir.

Sektörel izleme komiteleri yılda en az iki kere toplanır. Her bir komite toplantısını takiben yönetim otoritesi tarafından toplantıda görüşülen konular ve alman kararları içeren toplantı tutanakları, fon kullanım durumu gibi destekleyici belgelerle birlikte katılımcılara iletilir.

Gerek görüldüğü hallerde, Tablo.l’de yer alan tematik Önceliklerde, Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörünün uygun görüşü alınmak kaydıyla sektörel izleme alt komiteleri teşkil edilebilir veya gerekli durumlarda sektörel izleme komiteleri birleştirilebilir, uygulamanın izlenmesi ve koordinasyonun sağlanması amacıyla izleme ve yönlendirme kurulları oluşturabilir.

Bu bölümün ikinci maddesinde düzenlenen sektörel izleme komitelerinin oluşamaması halinde görevleri, IPA İzleme Komitesi tarafından yerine getirilir.

1.3.3    Kırsal Kalkınma Programı İzleme Komitesi

Kırsal Kalkınma Programı İzleme Komitesinin oluşumu ve görevleri Sektörel Anlaşmanın ilgili hükümleri esas alınarak belirlenir. Komitenin sekretarya hizmetleri Kırsal Kalkınma Programı Yönetim Otoritesi tarafından yürütülür.

Gerek duyulması halinde uygun düzeylerde diğer izleme komiteleri kurulur. Bu komiteler faaliyetleri hakkında Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörünü bilgilendirir.

Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü söz konusu bilgi veya raporları ilgili kurumlarla paylaşır.

1.4    DEĞERLENDİRME

Tablo.l ’de gösterilen Yönetim Otoritesi, ilgili tematik öncelik altındaki faaliyetlere ilişkin bir değerlendirme planı hazırlar. Bu planda değerlendirme faaliyetinin uygulamanın hangi aşamasında yapılacağı da belirtilir. Hazırlanan değerlendirme planlarından oluşan ülke değerlendirme planı Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü tarafından Avrupa Komisyonuna iletilir.

Değerlendirme; yardımın uygulanmasının koşullarının, güncel ve beklenen performansının, hedeflerle uyumluluğunun, öngörülen sonuçlara ulaşma düzeyinin, programlama sürecinin, izlenebilirliğinin ve gelecekteki stratejilerin belirlenmesi bakımından çıkarılan derslerin değerlendirmesini kapsar.

Ülke değerlendirme planı kapsamında yapılan değerlendirme faaliyetlerinden elde edilen sonuçların uygulanmasına ilişkin süreç, Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü tarafından izlenir. Bu amaca yönelik olarak değerlendirme faaliyetlerinin sonuçları ilgili Yönetim Otoritesi tarafından Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörüne vakitlice bildirilir.

Değerlendirme faaliyetlerinin sonuçları Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü tarafından ilgili kuramlara iletilir.

1.5    RAPORLAMA

Katılım Öncesi Yardım Aracı vasıtasıyla sağlanan fonların uygulamasına ilişkin olarak, Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü, IPAIII Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşmasının 59(1). maddesi uyarınca, izleyen mali yılın 15 Şubat tarihine kadar, IPA, IPA II ve IPA III Tüzüğü aracılığıyla sağlanan mali yardımın uygulanmasına ilişkin yıllık raporu Avrupa Komisyonuna sunar,

Bu kapsamda, IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşmasının 57., 58. ve 59. maddelerine uygun olarak, mali yılın tamamını kapsayan ve programlama, görünürlük çalışmaları, sağlanan ilerleme ile sonraki döneme ilişkin önerileri içeren bir rapor hazırlanır. Hazırlanan rapor Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü tarafından Avrupa Komisyonuna sunulur.

Katılım Öncesi Yardım Ulusal Koordinatörü ayrıca IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşmasının 60. maddesi uyarınca her programın uygulanmasının tamamlandığı tarihten itibaren en geç 16 ay sonra uygulamaya ilişkin nihai raporu Komisyona sunar.

IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 57. ve 58. maddelerindeki genel kurallara ek olarak Ulusal Yetkilendirme Görevlisi, Yönetim Otoritesi ve Denetim Otoritesi tarafından yapılması gereken raporlamalar, IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 61., 62. ve 63. maddelerinde ayrıntılı olarak düzenlenen esaslara uygun şekilde yerine getirilir.

1.6    GÖRÜNÜRLÜK VE İLETİŞİM

Katılım Öncesi Yardım Aracı kapsamında AB fonlarının tematik öncelik seviyesinde uygulamasından sorumlu kılınan kurumlar, programların uygulanmasında AB’nin şeffaflık ve görünürlük ilkelerine uyarlar. Sorumlu kuramlar ilgili sektörel izleme komitelerine görünürlük ve iletişim faaliyetlerine ilişkin raporlama yapar.

2.     AB PROGRAMLARI VE AJANSLARI

2.1      KURUMSAL YAPILAR

2.1.1    AB Programları ve Ajansları Ulusal Koordinatörü

AB Programları ve Ajansları Ulusal Koordinatörü olarak Avrupa Birliği Başkanı görevlendirilmiştir. AB Programları ve Ajansları Ulusal Koordinatörünün sekretarya hizmetleri Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından yürütülür.

AB Programları ve Ajansları Ulusal Koordinatörü aşağıdaki görevleri yürütür:

a.    AB Programları ve Ajanslarına katılımın genel koordinasyonunu yürütmek, bu çerçevede katılım anlaşmalarını Avrupa Komisyonu ile müzakere etmek.

b.    Ülkemizin katıldığı AB Programları ve Ajanslarının yürütme süreçlerinin izlenmesine ve değerlendirilmesine yönelik faaliyetleri koordine etmek,

c.    Ülkemizin, katıldığı AB Programları ve Ajanslarından daha fazla faydalanması için gerekli tedbirleri almak ve koordinatör kuruluşları tanıtım, bilinçlendirme, kapasite artırma vb. faaliyetler için teşvik etmek.

ç. AB Programları ve Ajansları ile ilgili komitelere, çalışma gruplarına ve programların yürütülmesi için kurulan diğer platformlara katılmak.

d.    Ülkemizin katıldığı AB Programları ve Ajanslarına yıllık katkı paylarının zamanında ödenmesi için gerekli koordinasyonu sağlamak ve takibini yapmak.

2.1.2    Ulusal Otorite

Ulusal Otorite rolü Program Tüzüklerine uygun olarak tüm AB Programları arasında sadece Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programları için tanımlanmıştır.

Avrupa Birliği Başkanı Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programlarının Ulusal Otoritesi olarak görevlendirilmiştir. Ulusal Otoritenin sekretarya hizmetleri Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından yürütülür.

2.1.3    Bağımsız Denetim Kuruluşu

Bağımsız Denetim Kuruluşu rolü Program Tüzüklerine uygun olarak tüm AB Programları arasında sadece Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programları için tanımlanmıştır,

Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programı yönetim ve kontrol mekanizmalarının işlerliği ve etkinliğini denetlemek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanlığı, Bağımsız Denetim Kuruluşu olarak görevlendirilmiştir.

Bağımsız Denetim Kuruluşu tarafından gerçekleştirilen denetim çalışması, Eğitim, Öğretim, Gençlik ve Sporla İlgili Birlik Programı Erasmus+’ı Tesis Eden 20 Mayıs 2021 tarihli ve (AB) 2021/817 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü’ne ve Avrupa Dayanışma Programını Tesis Eden 20 Mayıs 2021 tarihli ve (AB) 2021/888 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü’ne uygun olarak gerçekleştirilir.

2.1.4    Koordinatör Kuruluş

Ülkemizin katılım sağladığı AB Programları ve Ajanslarına ilişkin çalışmaların yürütülmesinden, takibinden ve proje sonuçlarının yaygınlaştırılmasından ve ulusal katkının ödenmesi ve gerektiğinde geri alımın takibinden sorumlu olan bakanlık/kurum/kuruluştur. Koordinatör kuruluş ilgili olduğu AB Programı ya da Ajansı ile ilgili çalışmaları etkili ve verimli şekilde yürütüp takip edecek yeterli sayıda personel görevlendirir, personelin irtibat bilgilerini AB Programları ve Ajansları Kurulunun sekretaryasına bildirir ve gerektiğinde günceller.

2.1.5    Sahtecilikle Mücadele Koordinasyon Birimi

Devlet Denetleme Kurulu Başkanlığı (AFCOS) AB Programlan ve Ajanslarına katılım anlaşmalarının usulsüzlükler, dolandırıcılık ve AB’nin mali çıkarlarını etkileyen ve ceza gerektiren diğer suçlarla mücadele ile ilgili bölümlerinde belirtilen görev ve sorumlulukları üstlenerek, başta Avrupa Sahtecilikle Mücadele Ofisi (OLAF) olmak üzere ilgili kuruluşlar ile koordinasyonu sağlar.

2.1.6    İç Denetim Birimi

İç denetim işlevi, 5018 sayılı Kanun çerçevesinde atananlar arasından, bu Genelge kapsamındaki Kurumlar bünyesinde yer alan yeterli sayıdaki iç denetçi tarafından yerine getirilir.

2.2      KOORDİNASYON KURULU VE KOMİTELERİ

AB Programları ve Ajanslarına katılıma ilişkin görevleri yerine getirmek ve uygulama süreçlerinin etkinliğini temin etmek üzere aşağıdaki kurul ve komiteler oluşturulmuştur.

2.2.1    AB Programlan ve Ajansları Kurulu (ABPK)

AB Programları ve Ajansları Ulusal Koordinatörü başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı temsilcisi doğal üye olmak üzere, koordinatör kuruluşların en az genel müdür düzeyindeki temsilcileri ile AB Programları ve Ajansları Ulusal Koordinatörünün belirleyeceği ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinden oluşur. Kurul başkanı, toplantıların gündemine göre özel sektör üst çatı kuruluşları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile uygun görülen diğer ilgili kurum temsilcilerini de toplantılara davet edebilir.

AB Programları ve Ajansları Kurulunun görevleri şunlardır:

a.     İlgili kurum/kuruluşun ya da AB Programları ve Ajansları Ulusal Koordinatörünün program ve ajansa katılım talebini, ulusal politika öncelikleri ve hedefler doğrultusunda Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının katkı payının ülke bütçesine getireceği yüke ilişkin görüşlerini de dikkate alarak değerlendirir ve Türkiye’nin program ve ajanslara katılımına ilişkin nihai kararı verir.

b.     Katılım sağlanması kararı verilen program ve ajans için, ilgili koordinatör kuruluşu Kurul toplantısında belirler. Her program ve uygun görürse ajans için İzleme ve Yönlendirme Komitesi (İYK) kurulmasına karar verir,

c.     Koordinatör kuruluşun eşgüdümünde Türkiye’nin katıldığı AB Programları ve Ajanslarının ulusal düzeyde etkin bir şekilde yönetilmesi için uygun mekanizmanın tesis edilmesini ve yıllık katkı payı ödemelerinin takibini sağlar,

ç. Katılım sağlanan AB Programları ve Ajanslarının eşgüdümünü, programlama, izleme ve yönlendirme faaliyetlerinin genel koordinasyonunu sağlar.

d.     Gerekli görüldüğü hallerde AB ile katılım anlaşması ile katılım şartları belirlenen AB Program ve Ajanslarından çıkma kararını alır.

Kurulun çalışma usul ve esasları Kurul tarafından belirlenir.

Kurulun sekretarya hizmetleri Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından yürütülür.

2.3      İZLEME KOMİTELERİ

2.3.1    AB Programlan İzleme ve Yönlendirme Komiteleri (İYK)

İzleme ve Yönlendirme Komitesi, ilgili AB Programı ve Ajansının koordinatör kuruluşunun Başkan/Genel Sekreter/Genel Müdürünün başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı temsilcileri ile söz konusu AB Programı ve Ajansının tematik önceliğine göre koordinatör kuruluşun belirleyeceği ilgili kurum/kuruluşlarını en üst düzey temsilcilerinden oluşur.

İzleme ve Yönlendirme Komitesi, AB Programı ve/veya Ajansına katılım kararının alınması ve katılım anlaşması sürecinin tamamlanmasının ardından koordinatör kuruluş tarafından Kurul sekretaryası eşgüdümünde oluşturulur.

İzleme ve Yönlendirme Komitelerinin koordinasyonu ve sekretarya hizmetleri koordinatör kuruluş tarafından yürütülür. İzleme ve Yönlendirme Komitesinin usul ve esasları AB Programı/Ajansı için ilgili koordinatör kuruluş rehberliğinde oluşturulur.

İzleme ve Yönlendirme Komitelerinin görevleri şunlardır:

a.     AB Programı ve/veya Ajansına etkin bir şekilde katılım sağlanmasına yönelik strateji ve eylemleri belirlemek, programın ulusal koordinasyon sürecinin etkin ve verimli yürütülmesini sağlamak ve buna ilişkin tedbirleri almak.

b.  Belirlenen strateji çerçevesinde ilgili paydaşları harekete geçirecek, teşvik edecek, bilgilendirecek, destekleyecek kararları almak ve gerekli çalışmaları yürütmek.

c.  AB Programı ve Ajansının yıllık/çok yıllı çalışma planını gözden geçirmek.

ç. AB Program çağrılarına ilişkin bilginin yayılma stratejisine karar vermek ve uygulamak.

d.    AB Programının işleyişini kolaylaştıracak alt kurul, komite, çalışma grupları vb. mekanizmalar ile bunların katılımcılarını ve çalışma usullerini belirlemek.

2.4      DEĞERLENDİRME ve RAPORLAMA

2.4.1    AB Programları ve Ajansları

Koordinatör kuruluş ilgili AB Programı/Ajansına ilişkin performans takibini yaparak, İzleme ve Yönlendirme Komitesi ile AB Programları ve Ajansları Kurulu toplantıları öncesinde Kurul sekretaryasına düzenli olarak raporlar. Koordinatör kuruluş ilgili AB Programı ve Ajansı uygulama döneminin ortasında bir ara değerlendirme raporu ve uygulama dönemi bitiminde sonuçları ortaya koyan genel bir değerlendirme raporu hazırlayarak Kurul sekretaryasına sunar.

2.4.2    Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programları

Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programlarının Ulusal Otoritesi sıfatıyla Türkiye Ulusal Ajansının yıllık yönetim beyannamesi, bağımsız denetim görüşü ve Avrupa Komisyonunun Türkiye Ulusal Ajansının uygunluk ve performansına ilişkin analizine dayanarak her yıl izleme ve gözetim faaliyetlerine ilişkin bir rapor hazırlayıp Avrupa Komisyonuna sunar.

Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programlarının Ulusal Otoritesi sıfatıyla söz konusu programlar için 7 yıllık uygulama döneminin ortasında (AB) 2021/817 sayılı ve (AB) 2021/888 sayılı Program Tüzükleri gereğince Avrupa Komisyonu tarafından yapılan ara değerlendirmeye katkı vermek üzere programların uygulamaları ve etkilerine ilişkin raporunu sunar.

2.5     GÖRÜNÜRLÜK VE İLETİŞİM

AB Programları ve Ajanslarından sorumlu koordinatör kuruluş ilgili Program ve Ajans Tüzüğü’nde belirtilen görünürlük ve iletişim kuralları çerçevesinde özellikle tanıtım ve sonuçların yaygınlaştırılması faaliyetlerinde AB Programının /Ajansının görünürlüğünü sağlar.

3.     SINIR ÖTESİ İŞBİRLİĞİ PROGRAMLARI

3.1    KURUMSAL YAPILAR

3.1.1    Ulusal Otorite

Ülkemizin hâlihazırda katılım sağladığı ve önümüzdeki dönemde katılım sağlayacağı Sınır Ötesi İşbirliği Programlarının programlama, izleme ve değerlendirme faaliyetlerini yapmak, uygulama sürecinin koordinasyonunu yürütmek üzere Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı, Ulusal Otorite olarak görevlendirilmiştir.

Ulusal Otorite bu görevlerini, işbu Genelgenin Birinci Kısım, 2. maddesinde sayılan AB Tüzükleri, katılım sağlanan programların kuralları, programlara ilişkin tüm belgeler ile programların uygulanmasına ilişkin taraf olunan anlaşmalar uyarınca yürütür. Ulusal Otorite gerekli hallerde, ilgili kurum ve kuruluşlarla bu görevlerin ifasına yönelik koordinasyonu sağlar.

Ulusal Otorite, ülkemizin hâlihazırda katılmakta olduğu ve önümüzdeki dönemde katılım sağlayacağı Sınır Ötesi İşbirliği Programlarının gerektirdiği yapıları ve bu alanlardaki personel istihdamım, ilgili ulusal mevzuat ve AB müktesebatı uyarınca gerçekleştirir.

3.2     KOORDİNASYON KURULU VE KOMİTELER

3.2.1     Sınır Ötesi İşbirliği Komitesi

Sınır Ötesi İşbirliği Komitesi Ulusal Otorite başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Hazine ve Maliye ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlıkları temsilcilerinden oluşur. Komite toplantılarına gerekli hallerde ilgili kamu kurum/kuruluşları da davet edilir.

Sınır Ötesi İşbirliği Komitesinin görevleri şunlardır:

a.     Sınır Ötesi İşbirliği Programları ile ilgili programlama ve uygulama sürecinde, üye kuramların çalışma alanları ile ilgili olarak Ulusal Otoriteye destek sağlamak.

b.    Gündeme bağlı olarak ve Ulusal Otoritenin daveti üzerine, yürütülen programların programlama komiteleri, ortak izleme komiteleri ve programlar gereği oluşturulan diğer komitelerin toplantılarına katılım sağlamak ve görüş vermek.

Komitenin sekretarya hizmetleri Ulusal Otorite tarafından yürütülür.

3.3     İZLEME KOMİTELERİ

Her bir Sınır Ötesi İşbirliği Programı için işbu Genelgenin Birinci Kısım, 2. maddesinde sayılan ilgili AB Tüzükleri, AB ve katılım sağlanan programların kuralları gereğince izleme komiteleri oluşturulur. İzleme komitelerinde Türkiye, Ulusal Otorite ve program kuralları gereği belirlenen ilgili diğer kurum ve kuruluşlar tarafından temsil edilir.

3.4     DEĞERLENDİRME

Sınır Ötesi İşbirliği Programlarının değerlendirmesi, işbu Genelgenin Birinci Kısım, 2. maddesinde sayılan ilgili AB Tüzükleri, AB ve katılım sağlanan programların kuralları uyarınca gerçekleştirilir. Ulusal Otorite ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlar, değerlendirme sürecine katkıda bulunur.

Ulusal Otorite, program makamları tarafından hazırlanarak Avrupa Komisyonuna sunulan yıllık raporlara ve program kuralları gereği hazırlanması gereken diğer raporlara katkı sunar.

3.6     DENETİM

Hazine ve Maliye Bakanlığı Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanlığı, Sınır Ötesi İşbirliği Programları kapsamında oluşturulan Denetçiler Grubuna katılım sağlayarak, programların denetim otoriteleri ile işbirliği içinde çalışır.

3.7     GÖRÜNÜRLÜK VE İLETİŞİM

Ulusal Otorite, işbu Genelgenin Birinci Kısım, 2. maddesinde sayılan ilgili AB Tüzükleri, AB ve katılım sağlanan programların kuralları uyarınca Programların tanıtımını gerçekleştirmek ve sonuçların yaygınlaştırılmasını sağlamak amacıyla görünürlük ve iletişim faaliyetlerini yürütür. Bilgilerini ve gereğini rica ederim.

23 Haziran 2023

Recep Tayyip ERDOĞAN

CUMHURBAŞKANI