R.Gazete No: 31782
R.G. Tarihi: 18.3.2022
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
Karar Tarihi: 17.3.2022
Enerji Piyasası Düzenleme Kumlunun 17/03/2022 tarihli toplantısında: aşağıdaki "Kaynak Bazında Destekleme Bedelinin Belirlenmesine Ve Uygulanmasına İlişkin Usul Ve Esaslar"ın kabul edilerek Resmî Gazete'de yayımlanmak üzere Cumhurbaşkanlığına gönderilmesine,
karar verilmiştir.
R.Gazete No: 31782
R.G. Tarihi: 18.3.2022
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
Karar Tarihi: 17.3.2022
Enerji Piyasası Düzenleme Kumlunun 17/03/2022 tarihli toplantısında: aşağıdaki "Kaynak Bazında Destekleme Bedelinin Belirlenmesine Ve Uygulanmasına İlişkin Usul Ve Esaslar"ın kabul edilerek Resmî Gazete'de yayımlanmak üzere Cumhurbaşkanlığına gönderilmesine,
karar verilmiştir.
KAYNAK BAZINDA DESTEKLEME BEDELİNİN BELİRLENMESİNE VE UYGULANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Usul ve Esasların amacı, ulusal veya uluslararası piyasalarda elektrik enerjisi üretimine girdi olan emtia fiyatlarının ve/veya kaynak maliyetleri arasındaki farkların makul olmayan artışları nedenleriyle, arz güvenliğinin ve/veya tüketicilerin korunması kapsamında destekleme bedelinin belirlenmesine ve bu bedelin kullanılmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
(2) Bu Usul ve Esaslar lisanslı üretim tesislerini kapsamaktadır. Ancak, 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında YEK Destekleme Mekanizmasına dahil olan üretim tesisleri ile Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ)’nin portföyünde yer alan üretim tesisleri ve EÜAŞ ile doğrudan veya tedarikçi üzerinden dolaylı olarak enerji satış anlaşması yapmış olan üretim tesislerinin anlaşmaya konu satış miktarları bu Usul ve Esasların kapsamı dışındadır.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Usul ve Esaslar, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 17 nci maddesinin onbirinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Usul ve Esaslarda geçen;
a) Azami uzlaştırma fiyatı: Kurul tarafından; bu Usul ve Esaslar kapsamında yer alan ve elektrik enerjisinin üretiminde kullanılan kaynak türleri için üretim maliyetleri göz önünde bulundurularak belirlenen fiyatı,
b) Destekleme bedeli: Bu Usul ve Esaslar çerçevesinde belirlenen azami uzlaştırma fiyatı kullanılarak ve uzlaştırma dönemi bazında piyasa işletmecisi tarafından hesaplanan tüketiciyi ve/veya maliyeti yüksek üretimi destekleme amacıyla kullanılan bedeli,
ifade eder.
(2) Bu Usul ve Esaslarda geçmekle birlikte tanımlanmamış diğer ibare ve kısaltmalar, ilgili mevzuattaki anlam ve kapsama sahiptir.
Azami uzlaştırma fiyatının ve destekleme bedelinin belirlenmesine ilişkin esaslar
MADDE 4- (1) Ulusal veya uluslararası piyasalarda elektrik enerjisi üretimine girdi olan emtia fiyatlarında ve/veya kaynak maliyetlerinde makul olmayan artışlar olması halinde, söz konusu artışların;
a) Arz güvenliğini olumsuz etkileyeceğinin Bakanlık tarafından tespit edilerek Kuruma bildirildiği ve/veya,
b) Tüketicileri olumsuz etkileyeceğinin Kurum tarafından tespit edildiği durumlarda Bakanlığın görüşü alınarak
Kurul tarafından bu Usul ve Esaslar kapsamında, her seferinde altı ayı geçmemek üzere, işlem tesis edilebilir.
(2) Azami uzlaştırma fiyatı, bu Usul ve Esaslar kapsamında yer alan ve elektrik enerjisinin üretiminde kullanılan kaynak türleri için elektrik enerjisi üretimindeki maliyetler dikkate alınarak Kurul tarafından belirlenir.
(3) Elektrik enerjisinin üretiminde kullanılan kaynak türleri için elektrik üretim maliyetleri ve üretim maliyetlerinin güncellenmesine ilişkin esaslar, her bir kaynak türü için Kurul tarafından belirlenir.
(4) Bu Usul ve Esaslar kapsamında kaynak bazında belirlenen azami uzlaştırma fiyatları; enerji üretimine girdi olan emtia fiyatları ile enflasyon ve döviz kuru parametrelerinden biri veya birden fazlasına ilave olarak Kurul tarafından uygun görülen diğer parametreler dikkate alınarak güncellenir. Uygulamaya ilişkin esaslar Kurul tarafından belirlenir.
(5) Kaynak bazında azami uzlaştırma fiyatları, piyasa işletmecisi tarafından dördüncü fıkra kapsamında aylık olarak güncellenir.
(6) Destekleme bedeli; Kurul tarafından kaynak bazında belirlenen azami uzlaştırma fiyatları kullanılarak, uzlaştırma dönemi bazında piyasa işletmecisi tarafından hesaplanır.
(7) Destekleme bedeli; üretim maliyeti düşük üreticilerden karşılanarak, arz güvenliğinin sağlanması ve/veya tüketicilerin desteklenmesi amacıyla kullanılır.
(8) Birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisleri için yapılacak hesaplamalarda azami uzlaştırma fiyatı olarak ana kaynak için belirlenen fiyat dikkate alınır.
Destekleme bedelinin hesaplanması
MADDE 5- (1) Destekleme bedeli; piyasa takas fiyatının azami uzlaştırma fiyatından yüksek olduğu her bir uzlaştırma dönemi için hesaplanarak ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilir.
(2) Destekleme bedeli, piyasa işletmecisi tarafından aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(3) İkinci fıkradaki formülde geçen;
DBBTp,a : "p" piyasa katılımcısına "a" fatura döneminde tahakkuk ettirilecek destekleme bedeli borç tutarını,
DEVMp,b,t,i : "p" piyasa katılımcısının bu Usul ve Esaslar kapsamındaki "b"üretim tesisinin, "t" teklif bölgesinde, "i" uzlaştırma dönemine ait destekleme bedeline esas veriş miktarını (MWh),
PTFt,i : "t" teklif bölgesinde "i" uzlaştırma dönemine ait piyasa takas fiyatını,
AUFk : Kurul tarafından üretim tesislerinin "k" kaynak türü için belirlenen azami uzlaştırma fiyatını,
n : ilgili fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
m : "p" piyasa katılımcısına ait destekleme bedeline esas üretim tesisi sayısını,
l : Teklif bölgesi sayısını
ifade eder.
TDBBTa : tüm piyasa katılımcılarına "a" fatura döneminde tahakkuk ettirilecek toplam destekleme bedeli borç tutarını,
DBBTp,a : "p" piyasa katılımcısına "a" fatura döneminde tahakkuk ettirilecek destekleme bedeli borç tutarını,
r : piyasa katılımcılarının sayısını
ifade eder.
(4) Destekleme bedeli borç tutarı, 14/4/2009 tarihli ve 27200 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin uzlaştırmaya ve faturalamaya ilişkin hükümleri uyarınca "destekleme bedeli borç tutarı" olarak ilgili piyasa katılımcısına yansıtılır.
(5) Uzlaştırma dönemi bazında desteklemeye esas veriş miktarı hesaplanırken ilgili üretim tesisinin uzlaştırmaya esas üretim miktarından;
a) ilgili ölçüm noktalarından yapılan çekişlerin herhangi bir tedarikçinin portföyünde yer almaması koşuluyla, üretim tesisinin ve varsa bağlantı anlaşmasında yer alan tüketim tesislerinin gerçekleştirmiş olduğu tüketim miktarları,
b) 6446 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca otoprodüktör lisansı sona erdirilerek yerine eskisinin devamı mahiyetinde üretim lisansı verilen lisans sahibi tüzel kişilerin, söz konusu lisansları kapsamındaki üretim tesislerinin barasına bağlı olmaksızın nakil yoluyla beslenen kendilerine ait tüketim tesislerinin tüketim miktarları,
c) EÜAŞ ile doğrudan veya tedarikçi üzerinden dolaylı olarak enerji satış anlaşması kapsamında satışa konu enerji miktarları
çıkarılır.
Destekleme bedelinin dağıtılması
MADDE 6- (1) 5 inci madde kapsamında hesaplanan toplam destekleme bedeli, piyasa işletmecisi tarafından arz güvenliğini teminen öncelikle maliyeti yüksek üretim tesisi sahibi piyasa katılımcılarına üretim destekleme tutarı olarak yansıtılır.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki üretim destekleme tutarı; azami uzlaştırma fiyatının, uzlaştırma dönemi bazında "Gün Öncesi Piyasasında ve Dengeleme Güç Piyasasında Asgari ve Azami Fiyat Limitlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar" uyarınca belirlenen azami fiyat limitinden büyük olduğu üretim tesisleri için hesaplanır.
(3) Birinci fıkra kapsamındaki üretim destekleme tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(4) Üçüncü fıkradaki formüllerde geçen;
ÜDTp,a : "a" fatura döneminde "p" piyasa katılımcısı için hesaplanan üretim destekleme tutarını,
ÜDTa : "a" fatura döneminde tüm piyasa katılımcıları için hesaplanan toplam üretim destekleme tutarını,
UEVMp,b,t,i : "p" piyasa katılımcısının bu Usul ve Esaslar kapsamındaki "b" uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, "t" teklif bölgesinde, "i" uzlaştırma dönemine ait uzlaştırmaya esas veriş miktarını (MWh),
AUFk : Kurul tarafından üretim tesislerinin "k" kaynak türü için belirlenen azami uzlaştırma fiyatını,
PTFt,i : "t" teklif bölgesinde "i" uzlaştırma dönemine ait piyasa takas fiyatını,
n : ilgili fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
m : "p" piyasa katılımcısına ait uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
l : Teklif bölgesi sayısını
DBATOp,a : "p" piyasa katılımcısının "a" fatura döneminde destekleme bedeli alacak tutarı oranını,
DBATp,a : "p" piyasa katılımcısına "a" fatura döneminde tahakkuk ettirilecek destekleme bedeli alacak tutarını
ifade eder.
(5) Birinci fıkra kapsamında, maliyeti yüksek üretim tesislerinin desteklenmesi sonrasında kalan tutar, görevli tedarik şirketlerinin Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin 17 nci maddesinin ikinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç) bentleri kapsamında tanımlanan kategorinin uzlaştırmaya esas çekiş miktarları oranında ilgili piyasa katılımcılarına yansıtılır.
(6) Destekleme bedelleri, Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin uzlaştırmaya ve faturalamaya ilişkin hükümleri uyarınca "destekleme bedeli alacak tutarı" olarak ilgili piyasa katılımcısına yansıtılır.
(7) Bu madde kapsamında uzlaştırma dönemi bazında uzlaştırmaya esas veriş miktarı hesaplanırken ilgili üretim tesisinin uzlaştırmaya esas üretim miktarından EÜAŞ ile doğrudan veya tedarikçi üzerinden dolaylı olarak enerji satış anlaşması kapsamında satışa konu enerji miktarları çıkarılır.
Teminat
MADDE 7- (1) Piyasa katılımcıları, fatura son ödeme tarihi geçmemiş fatura dönemleri için; faturalarına yansıması öngörülen destekleme bedeli borç tutarlarına ilişkin olarak teminat sunmakla yükümlüdür.
(2) Destekleme bedeli kapsamında piyasa katılımcılarından talep edilecek teminat tutarları aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(3) İkinci fıkradaki formülde geçen;
DBTp,a : "p" piyasa katılımcısının "a" fatura dönemi için destekleme bedeli borç tutarına ilişkin olarak sunmakla yükümlü bulunduğu destekleme bedeli teminat tutarını,
TÜMp,b,t,i : "p" piyasa katılımcısının "b" uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, "t" teklif bölgesinin, "i" uzlaştırma dönemine ait TEİAŞ Yük Tevzi Bilgi Sisteminde (YTBS) yer alan ve teminata esas üretim miktarını, YTBS’den üretim verisinin temin edilememesi durumunda ilgili tesisin işletmedeki kurulu gücü ile üretebileceği enerjinin %85’ini,
PTFt,i : "t" teklif bölgesinde "i" uzlaştırma dönemine ait piyasa takas fiyatını,
AUFk : Kurul tarafından üretim tesislerinin "k" kaynak türü için belirlenen azami uzlaştırma fiyatını,
n : ilgili fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
m : "p" piyasa katılımcısına ait uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
l : Teklif bölgesi sayısını
ifade eder.
(4) Üçüncü fıkrada yer alan teminata esas üretim miktarı hesaplanırken EÜAŞ ile doğrudan veya tedarikçi üzerinden dolaylı olarak enerji satış anlaşması yapmış olan üretim tesislerinin anlaşmaya konu satış miktarları hesaplamaya dâhil edilmez.
(5) Bu Usul ve Esaslar kapsamında faturalarına destekleme bedeli borç tutarı yansıması öngörülen piyasa katılımcılarının bulundurduğu teminat tutarının, bulundurması gereken toplam teminat tutarını karşılamaması halinde, söz konusu eksik tutarlar varsa ilgili piyasa katılımcısının avans alacak tutarından teminat hesabına aktarılır.
(6) Bu madde kapsamında hesaplanan teminat tutarları, ilgili piyasa katılımcılarının Teminat Usul ve Esasları kapsamında sundukları ek teminata dâhil edilir.
İtirazlar, faturalama ve ödemelere ilişkin süreç
MADDE 8- (1) Faturalama, teminatlar, ödemeler, ödemelerin yapılmaması, uzlaştırma bildirimlerine ve faturalara yapılan itirazlar ve düzeltmelere ilişkin süreçler için Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
EÜAŞ’ın yükümlülükleri
MADDE 9- (1) EÜAŞ’ın elektrik enerjisi satın alımı kapsamında enerji temin ettiği üretim tesislerinin söz konusu satışa konu ikili anlaşma miktarları, üretim tesisi bazında;
a) Söz konusu enerjinin teslimine başlanmadan en geç iki iş günü öncesine kadar,
b) Uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirimlerini esas alarak Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin uzlaştırmaya ve faturalamaya ilişkin hükümleri uyarınca belirlenen sürelerde
EÜAŞ tarafından piyasa işletmecisine bildirilir.
Yürürlük
MADDE 10- (1) Bu Usul ve Esaslar 1/4/2022 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11- (1) Bu Usul ve Esaslar hükümlerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.
----------o----------
