Bağışların Kurum Kazancından İndirimine İlişkin Birkaç Hatırlatma
RECEP BIYIK - 27 Nisan 2022Kurumlar vergisi beyan döneminin sonuna artık sayılı günler kaldı. Ben de uygun bir zaman olduğu düşüncesiyle, geniş bir kesimi ilgilendiren bağış ve yardımların kurumlar vergisi matrahından indirimine ilişkin kısa hatırlatmalar yapmak istedim.
Beyannamede yer alan doldurulması gereken alanlar
Kurumlar beyannamesinde bağışlarla ilgili doldurulması gereken çok sayıda satır var. Yaptığı bağışı kurum kazancından indireceklerin öncelikle toplam bağış tutarını matraha eklemeleri, sonra da indirebilecekleri kadar tutarı, bağışın nereye yapıldığına bağlı olarak ilgili satırlara yazmaları gerekiyor. Sponsorluk harcamalarını da bu kapsamda kabul edersek, bağış ve yardımlara ilişkin beyannamede altı ayrı satır var. Bağış tutarının doğru satıra yazılması sonuçları itibariyle önemli.
Bağış ve yardımların matrahtan indiriminde sınır
Bağışın yapıldığı alan veya kuruma bağlı olarak, bağış ve yardımların kurum kazancından indiriminde çeşitli sınırlar var. Yaygın bazı bağış ve yardılar için kısa hatırlatmalar yapmak gerekirse şunları söyleyebilirim:
- Yardıma ihtiyacı olan kişilere doğrudan yapılan bağış ve yardımların kurum kazancından indirilmesi mümkün değil. Ancak ihtiyacı olanlara yardım etmek üzere kurulan ve faaliyet gösteren, vergiden muaf vakıflara veya kamuya yararlı derneklere yapılan bağışların, kurum kazancının yüzde beşine kadar olan kısmı matrahtan indirilebilir.
- Kızılay ve Yeşilay’a yapılan bağışlar, gelirin veya kurum kazancının yüzde beşi sınırlamasına tabi olmaksızın matrahtan indirilebilir.
- Vergiden muaf vakıflara ve kamuya yararlı derneklere yapılan bağışlar, kurum kazancının yüzde 5’i sınırı çerçevesinde matrahtan indirilebilir. Vergiden muaf vakıf veya kamuya yararlı dernek statüsünde olmayan vakıf ve derneklere yapılan bağış ve yardımların kurumlar vergisi matrahından indirimi, kural olarak mümkün değil.
- Mülki idare amirinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ile Diyanet İşleri Başkanlığı’nın denetimine tabi olan yaygın din eğitimi veren kuruluşlara yapılacak bağışların tamamı, matrahtan indirilebilir.
- Belediyelere yapılan bağışların, gelirin veya kazancın yüzde beşine kadar olan kısmı matrahtan indirilebilir.
- Gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek, yiyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı matrahtan indirilebilir.
- Kamu kurum ve kuruluşlarına; okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu gibi kanunda sayılan tesislerin yapılıp bağışlanması ya da bu tesislerin faaliyetlerini devam ettirmeleri için yapılacak her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı matrahtan indirilebilir.
Kurum kazancının yüzde 5’i sınırının olduğu durumda kurum kazancı nedir?
Kurum kazancının belli bir yüzdesiyle sınırlı olan bağışlarda hesaplamaya esas olacak kurum kazancı, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’ne göre,
Ticari Bilanço Kârı (İştirak Kazançları + Geçmiş Yıl Zararları) formülüyle hesaplanıyor. Formülde kanunen kabul edilmeyen giderlere yer verilmemiş. Gelir İdaresinin,
indirilecek bağış ve yardımların bazının belirlenmesinde esas alınan kurum kazancının tespitinde kanunen kabul edilmeyen giderlerin kurum kazancına eklenmeyeceği
görüşünde olduğu anlaşılıyor. Bu görüş kurum kazancından indirilebilecek bağış ve yardımları kısıtlıyor. Hukuken de doğru gelmiyor bana.
Sınırsız indirimde de bir sınır var
Kurum kazancının belli bir oranı ile sınırlandırılmayan bağış ve yardımların indiriminde de bir sınır var. Bu sınır bağış ve yardımın yapıldığı yılın kurum kazancı. Bu tutarı geçen bağış ve yardımlar sonraki yıllara devretmiyor.
Okul ve sağlık tesisi inşası dolayısıyla yapılan harcamaların indirme zamanı
Kamu kurum ve kuruluşlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu ve huzurevi inşası dolaysıyla yapılan harcamaların indirim zamanı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda açıkça düzenlenmiş değil. Gelir İdaresince öteden beri hukuken bağışın yapıldığı, bağışa konu değerin mülkiyetinin bağış yapılan kurum veya kuruluşa geçtiği tarih esas alınıyor. Bu çerçevede;
- Tesislerin kamu kurum ve kuruluşlarına ait arsa üzerine inşa ettirilmesi halinde, inşaat için yapılan harcamaların, harcamanın yapıldığı yılın kazancından,
- Tesislerin mükellefin kendi arsası üzerine inşa ettirilmesi halinde ise, bu tesislerin inşası için yapılan harcamaların, tesisin tamamlanarak bağışlandığı yılın kazancından,
indirim konusu yapılması gerektiği kabul ediliyor.
Bağışların belgelendirilmesi
Yukarıda özetlediğim şekilde yapılan bağış ve yardımları matrahtan indirmek istiyorsak, bağışı mutlaka belgelendirilmeliyiz.
Nakdi bağışların indirilebilmesi, bağışı kabul eden kuruluşlarca verilecek makbuzla veya bu amaçla bankalarda açtırılan hesaplara yatırıldığına ilişkin banka dekontlarıyla belgelendirilmesi şartıyla mümkün.
Bağış veya yardım ayni olarak yapılmış olabilir. Varlık işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek bağış yapılmışsa, işletmeden çekilip bağışlanan değerler için fatura düzenlemesi; düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimseler tarafından imzalanmış olması gerekiyor.
Ayni değerlerin, mükelleflerce dışarıdan alınarak kamu kurum ve kuruluşuna bağışlanmış olması durumunda, bu kurum ve kuruluş tarafından teslim alınacak değerler için teslime ilişkin bir belge düzenlenmiş olması yeterli. Bu durumda, düzenlenen belgede bağışlanan kıymetin değerinin, cinsinin ve miktarının açık bir şekilde belirtilmiş olması isteniyor. Ayrıca, bağışlanan değerlere ilişkin olarak düzenlenmiş olan faturaların arka yüzünde yukarıda belirtilen açıklamalar dahilinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının yetkililerinin imzası bulunmalı.
KAYNAK:
www.dünya.com
