Eğlence Vergisi Kalktı mı?

Eğlence Vergisi Kalktı mı?

MURAT BATI - 22 Aralık 2022

Bugünkü Resmi Gazete'de yer alan 6584 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile de yerli ve yabancı film gösteriminden, konserlerden, spor müsabakalarından ve at yarışlarından alınacak eğlence vergisinin 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren yüzde sıfır uygulanacağına hükmedildi. Ancak...

Bugün yayımlanan Resmi Gazete'de yer alan 6584 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Eğlence vergisi oranlarının kalıcı olarak sıfırlandığı müjdesi (!) yer aldı. Aslında bu oranlar uzun süredir yerli ve yabancı film gösterimlerinden sıfır olarak uygulanıyordu. Ve bu yani sıfır uygulanma süresi Cumhurbaşkanı kararları ile sürekli uzatılıyordu.

Ancak eğlence vergisine tabi her şey için eğlence vergisi sıfırlanmadı. Aşağıda bunu detaylandırdım.

Belediyelere gelir kaydedilen eğlence vergisine ilişkin bu sıfırlama, Hazineye doğrudan gelir kaydedilecek olan konaklama vergisiyle bir ilgisi var mı, onu hep birlikte düşünelim derim.

Ayrıca eğlence vergisinin tarihini, dünyada başka nerde var ve bu vergiden tahsil edilen tutarları anlatmaya çalıştım. Buyurunuz

Eğlence Vergisi İlk Nerede Alındı?

İlk olarak 17. yüzyılda Fransa'da "yoksulların hakkı (droit des indigents)" amacıyla görece yoksul olanlara aktarılmak üzere eğlenenlerden alınan bir vergiydi. Özellikle tiyatro ve opera gösterimlerinden alınan bu vergi daha sonra açık hava tiyatroları da kapsayan bir vergiye dönüşmüştür. Fransa'da fakirliğin artmasından dolayı eğlencelerden alınan bu vergi oranı da yükseltilmiş ve bilet fiyatının dörtte biri olarak yani çeyreği kadar uygulanmış. Bu nedenle Fransa'da o dönemlerde bu vergiye fakirler için bir çeyrek adı verilmiş ve 1789 yılına kadar bu isimde uygulanmıştır.

Fransız Devriminden sonra ise verginin oranı düşürülmüş ama kapsamı genişletilmiştir. 1942 yılına kadar uygulanan bu vergi yerel yönetimlere devredilerek yeniden düzenlenmiştir. Dünya'da ise (uygulama örneğini Fransa'dan alarak) Almanya, İsviçre gibi birçok ülkede eğlence vergisi uygulanmaktadır.

Biz Bu Vergiyle Ne Zaman Tanıştık?

Biz bu vergiyle 29.05.1981 yılında yürürlüğe giren 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu m.17 ila m.22 arasında yapılan düzenlemeyle tanıştık. Yani eğlence vergisi kanunu diye bir kanunumuz yok. Bu vergi, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu içinde düzenlenmiş bir vergidir. Uygulaması ise o tarihten beridir devam etmektedir.

Ancak ilk tanışmamız 1 Temmuz 1948 tarihli Resmi Gazete’de yer alan 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda eğlence resmi adı altında şimdiki haline benzer ama daha dar kapsamlı hali bulunmaktadır.

Eğlence Vergisinin Konusu Nedir?

Belediye Gelirleri Kanunu m.17 uyarınca belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetleri eğlence vergisinin konusunu oluşturmaktadır. Ancak her türlü eğlence değil; sadece 2464 sayılı Kanun m.21'de işletmelerin faaliyetleri ile sınırlıdır. 

Bunlar ise yerli ve yabancı film göstermelerinden, tiyatro, opera, operet, bale, karagöz, kukla ve ortaoyunu göstermelerinden, spor müsabakalarından, at yarışları ve konserlerden, sirklerden, lunaparklardan, çalgılı bahçeler ve benzerlerinden, müşterek bahislerden ve biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinden Kanun'da belirtilen oranlarda eğlence vergisi alınır.

Özellikle bar, pavyon gibi işletmelerden de eğlence vergisi alınmaktadır. Buralardan eğlence vergisi alınmasında temel kriter ise yemekle/içecekle birlikte ayrıca canlı müziğin olmasıdır. Canlı müzik varsa eğlence vergisine tabi; yoksa tabi değil. Konuyla alakalı verilen bir görüş bu durumu açıklar mahiyettedir.

Müşterek bahisler de eğlence vergisine tabidir. Ülkemizde müşterek bahsi düzenleyen kurumlar; Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı'dır. Spor Toto teşkilatının düzenlediği iddia vs müşterek bahisler eğlence vergisine tabidir. Ancak Spor Toto Teşkilatı tarafından düzenlenen müşterek bahisler eğlence vergisinden istisna edilmiş ve dolayısıyla da ülkemizde müşterek bahis kapsamında sadece at yarışları bulunmaktadır.

Kim Ödüyordu Bu Vergiyi?

Verginin mükellefi yani ödemek zorunda olan kişi eğlence yerlerini işleten gerçek veya tüzel kişilerdir. Ancak ödenen bu vergi biletli ise bilete; değil ise hizmet bedeline bu vergi eklenerek müşteriye yansıtılıp tahsil edilmektedir. Yani resmiyete işletme sahibi ama uygulamada biz ödüyoruz.

Şu Ana Kadar Yapılan Tahsilat

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın internet sayfasından aldığım veriler uyarınca 2022 yılının sadece ilk altı ayına ilişkin veriler var. Buna göre tahsilat önceki yıllara nazaran çok düşük. Son 5 yılda yapılan tahsilat ise 600 milyon 570 bin TL'dir. 2022 yılı tahsilatının düşük olmasının nedeni ise yapılan indirimlerden kaynaklıdır. Önceki yıllara ilişkin verileri bulmakta sorun yaşadığım için sadece son 5 yılın verilerini tabloya koydum.

Eğlence Vergisi Kalktı Mı?

Yerli ve yabancı film gösterim yerlerinden alınacak olan eğlence vergisi oranlarını 3320 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 31.05.2021'e kadar yüzde sıfıra düşürüldü. Sonra 4061 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yüzde sıfır uygulanma süresi 31.07.2021'e uzatıldı. Akabinde iki farklı Cumhurbaşkanı Kararı ile bu süre yine uzatıldı. Daha sonra da 5613 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yüzde sıfır uygulanma süresi 31.12.2022'ye uzatıldı.

Bugünkü Resmi Gazete'de yer alan 6584 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile de yerli ve yabancı film gösteriminden, konserlerden, spor müsabakalarından ve at yarışlarından alınacak eğlence vergisinin 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren yüzde sıfır uygulanacağına hükmedildi.

Ancak Belediye Gelirleri Kanunu m.21'de yer alan müşterek bahislerden, barlar, pavyonlar ve müzikholler ile biletli girilmeyen yerlerden alınan eğlence vergisi alınmaya devam edilecektir. Bununla ilgili bir düzenleme yapılmadı.

Yazar: Murat Batı

Kaynak: https://t24.com.tr/