Kurumlar Vergisi Beyan Döneminde Son Günler
RECEP BIYIK - 26 Nisan 2023Kurumlar vergisi beyan döneminin sona ermesine sayılı günler kaldı. Beyan dönemi, uzatma olmazsa 2 Mayıs akşamı sona erecek. Son günlerin yoğunluğunda atlanmaması için ben de son hatırlatmaları yapayım istedim.
- Ar-Ge İndiriminden ve Teknokent İstisnasından Yararlanıyorsanız, Fon Ayırmayı Atlamayın
2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde Ar-Ge indiriminden veya Teknokent istisnasından yararlanıyorsanız, indirim veya istisna tutarı üzerinden %2 oranında fon ayırmayı unutmayın. Fon ayırma zamanına ilişkin Kanun’da açık bir hüküm yok, konu net değil. İndirim veya istisnanın %20’sinin kaybedilmesi riskini almayın, beyanname verme süresi içinde fon ayırın ve muhasebe kayıtlarını yapın.
- Girişim Sermayesi Fonu Ayırıp Kurum Kazancından İndirmeyi Tercih Ettiyseniz, Muhasebe Kayıtlarını Unutmayın
Ar-Ge indirimi ve Teknokent istisnasından yararlananlarla ilgili zorunluluk yanında, bir de gönüllü girişim sermayesi fonu uygulaması var. Vergi Usul Kanunu’nun 325/A maddesi kapsamında gönüllü olarak girişim sermayesi fonu ayırmayı tercih ediyor ve 2022 yılı beyannamesinde kurum kazancından indiriyorsanız, beyanname verme süresi içinde fon ayırmayı ve buna ilişkin kayıtları yapmayı unutmayın.
- Zarar Mahsubunda Şekil Şartlarına Dikkat Edin
Geçmiş yıl zararlarının mahsubu, beş yıllık süre sınırlaması yanında beyannamenin tam ve doğru şekilde doldurulmasına bağlı. Şekli koşullar nedeniyle, ileride geçmiş yıllara ilişkin zararların mahsubu konusunda sorun çıkabilir. Ayrıca, kazanç varsa zarar mahsubu mutlaka yapılmalı, sonradan düzeltmek kolay değil.
- Yenileme Fonuyla İlgili İki Konuya Dikkat
Yenileme fonuyla ilgili iki yükümlülüğe dikkat çekmek isterim. Bu yükümlülükler yerine getirilmediyse, bunun için son günler.
Birincisi, 2022 yılında sabit kıymet satıp oluşan kârı yenileme fonuna koyacak kurumlarda, satıştan doğan kârın yenileme fonuna alınması. Hala alınmamışsa, beyanname verme süresi içinde yapılması mümkün.
İkincisi, yenileme fonuna alınmış kârın zamanında kullanılmamış olması durumunda, satışın yapıldığı yılı izleyen üçüncü yılın kâr zarar hesabına eklenmesi gerekliliği. Geçmişte ayrılmış yenileme fonu olanların konuya bakmalarında yarar var.
- Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satanlarda Kazancın Fona Alınması Unutulmamalı
Taşınmaz ve iştirak hissesi satan ve istisnadan yararlanan kurumlar, satıştan elde edilen kazancın istisnadan yararlanan kısmını, beyanname verme süresinin sonuna kadar, özel bir fon hesabına almayı unutmamalı.
- Yurtdışı İştirak ve Şube Kazançlarının Transfer Süresi Bitiyor
2022 yılında yurt dışı iştirak veya şube kazancı elde eden ve bu kazançlar için istisnadan yararlanacak kurumlarda, istisna koşullarının sağlanıp sağlanamadığına bir kere daha bakılmalı halen getirilmediyse, söz konusu kazancın beyanname verme süresinin sonuna kadar Türkiye’ye transfer edilmesi sağlanmalı. Aksi halde istisnadan yararlanmak mümkün değil.
- Yurtdışı İnşaat İşlerinden Sağlanan Kazançlar İçin Kayıt İhmal Edilmemeli
Yurt dışında inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetler yapan ve elde edilen kazanç için istisnadan yararlanacak kurumların, söz konusu kazancı Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirmesi, istisnanın tek koşulu. Yılsonu itibariyle gerekli kayıt yapılmıştır ama emin olmak için bir kere daha bakılmalı.
- Şüpheli Hale Gelen Alacaklar İçin Karşılık Ayırmayı Unutmayın
2022 yılında şüpheli hale gelen alacaklarınız için karşılık ayırmayı unutmayın.
Son yıllarda verilen bazı yargı kararlarında, alacağın şüpheli hale geldiği yıl karşılık ayrılmadıysa, şüpheli olma durumu devam ediyorsa, sonraki yıllarda da ayrılabilir diyor. Ancak hem Mali İdarenin görüşü bu yönde değil, hem de eski de olsa tersine de çok yargı kararları var. Bu çerçevede, dava aşamasında olan alacaklarınızla ilgili dosyaları bir kere daha gözden geçirin, şüphelilik hali devam eden alacaklar için karşılık ayırın, işi mahkemeye bırakmayın.
- Değersiz Alacaklara İlişkin Hesaplanan KDV’yi Gelir Yazmayı Unutmayın
Daha önce karşılık ayırdığınız bir alacağın içinde bu alacağa ilişkin KDV tutarı da var ve bu alacak 2022 yılında değersiz alacak haline gelmişse, indirim konusu yapılan KDV tutarının gelir olarak dikkate alındığından emin olun.
- Faiz İndirimine İlişkin Banka Dekontunu Göndermeyi Unutmayın
Nakit sermaye artışı yapmış ve faiz indirimine hak kazanmışsanız, kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde yer alan tabloyu doldurmayı ve sermaye artışından gelen nakdin banka hesabına fiilen yatırıldığına ilişkin banka dekontunu vergi dairesine göndermeyi unutmayın.
Bu arada 2022 yılı için faiz indiriminde kullanılacak oranın %13,47 olduğunu hatırlatayım.
- Vergiye Uyumlu Mükellef İndirimi Koşulları Sağlanıyor Mu, Bir Kere Daha Değerlendirin
Vergiye uyumlu mükelleflere uygulanan vergi indiriminin koşullarında çok değişiklik oldu. En son değişiklik 26 Ekim 2021 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7338 sayılı Kanun’la yapıldı. Yapılan düzenlemelerle, ikmalen veya re’sen yapılmış ve kesinleşmiş bir tarhiyat bulunmaması koşulu vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibariyle sınırlandırıldı, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki iki yılda haklarında tarhiyat yapılmamış olması koşulu, yapılan tarhiyatın kesinleşmesine bağlandı, ayrıca söz konusu süre içinde kesinleşen tarhiyatın indirim sınırının %1’inden az olması durumunda indirim koşullarının ihlal edilmemiş sayılması öngörüldü. Konuyu bu köşede 5 Nisan tarihli makalede özetlemiştim, ilgilenenler bu makaleye göz atabilirler.
Yapılan son değişiklikler, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yürürlüğe girdi. Değişiklikler sonrası ilk beyanname geçen yıl veridi ama hala uygulama zorlukları olması nedeniyle bir kere daha hatırlatmak istedim. Değişiklikler önemli, koşulların sağlanıp sağlanmadığına, yeni düzenleme kapsamında bir kere daha bakmakta yarar var.
- Beyannamenin Süresinde Verilmesi Birçok Açıdan Önemli
Beyannamenin yasal süresinde verilmemesinin usulsüzlük cezası yanında başka sonuçları da olabiliyor. Vergiye uyumlu mükellef indiriminin ve zararlı bir şirketin başka bir kuruma devredilmesi durumunda devralan kurumun devralınan zararlarının mahsubu olmak üzere birçok olanağın ortadan kalkması söz konusu olabiliyor. Beyannamenin zamanında verilmesine dikkat.
- Beyannamenin Tam Olarak Doldurulmaması Bazı Hakların Kullanımını Riske Atabilir
Beyannamenin, özellikle indirim ve istisnalar ile zararlara ilişkin satırlarının doldurulması önemli. Kullanılmayan haklar, geri getirilemez şekilde kaybedilebilir. Kaybedilmese de zaman kaybına ve önemli bir maliyete yol açabilir.
Yazar: Recep Bıyık
Kaynak: https://www.ekonomim.com/
