Kurumlar Vergisi Beyanına İlişkin Son Notlar
RECEP BIYIK - 21 Nisan 2022Kurumlar vergisi beyan döneminin sonuna fazla zaman kalmadı. Uzun bayram tatilini de dikkate alırsak, önümüzdeki hafta sonuna kadar beyannamelerin büyük ölçüde hazır hale getirilmesi gerekiyor. Nisan başında da bir makalede bazı konulara dikkat çekmiştim ama son düzlükte kısa kısa bazı hatırlatmalar yapmak istedim. Yoğun çalışma gündemi içinde atlanmaması gereken konulardan öne çıkan bazılarını aşağıda listelemeye çalıştım.
Vergiye uyumlu mükellef indirimi koşulları değişti
26 Ekim 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7338 sayılı Kanun’la, vergiye uyumlu mükelleflere uygulanan vergi indiriminin koşullarında değişiklik yapılarak; ikmalen veya re’sen yapılmış ve kesinleşmiş bir tarhiyat bulunmaması koşulu vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibariyle sınırlandırıldı, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki iki yılda haklarında tarhiyat yapılmamış olması koşulu, yapılan tarhiyatın kesinleşmesine bağlandı, ayrıca söz konusu süre içinde kesinleşen tarhiyatın indirim sınırının % 1’inden az olması durumunda indirim koşullarının ihlal edilmemiş sayılması öngörüldü.
Bu değişiklikler, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yürürlüğe girdi. Değişiklikler önemli, koşulların sağlanıp sağlanmadığına, yeni düzenleme kapsamında bir kere daha bakılmalı.
Faiz indirimine ilişkin üç hatırlatma
26 Ekim 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7338 sayılı Kanun’la, nakdi sermaye artışında faiz indirimi uygulamasında, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısım için ek avantaj sağlandı. Yeni düzenlemeye göre, %50 olan indirim oranı, yurt dışı kaynaklı sermaye için %75 oldu.
Düzenleme 26 Ekim 2021 tarihinden itibaren madde kapsamında yapılacak nakdi sermaye artışlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girdi. Yeni dönemde madde kapsamında sermaye artışı yapıldıysa, avantajlı indirim oranı atlanmamalı.
Bir başka not, sermaye artışından gelen nakdin banka hesabına fiilen yatırıldığına ilişkin banka dekontunun vergi dairesine gönderilmesi unutulmamalı.
Son not indirim oranına ilişkin. TCMB internet sitesinde daha önce 2021 yılı için en son açıklanan faiz oranı %24,52 idi. Oran Banka tarafından %24,51 olarak revize edildi. Önemli fark yok ama doğru oranı kullanmak önemli, 2021 yılı faiz indirimi uygulamasında bu oran kullanılmalı.
Şüpheli alacaklar için ilgili yılda karşılık ayırın, işi mahkemeye bırakmayın
Şüpheli alacak karşılığının ne zaman ayrılabileceği konusu açık değil. Gelir İdaresi alacak şüpheli hale geldiği yıl karşılık ayırabilirsiniz, sonraki yıllarda mümkün değil diyor. Son yıllarda verilen bazı yargı kararlarında, alacağın şüpheli hale geldiği yıl karşılık ayrılmadıysa, şüpheli olma durumu devam ediyorsa, sonraki yıllarda da ayrılabilir diyor. Ancak İdarenin görüşü paralelinde de eski tarihli çok sayıda karar var.
Önerim, siz bu tartışmaya mümkünse girmeyin, 2021 yılında şüpheli hale gelen alacaklarınız için bu yıl karşılık ayırın. İşi mahkemeye bırakmayın.
Bu arada, dava aşamasında olan alacaklarınızla ilgili dosyaları bir kere daha gözden geçirin, şüphelilik halinin devam ettiğinden ve davanın aktif olarak izlendiğinden emin olun.
Değersiz alacaklara ilişkin hesaplanan KDV’yi gelir yazmayı unutmayın
Değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen katma değer vergisi, alacağın zarar yazıldığı dönemde indirim konusu yapılabiliyor. Ancak şüpheli alacaklarla ilgili düzenleme çerçevesinde karşılık ayrılmak suretiyle gider olarak dikkate alınan KDV’nin indirim konusu yapılabilmesi için, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması gerekiyor.
Daha önce karşılık ayırdığınız bir alacağın içinde bu alacağa ilişkin KDV tutarı da var ve bu alacak 2021 yılında değersiz alacak haline gelmişse, indirim konusu yapılan KDV tutarının gelir olarak dikkate alındığından emin olun.
Taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnasından yararlanılacak kazancın fona alınması ihmal edilmemeli
2021 yılında taşınmaz ve iştirak hissesi satışından elde edilen kazanç varsa ve istisnadan yararlanılacaksa, kazancın istisnadan yararlanan kısmının, beyannamesinin verildiği tarihe kadar pasifte özel bir fon hesabına alınması unutulmamalı.
Yurt dışı iştirak ve şube kazançları
2021 yılında yurt dışı iştirak veya şube kazancı varsa, istisna koşullarının sağlanıp sağlanamadığına bir kere daha bakılmalı, halen getirilmediyse, söz konusu kazancın beyanname verme süresinin sonuna kadar Türkiye’ye transfer edilmesi sağlanmalı.
Yurtdışı inşaat işlerinden sağlanan kazançlar için kayıt tek koşul
Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançlar için istisnadan yararlanmanın tek koşulu, kazancın Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi. İhmal edilmemeli.
Yenileme fonuyla ilgili birkaç ayrıntı
2021 yılında sabit kıymet satıp oluşan kârı yenileme fonuna koyacak kurumların iki işlemi yapmaları gerekiyor; yöneticilerin karar vermesi ve satıştan doğan kârın yenileme fonuna alınması. Daha önce yapılmadıysa, beyanname verme süresi içinde yapılması mümkün.
Zarar mahsubunda şekil şartlarına dikkat
Geçmiş yıl zararlarının mahsubu, beş yıllık süre sınırlaması yanında beyannamenin tam ve doğru şekilde doldurulması koşuluna bağlı. Şekli koşullar nedeniyle, ileride geçmiş yıllara ilişkin zararların mahsubu konusunda sorun çıkabilir, buna dikkat edilmeli. Ayrıca, kazanç varsa zarar mahsubu mutlaka yapılmalı, sonradan düzeltmek kolay değil.
Beyannamenin süresinde verilmesine dikkat
Beyannamenin yasal süresinde verilmemesinin usulsüzlük cezası yanında başka önemli sonuçları var. Beyannamenin zamanında verilmemesi örneğin, vergiye uyumlu mükelleflere getirilen %5 vergi indirimi avantajını üç yıl için ortadan kaldırıyor. İhmal edilmemeli.
Beyannamenin tam olarak doldurulması önemli
Beyannamede yer alan doldurulması gereken bütün alanlar mutlaka doldurulmalı. Özellikle istisnalara ve zararlara ilişkin satırların doldurulmasına dikkat edilmeli. Aksi halde bazı bazı hakları geri dönülmez şekilde kaybedilmesi söz konusu olabilir.
