Sınırda Karbon Düzenlemesi (SKDM) 1 Ekim 2023 Tarihinden İtibaren Uygulamaya Girdi
02 Kasım 2023Firmanız SKDM Kapsamına Giren Sektörlerde Yer Alıyor mu?
Avrupa Yeşil Mutabakatı, Avrupa'yı 2050'de iklimi nötr hale getirmeyi amaçlayan ve Avrupa Komisyonu tarafından yürütülen bir dizi politika girişimidir. Bu kapsamda, ileri seviyeye çıkarılacak emisyon azalımı önlemleri nedeniyle, yoğun enerji üretiminin AB sınırları dışına çıkmasının ve bunun sonucunda AB ekonomisinin negatif etkilenmesinin önlenmesi için “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması” hayata geçirilmiştir.
Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın önemli bir parçasını teşkil eden Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması'na (SKDM) ilişkin (AB) 2023/956 sayılı Tüzük AB Resmi Gazetesi’nde 16 Mayıs 2023 tarihinde yayımlanmıştır.
AB, SKDM ile üretim esnasında salınan karbon emisyonları için AB Emisyon Ticareti Sistemi'ni (ETS) yansıtacak şekilde ithal ürünler için ilave ücret getirmekte, böylelikle diğer ülkelerde daha temiz üretim yapılmasını sağlamayı ve AB üreticilerinin rekabetçiliğini korumayı hedeflemektedir.
SKDM’nin kapsamında ilk aşamada, yüksek karbon kaçağı riski taşıyan 6 sektör bulunmaktadır:
-
Çimento Sektörü,
-
Demir-Çelik Sektörü,
-
Alüminyum Sektörü,
-
Gübre Sektörü,
-
Hidrojen Sektörü,
-
Elektrik Sektörü
SKDM Kapsamına Giren Ürünlerle İlgili Nasıl Bir Yol İzlenmesi Gerekir?
1 Ekim 2023-31 Aralık 2025 olarak belirlenen geçiş dönemi boyunca üçer aylık dönemlerde emisyon raporlaması zorunlu, SKDM sertifikası alınması ise isteğe bağlı olacaktır. İthalatçıların; ithal edilen mallardaki gömülü emisyonlar ile doğrudan ve dolaylı emisyonların yanı sıra üçüncü bir ülkede etkin şekilde ödenen karbon fiyatını da üç ayda bir raporlamaları gerekecektir.
Özellikle, 31 Aralık 2024 tarihinden itibaren, ithalatçıların kapsam dahilindeki malların ithalatına hak kazanabilmeleri için "yetkili SKDM beyan sahibi" statüsüne sahip olmaları beklenmektedir.
SKDM; İsviçre, Lihtenştayn, İzlanda ve Norveç'teki tercihli olmayan menşeli mallara uygulanmayacaktır. Sadece 150 €'ya kadar olan düşük değerli sevkiyatlar ve belirli askeri ithalatlar dahil olmak üzere, az sayıda CBAM kapsamında muafiyet bulunmaktadır.
1 Ocak 2026 sonrasında ise raporlamaya ek olarak, SKDM kapsamına giren ürünlerin ithalatına uygulanan bir karbon fiyatı olacak ve 2034 yılına kadar SKDM maliyetleri aşamalı olarak yükselecektir. Karbon fiyatı “gömülü emisyonlara” dayalı olarak hesaplanacak ve ödemeler SKDM sertifikalarının satın alınması yoluyla yapılacak. Üretim ülkesinde karbon fiyatlandırma rejimlerine tabi olarak AB’ye ithal edilen mallar için, üretim ülkesinde ödenen karbon fiyatı ile AB ETS’sindeki karbon tahsisatlarının fiyatı arasındaki fark ödenecektir. Bu nedenle, bir an evvel Türkiye’de ETS kurulması ve karbon vergisi düzenlemesi getirilmesi önemli. Aksi durumda, Türkiye’deki ihracatçılar dezavantajlı konuma gelecektir.
