Vatandaş e-Haciz Mağduru!
Özlem Karahan - 17 Aralık 2024Son on yıldır özellikle vatandaşlar, kurumlar ve şirketler dijital uygulamaları çok daha sık kullanıyor. Bu alışkanlıklar sonucu gelişen yazılım programlarıyla kamu kurumları da her birimizin tüm finansal hareketlerini dijital dönüşümler üzerinden takip ediyor, izliyor, denetliyor.
Mağazadaki kredi kartınızla aldığınız elbisenizden tutun da, marketteki gıda alışverişinize, eğer bir işletme sahibiyseniz ve çalışan işçileriniz de varsa, ticari faaliyette bulunuyorsanız, tüm gelir ve giderleriniz elektronik ortamda ilgili kurumlara bildiriliyor ve izleniyorsunuz demektir.
Ödemeniz gereken vergi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) , vb. diğer borçlarınız birikmiş olabilir. Örneğin, E-devlet üzerinden borcunuzu takip etmemişsiniz. Oldu ki bu ay bir vergi ya da SGK borcunuzu da ödemediniz, işte tam da bu noktada dijital dönüşümlerde en etkili rol olan, e-haciz kapınızı çalabilir.
Size gelen bir e-tebligat ile kamu kurumları tarafından dijital varlığınıza el konulduğu bildirilebilir. Banka hesaplarınıza sistem otomatik bloke koyar ki bundan haberiniz dahi olmaz. Bankaya kazara işiniz düşüp gittiğinizde, ancak öğrenmiş olursunuz.
Böylece sıkıntılı günler başlar ve banka hesabınızdan para çekemez, herhangi bir yere ödeme de yapamazsınız. Bu durumda hacizli borçlarınızı ödeyene dek bu bloke kalkmaz.
Böylece; ah vah edip, saçını başını yolmak yerine sakin olup, bir an önce gereken tedbirleri alıp, eski mutlu günlere dönmek için adımlar atmalısınız.
Elektronik ticari faaliyette bulunan vatandaşların son aylarda en çok merak ettiği konu ise e-haciz. Çok hoşunuza gitmeyen bir durum olsa da, finansal hareketlerin yoğunlaştığı ticari hayatta, vatandaşların bilmesi gereken bir durum olduğu görülüyor.
Ödenmemiş bir borcunuz veya finansal kaybınız nedeniyle her an e-haciz ile karşılaşma ihtimaliniz mümkün.
Tüm bu sorulara cevap çok net ve basit aslında. Borçlanma! Borcun varsa da ne yap ne et zamanında öde, yoksa e-haciz kapını çalar. Borcunu ödemeden banka hesabındaki paranı bile harcayamazsın.
Hadi bir göz atalım ve birlikte değerlendirelim. Nedir bu e-haciz? Borçlarımı hemen ödemeli miyim? Ödemezsem beni ne bekliyor? Bir daha başıma bu işler gelmesin istiyorsam ne yapmalıyım da bu sıkıntıdan kurtulmalıyım?
E-Haciz Nedir?
Günümüzde her işleme daha hızlı ve pratik olması açısından dijital ortamdan ulaşılabiliyor. Dijital uygulamada kullanılan işlemlerden biri de e-haciz.
Haciz, borçlu vatandaşın borcunu ödemediği durumda devlet tarafından alacağın tahsili için kişinin araba, ev, mücevher, beyaz eşya, elektronik eşya gibi paraya çevrilebilen tüm değerli eşyalarına el konulması işlemidir.
Bu işlemler, elektronik ortama aktarıldığında e-haciz sistemi oluşuyor. Bu sistemle borçlunun dijital varlıklarına el konulabiliyor. Böylece bir birey veya kuruma e-haciz uygulandığında, borçlunun banka hesabı gibi dijital ortamdaki varlıkları bloke edilebiliyor.
E-hacizde, borçlu olan vatandaş veya şirketlerin banka hesapları, kredi kartları, menkul kıymetleri, elektronik para gibi dijital varlıklarına el konulabiliyor. Bu durumda borçlunun borcunu ödemesi ve mal bildiriminde bulunması gerekiyor.
E-Haciz İşlemi Nasıl Uygulanıyor?
Bu işlem, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında yürütülüyor. Kanuna göre, borçlu olan kişi veya kuruma ödeme emri tebliğ ediliyor ve bu tebliğden itibaren 15 gün içinde borçlunun borcunu ödemesi veya mal bildiriminde bulunması gerekiyor.
Eğer borçlu, belirtilen bu süre içinde borcunu ödemez veya mal bildiriminde bulunmazsa, Gelir İdaresi Başkanlığı, borçlunun bağlı olduğu bankalara e-haciz uygulanması için bilgi veriyor. Böylece bankalar da borçlunun hesaplarını bloke ediyor.
E-Haciz Hangi Cezalara Uygulanıyor?
E-haciz, borçların çeşitliliği sebebiyle birçoğuna uygulanabiliyor. Bunlardan bazıları ise: kredi kartı borçları, vergi borçları, sigorta prim borçları, motorlu taşıtlar vergisi borçları, belediye borçları gibi kamu hizmetlerinden kaynaklanan ve ödenmeyen borçları herhangi bir sebeple ödemeyene, e- haciz işlemi borçlunun bilgisi dışında doğrudan alacaklı kamu kurumu tarafından başlatılabilir.
Borçluya borç tebligatı gönderilir. Bu sebeple, vatandaşın ve kurumların borçlarını zamanında ödemesi veya borçları hakkında bilgi edinerek, bunları yapılandırması, e-hacizle karşılaşmaması adına önem arz ediyor.
Adınıza E-Haciz Olup Olmadığını Nasıl Öğrenirsiniz?
Bankacılık online veya müşteri hizmetlerine ulaşarak, banka hesaplarındaki haciz ve size iletilen resmi tebligatlar kontrol edilebilir. Hatta haberiniz olmadan uygulanan bir haciz olup olmadığını da öğrenebilirsiniz.
Adınıza e-haciz işlemi var mı diye merak ediyorsanız, öncelikle e-Devlet üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen “Borç Sorgulama” hizmetini kullanabilirsiniz.
E-haciz sorgulaması ise nasıl yapılabilir? Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi web sitesine (www.gib.gov.tr) giriş yapılır. Karşınıza gelen ekranda “ Dijital Vergi Dairesi” bölümü tıklanır ve ilgili sayfaya gidilir.
Ekranda, “Borcum veya Hacizli malım var mı?” gibi sorgulama yapılır. Bu seçenekler tıklanarak, borç veya haciz bilgileriniz varsa görülür. Bu ekranda; borcunuzun tutarı, borcunuzun hangi kamu kurumuna ait olduğu, haciz tarihi, haciz miktarı yer alır.
Tüm bu sorgulamalardan sonra, haciz işleminin olduğu öğrenilirse, hacizle ilgili ayrıntılı bilgiler ve haczin kaldırılması için ne yapılması gerektiği konusunda, ilgili vergi dairesiyle iletişime geçilir.
E-Haciz Borcu Ödenmezse Ne Olacak?
Borçlu, e-haciz borcunu ödemezse, banka veya alacaklı kişi haciz sürecini başlatabilir. Banka, 90 gün içinde borcun ödenmesini talep edebilir. Bu süre içinde borçlu yine ödeme yapmazsa, haciz işlemi de resmi olarak başlatılır.
Borçluya ödeme tebligatı iletilip eğer 15 gün içinde borcunu ödemez, yapılandırma için başvuru yapmaz, itiraz etmezse borç tutarı dijital varlıklarından kesilir. Ancak borçlunun hesabında, borcunu karşılayacak kadar varlık yoksa e-haciz, haciz işlemine dönüşür.
Böylece borcun tahsili için borçlunun gayrimenkul, araç, değerli eşyaları gibi mal varlığına el konulur.
E-Haciz Borcumu Taksitlendirebilir miyim?
Evet, bu mümkün. Borcun, belli bir kısmı peşin alınarak, kalan miktar taksitlendirilebiliyor. Borç tutarı için, gelen tebligat tarihinden itibaren 15 gün içinde taksit talebinde bulunarak, ödeme planı yapılabiliyor.
E-haciz İşlemi Nasıl Kaldırılıyor?
Borçlunun ilgili alacaklı kuruma olan borcunu ödemesi gerekiyor. Borçlu, ilgili vergi dairesine online ya da banka şubesine gidip borcunu ödemeli ve vergi dairesine dilekçe verip haczin kaldırılmasını talep etmeli. Dilekçe verildikten sonra, e-haciz kaldırılır. Ayrıca “ Borcu Yoktur” yazısı almanızda da fayda var.
E-haciz Ödemesi Nereye Yapılıyor?
Borçlu, e-haciz ödemesini alacaklının belirlediği yerlere göre yapabiliyor. Vergi borçları genellikle Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesi üzerinden yapılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borçlar ise SGK’nın internet sitesi, banka şubeleri, PTT şubelerinden gerçekleşiyor.
Borçlu ya da kurum e-haciz ile karşılaştığında birçok vatandaş ne yapacağını bilemez ve tedirgin olur, bu durumdan kurtulmak için çabalar.
E-haciz, standart haciz işlemine göre daha hızlı oluyor. Ödenmeyen vergi borçları yanında geçmişe ait borçlar için maaş blokesi de yapılabiliyor. Borçlunun banka hesapları, menkul kıymetleri gibi birçok varlığı üzerinde otomatik olarak haciz işlemi yapılıyor.
Son olarak; e-haciz, borç tahsilinde hızlı ve pratik bir uygulama olsa da borçlu kişiyi veya kurumu zor duruma düşürdüğü görülüyor. Bu sebeple, e-hacizle karşılaşmamak için şirket veya kişisel harcamalarınızı, aralıklar halinde kontrol edip borçlarınızı takip etmeniz sizin yararınıza olacaktır.
Telefon numaralarınız ve mail adreslerinizin değişmesi halinde sistemden bilgilerinizi güncellemenizde fayda var. Aksi halde e-tebligat bildirimleri eski telefon ve mail adresinize geleceğinden adınıza yapılacak e-hacizler bilginiz dışında olacağından bu durum kaçınılmaz olacaktır.
Yazar: Özlem Karahan
Kaynak: https://www.ekonomim.com/
