R.Gazete No: 32952
R.G. Tarihi: 10.7.2025
Kültür ve Turizm Bakanlığından:
KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU
Toplantı No. ve Tarihi: 125 27/06/2025 Toplantı Yeri
Karar No. ve Tarihi : 3705 27/06/2025 ANKARA
KENTSEL ARKEOLOJİK SİT ALANLARI KORUMA VE KULLANMA KOŞULLARI İLKE KARARI
Kentsel arkeolojik sitlerde, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun "Kentsel Arkeolojik Sit Alanları Koruma ve Kullanma Koşulları" başlıklı 15/04/2005 tarih ve 702 sayılı İlke Kararı hükümlerinin, koruma bölge kurullarınca farklı yorumlanması neticesinde uygulamada doğan sorunların ortadan kaldırılması ve koruma bölge kurulları arasında dil birliği sağlanması amacıyla söz konusu İlke Kararı aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
2863 sayılı Kanun kapsamına giren arkeolojik sitleri, korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarını ve korunması gerekli kentsel dokuları içeren, bu özellikleri ile bütünlük arz eden korumaya yönelik özel planlama gerektiren alanlar kentsel arkeolojik sit alanlarıdır.
Bu alanlarda, arkeolojik değerlerin bilimsel yöntemlerle açığa çıkarılması, onarılması ve sergilenmesi işlemlerinin esas alınarak sağlıklı ve kapsamlı arkeolojik envanter temeline dayalı gerekli bütün ölçeklerdeki planlama çalışmalarının ivedilikle yapılmasına, bu planlar onanmadan, yeni yapı yapılamayacağına,
Kentsel arkeolojik sitlerde, plan yapılıncaya kadar zorunlu altyapı kapsamındaki kamu yatırımlarının ilgili koruma bölge kurulu izniyle yapılabileceğine,
Bu alanlarda zemine yapılacak her türlü müdahalenin ilgili müze müdürlüğü veya kazı başkanlığı denetiminde yapılmasına,
Planlama çalışmaları sırasında:
• Alana gelecek işlevlerin uyumuna,
• Günümüz koşullarının gerektirdiği altyapı hizmetlerinin proje aşamasında kültür katmanına zarar vermeyecek ve zemine en az müdahale içerecek biçimde ele alınmasına,
• Öneri yeni yapı gabarileri ile yapım tekniği ve malzemesinin geleneksel doku ile uyumuna,
• Mevcut ve olası arkeolojik varlıkların korunmasına ve kamuya açık sergilenmesine yönelik düzenlemeler getirilmesine,
Ancak plan çalışmaları tamamlanıncaya kadar korunması gerekli kentsel dokuların gelecek nesillere aktarılmasının sağlanması amacıyla;
a) Tek yapı ölçeğindeki korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescilli yapıların rölöve çizimi, restitüsyon ve restorasyon projelerinin koruma bölge kurulunca uygun bulunması koşulu ile onarılıp kullanılabileceğine,
b) Bu alanlarda, mevcut yıkıntı temellerin ait olduğu eski yapıya ilişkin hava fotoğrafları, eski haritalar, vergi kayıtları ile yapının üçüncü boyutuna dair fotoğraf, video kaydı vb. belgelerin sanat tarihi raporu ile birlikte sunulması durumunda, yapının kültür varlığı niteliği taşıdığının ilgili koruma bölge kurulunca kabul edilmesi halinde tesciline ilişkin işlemlerin ilgili kurul müdürlüğünce tamamlanmasını müteakip kapsamlı restitüsyon etüdüne dayalı rekonstrüksiyon projesinin ilgili koruma bölge kurulunda değerlendirilebileceğine,
c) Kentsel doku ile bütünlük sağlayan ancak korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescili bulunmayan, ilgili mevzuat hükümleri kapsamında yasal kabul edilen yapıların, ruhsat eki proje veya 1/50 ölçekli mevcut durumu gösterir çizim, fotoğraf albümü, rapor vb. çalışmalar ile belgelenerek yapının ihtiyaç duyduğu onarımına yönelik mimari projelerin ilgili koruma bölge kurulunca uygun bulunması durumunda onarılıp kullanılabileceğine,
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun 15/04/2005 tarih ve 702 sayılı İlke Kararının iptaline karar verildi.
----------o----------
