R.Gazete No: 32992
R.G. Tarihi: 20.8.2025
Yargıtay 1. Hukuk Dairesinden:
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGITAY İLÂMI
Esas No: 2025/1178
Karar No: 2025/2916
Karar Tarihi: 10.06.2025
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: Çarşamba 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ: 19.10.2022
EK KARAR TARİHİ: 20.12.2024
SAYISI: 2022/415 E., 2022/425 K.
DAVACILAR: .....
DAVALILAR: .....
Taraflar arasında görülen davada yapılan yargılama sonunda verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; murisleri Y. Ş.'in hasta ve yaşlı olmasından faydalanılarak aleyhlerinde bir takım hileli işlemler yapıldığını, mirasbırakan Y.'un davalılardan B. Ş.'e 121 ada 11 parsel sayılı taşınmazını ve bir kısım davalıların mirasbırakanı olan N. Ş.'e 121 ada 24 ve 26 parsel sayılı taşınmazlarını ölünceye kadar bakma akdi ile devrettiğini, temliklerin muvazaalı olduğunu, bakım ve gözetim yükümlülüğünün yerine getirilmediğini, mirasbırakanın ölümünden kısa süre önce hasta olması fırsat bilinerek ve aldatılarak mal kaçırmak maksadı ile sözleşmelerin yapıldığını ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile adlarına tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar; iddiaların doğru olmadığını, mirasbırakana ölünceye kadar bakım görevinin en iyi şekilde yerine getirildiğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava dilekçesinde en azından kısmi şekilde dava konusunun değerinin gösterilmiş olması gerektiği, davacı tarafın dava açarken maktu harç yatırdığı, dava dilekçesinin içeriğinde harca esas alınan değerin belirtilmediği, bu nedenle davacı vekiline HMK'nın 119/1-d ve 120. maddeleri gereği ihtaratlı kesin süre verildiği, davacı tarafça anılan eksikliğin giderilmediği, HMK madde 119/1-d gereği dava konusunun değerini belirtir dilekçe sunulmadığı gerekçesiyle HMK'nın 119/2. maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Karara karşı süresi içinde davacılar vekilinin istinaf başvurusunda bulunması üzerine 21.02.2023 tarihli ek karar ile, kararın kesin olarak verildiği gerekçesiyle istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Sebepleri
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına yönelik Adalet Bakanlığı kanun yararına temyiz isteminde; usul ekonomisi ilkesi kapsamında ve hâkimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde değerlendirme yapılabileceği, davacılar tarafından dosyaya sunulan dilekçede yer alan taşınmaz bilgilerinin ilgili Tapu Müdürlüğünden getirtilerek gerekirse keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin doğru bulunmadığı açıklanarak Mahkeme kararının kanun yararına temyizen incelenmesi isteğinde bulunulmuştur.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava; tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Dosya içeriği ve toplanan delillere göre; eldeki davanın 121 ada 11, 24 ve 26 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin tapu iptali ve tescil isteğiyle açıldığı anlaşılmaktadır.
Hemen belirtmek gerekir ki, kanun yararına temyizen incelenmesi için Daireye gelen eldeki davada, Dairenin geri çevirme kararından sonra Mahkemece, harç-masraf tamamlatılması hakkında muhtıra ile bildirilen gider avansının yatırılması için davacı tarafa kesin süre verildiği, verilen kesin süre içerisinde söz konusu miktarın yatırılmadığı gerekçesiyle 20.12.2024 tarihli ek karar ile temyiz başvurusunda bulunmamış sayılmasına karar verilmiş, verilen bu ek karara karşı davacılar vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuş olup 20.12.2024 tarihli ek karar ile temyiz başvurusunda bulunmamış sayılmasına karar verilmiş ise de Mahkemece verilen davanın açılmamış sayılmasına ilişkin karara karşı Adalet Bakanlığının kanun yararına temyizi üzerine, kanun yararına temyiz incelemesi yapıldığı, bu nedenle 20.12.2024 tarihli ek kararın isabetsiz olduğu anlaşılmakla İlk Derece Mahkemesinin "temyiz başvurusunda bulunmamış sayılmasına" ilişkin 20.12.2024 tarihli ek kararının kaldırılması gerekmiştir.
Bilindiği üzere, dava dilekçesinde bulunması gereken unsurlar HMK'nın 119. maddesinde düzenlenmiştir. Bu kapsamda maddenin birinci fıkrasının 1. bendi uyarınca dava dilekçesinde;
a) Mahkemenin adı.
b) Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri.
c) Davacının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası.
ç) Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri.
d) Davanın konusu ve malvarlığı haklarına ilişkin davalarda, dava konusunun değeri.
e) Davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri.
f) İddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği.
g) Dayanılan hukuki sebepler.
ğ) Açık bir şekilde talep sonucu.
h) Davacının, varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası
bulunması gerekir. Bu unsurların bir kısmı dava dilekçesinde mutlaka bulunması gereken zorunlu unsurlardır. Bazıları ise dava dilekçesinde bulunması zorunlu olmayan, ihtiyari niteliktedir. Zorunlu unsurlar davanın temelini oluşturur; bunlar hukukî güvenlik ve açıklığı sağladığından kamu yararı amacı taşır. Hâkimin tarafların talebine ve uyuşmazlığın esasına uygun inceleme yaparak karar vermesini temin etmesi yanında davalının da etkili savunma yapmasına hizmet etmek sureti ile onun menfaatini korur.
Öte yandan HMK'nın 119/2. maddesi uyarınca "Birinci fıkranın (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dışında kalan hususların eksik olması hâlinde, hâkim davacıya eksikliği tamamlaması için bir haftalık kesin süre verir. Bu süre içinde eksikliğin tamamlanmaması hâlinde dava açılmamış sayılır". Şu hâlde mahkemenin adı, dava konusu ve değeri, vakıalar, deliller ve hukukî sebepler dışında kalan unsurlardan herhangi birinin eksik bırakılmış, yazılmamış olması durumunda, hâkim tarafından verilen bir haftalık kesin süre içerisinde eksiklik tamamlanmadığı takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilecektir.
Somut olaya gelince; eldeki davanın maktu harç yatırılmak suretiyle açıldığı, dava dilekçesinde dava konusu taşınmazların bildirildiği, Mahkemece davacı vekiline dava değerinin yeniden belirlenmesi için ihtaratlı kesin süre verildiği, davacı tarafça anılan eksikliğin giderilmediği, bunun üzerine HMK madde 119/1-d gereği dava konusunun değerini belirtir dilekçe sunulmadığı gerekçesiyle HMK'nın 119/2. maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Ne var ki; usul ekonomisi ilkesi kapsamında ve hâkimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde değerlendirme yapılabileceği, dava dilekçesinde yer alan taşınmaz bilgilerinin ilgili Tapu Müdürlüğünden getirtilerek gerekirse keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle dava değerinin belirlenebileceği, kaldı ki mahkemenin adı, dava konusu ve değeri, vakıalar, deliller ve hukukî sebepler dışında kalan unsurlardan herhangi birinin eksik bırakılmış, yazılmamış olması durumunda, hâkim tarafından verilen bir haftalık kesin süre içerisinde eksiklik tamamlanmadığı takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilebileceği, başka bir deyişle dava değerinin dava dilekçesinde yazılmaması durumunda 119/1-d bendi ve 119/2. fıkrası uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilemeyeceği açık olup Mahkemece davanın açılmamış sayılmasına kesin olarak (dava değeri belirlenmediği halde) karar verilmesi, bilahare davacı tarafın istinaf başvurusu üzerine, verilen kararın kesin olduğundan bahisle 21.02.2023 tarihli ek karar ile istinaf talebinin reddine dair hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Hal böyle olunca; Adalet Bakanlığının HMK'nın 363. maddesine dayalı kanun yararına temyiz isteğinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin 20.12.2024 tarihli ek karara yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin 20.12.2024 tarihli ek kararının KALDIRILMASINA,
Adalet Bakanlığının 6100 sayılı HMK'nın 363/1 hükmüne dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak ve hükmün hukuki sonuçları saklı kalmak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Kararın bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
10.06.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
----------o----------
