R.Gazete No: 32852
R.G. Tarihi: 25.3.2025
Yargıtay 2. Hukuk Dairesinden:
YARGITAY İLÂMI
Esas No: 2024/10637
Karar No : 2025/695
İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ: : Beykoz 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : : 08.02.2023
SAYISI: : 2022/685 E, 2023/69 K.
DAVACI : ...
DAVALI : Beykoz İlçe Nüfus Müdürlüğü
DAVA TÜRÜ : Nüfus
TEMYİZ EDEN: : Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Davacı kadın tarafından eşinin soyadının telaffuzunun zor olduğu, bu nedenle sadece kızlık soyadını kullanmak istediği belirtilerek Beykoz 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılmış, ilk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiş, karar taraflarca istinaf edilmeyerek 19.06.2023 tarihinde kesinleştirilmiş, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün 19.12.2024 tarihli yazısı ile, karar ile ilgili kanun yararına temyiz talebinde bulunulmuş, dosya Dairemize gönderilmiştir.
4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun Üçüncü Kısım hariç olmak üzere İkinci Kitabı ile 4722 sayılı Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun kapsamındaki aile hukukundan doğan dava ve işler aile mahkemesinde görülür.
Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmamış olsa bile re'sen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır.
Somut davanın, evli kadının yalnızca evlenmeden önceki soyadını kullanmasına izin verilmesine ilişkin olduğu, bu niteliği itibarıyla uyuşmazlığın "Aile Hukukuna" ilişkin bulunduğu anlaşılmaktadır. Aile hukukundan kaynaklanan işbu davaya, 4787 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi gereğince aile mahkemesinde bakılması gerekmektedir. Görevli mahkeme aile mahkemesidir.
Bu itibarla; Mahkemece uyuşmazlığın çözümünde aile mahkemesinin görevli olduğu gözetilerek, müstakil aile mahkemesi bulunduğunda görevsizlik kararı verilmesi, yoksa aile mahkemesi sıfatıyla davaya bakılması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile işin esasına girilmek suretiyle hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı bulunmuş ve hükmün kanun yararına bozulmasını gerektirmiştir.
Açıklanan sebeple;
Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanun'un 363 üncü maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dava dosyasının îlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
23.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
----------o----------
