R.Gazete No: 32880
R.G. Tarihi: 24.4.2025
Yargıtay 3. Hukuk Dairesinden:
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGITAY İLÂMI
Esas No : 2025/440
Karar No : 2025/1265
İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : Denizli 7. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 05.05.2023
SAYISI : 2021/356 E., 2023/160 K.
DAVACI : Tarım ve Orman Bakanlığı vekili Avukat Yasemin Karakuş Şanlı
DAVALI : Duygu Aslan vekili Avukat Mehmet Mirza
DAVA TARİHİ : 30.11.2021
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalıya ait Eren Pastanesi adlı işyerine gidilerek 5996 sayılı Kanun ve buna bağlı olarak çıkarılan yönetmelikler ve Bakanlık talimatları gereğince alman numunenin Tanın ve Orman Bakanlığı Denizli Gıda Laboratuvar Müdürlüğünce analiz edildiğini, söz konusu analizde "Basillus Cereus, E Coh 0157, Koagiilaz Pozitif Staphyloccocııs Spp, I.Monocytogenes, Salmollella Spp, Sülfit ndirgeyen Anaerob Bakeri sayısı" olmak üzere 6 farklı türde analiz ve her biri için ayrı fiyatlandırma yapılarak Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmeliğin 41/1 maddesi gereğince fatura düzenlendiğini ve davalıya tebliğ edildiğini, faturaya itiraz edilmediğini, ödeme de yapılmadığını, borçlu Duygu Aslan hakkında analiz ücretine ilişkin olarak fatura alacağına dair 9.376,93 TL asıl alacak ile işlemiş faiz talepli olarak Denizli 1. İcra Dairesi 2021/3976 E. sayılı dosyası ile takip başlattıklarını, davalının haksız itirazda bulunduğunu belirterek davalının itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; müvekkilinin Eren Pastanesini işletmekte olduğunu, işletmesinde üretmiş olduğu mamulleri Kılıç Pastanesi isimli işyerine de sattığını, bir kişinin bu işyerinden pasta aldığını, sonrasında ise zehirlendiğini iddia ederek ALO 174 hattını arayarak şikayetçi olduğunu, bu nedenle numune aldıklarını ve yapılan analizlerin olumlu sonuçlandığını, zehirlendiğini iddia eden kişinin zehirlenip zehirlenmediğinin bilinmediğini, gıda zehirlenmesinin birden fazla faktörden kaynaklanabileceğini, yönetmelik hükmüne dayanarak birbirlerine husumet besleyen kişilerin birbirlerini şikayet etmesi ve numune analizleri temiz çıksa bile yüklü analiz ücreti ödemek zorunda bırakılmalarının haklı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmeliğin 41. maddesinde gıda zehirlenmelerinde alman numunelere ait her türlü muayene ve analiz ücretleri dahil tüm masrafların ilgili faaliyetten sorumlu gerçek veya tüzel kişilerce ödeneceği belirtike de, hükmün 5996 sayılı Kanun'a, Anayasa'ya ve Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi'ne aykırı olduğu, işletme ile ilgili herhangi bir husumeti bulunan bir kişinin yine işletmeyi şikayet etmesi halinde ürünleri temiz çıkan işletmeden numune ücretlerinin alınmasının hukuk ve hakkaniyete aykırı olduğu, gıda konusunda denetim yapmak idarenin görevlerinden birisi olduğu, davalının yapılan denetim sonucunda temiz çıkan ürünleri ile ilgili numune ücretlerinin davalıdan istenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Sebepleri
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına yönelik Adalet Bakanlığınca; Mahkemece, davanın kabulü yerine, Yönetmeliğin 41. maddesinin hukuka aykırı olduğu, idarenin görevi olan gıda zehirlenmesi denetimi sonucu temiz çıkan ürünlerle ilgili numune ücretlerinin davalıdan istenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek, kanun yararına temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, ALO 174 hattına şikayet sonucunda davacı Bakanlık tarafından davalıdan alınan numunelerin temiz çıkması halinde analiz ücretinin tahsilinin davalıdan talep edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
17.12.2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmeliğin "Resmi kontrollerin finansmanı" başlıklı 41/1. maddesinde, "Gıda zehirlenmelerinde ya da zehirlenme şüphesi bulunan durumlarda zehirlenmeye neden olabilecek gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerden alınan numunelere ait her türlü muayene ve analiz ücretleri dahil tüm masraflar ilgili faaliyetten sorumlu gerçek veya tüzel kişilerce ödenir." hükmü düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinde, somut olayda zehirlendiğini iddia eden bir kişinin ALO 174 hattını araması sonucu davacı idare tarafından davalının işlettiği pastaneden numune alınarak analiz yapıldığı, olayda somut şikayetin bulunduğu, davalıdan alman numunenin aynı ürüne ait olmadığı, benzer nitelikte olan ürüne ait olduğu, benzer nitelikte üründen alınan numunenin temiz çıktığı, analiz ücretinin de davalıdan istendiği, zehirlenme şüphesiyle alınan numunelerde analiz ücretlerinin faaliyetten sorumlu gerçek veya tüzel kişilerce ödeneceği Yönetmeliğin 41. maddesinde düzenlendiği anlaşılmaktadır (Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 11.11.2015 tarihli ve 2014/14319 E., 2015/12801 K. sayılı ilamı).
O halde Mahkemece, Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmeliğin "Resini kontrollerin finansmanı" başlıklı 41/1. maddesine göre davanın kabulü yerine, anılan Yönetmeliğin 41. maddesinin hukuka aykırı olduğu, idarenin görevi olan gıda zehirlenmesi denetimi sonucu temiz çıkan ürünlerle ilgili numune ücretlerinin davalıdan istenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan Adalet Bakanlığının bu yöne ilişen kanun yararına temyiz talebinin kabulü gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanun'un 363/1 hükmüne dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Kararın bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
03.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
----------o----------
