R.Gazete No: 32901
R.G. Tarihi: 15.5.2025
Yargıtay 7. Hukuk Dairesinden:
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGITAY İLÂMI
Esas No: 2024/937
Karar No : 2024/4967
İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ: Manavgat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ: 25.02.2021
SAYISI: 2020/108 E, 2021/84 K.
DAVACI: ...vekili Av. ...
DAVALILAR : ... vekili Av. ....
DAVA TARİHİ: 10.06.2020
KARAR: Davanın kabulü
KANUN YARARINA TEMYİZ EDEN : Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü
Taraflar arasında görülen ipoteğin fekki davasında, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, davacının Antalya ili, Manavgat ilçesi, Kemer Mahallesinde kain 567 ada 10 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmaz üzerinde 30.06.1936 tarih 16 yevmiye numaralı işlemle davalıların murisi … lehine, 1.100,00 TL'lik ipotek tesis edildiğini, ipoteğin hukuki ve ekonomik değeri kalmadığını ileri sürerek ipoteğin fekkini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde, dava konusu ipoteğin kanuni ipotek olduğunu, taşınmazın dava tarihindeki rayiç değeri belirlenip ödenmeyen kısım oranlanmak suretiyle depo edildikten sonra ipoteğin fekkine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu ipoteğin faizsiz olduğu, ipotek bedelinin ödenmesi kaydı ile ipoteğin fekki talebinin yerinde olduğu, davacı tarafça ipotek bedelinin depo edilmiş olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile ipoteğin fekkine miktar itibariyle kesin olarak karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Yoluna Başvuran
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Adalet Bakanlığı temyiz dilekçesinde; uyuşmazlık konusu ipoteğin borç(karz) ipoteği olduğu, ipotek bedelinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 875 inci ve devamı maddelerinde belirtilen ilkeler doğrultusunda ve Türk lirasından altı sıfır atıldığı da gözetilerek davalıların bugünkü para birimine göre isteyebileceği asıl tutar ile ipotek akit tablosunda son taksidin ödeme tarihi olarak belirtilen 1 Ekim 1939 tarihinden itibaren dava tarihine kadar yasal faizi ile birlikte ulaşacağı değerin bilirkişiye hesaplattırılarak belirlenen bu değer davalılara ödenmek üzere davacı tarafından depo edilir ise davanın kabulüne, aksi takdirde reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kanun yararına temyizen inceleme yapılarak, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ipoteğin fekki istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ilk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu ileri sürülerek Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur.
2. Temyiz talebi Yargıtay tarafından yerinde görüldüğü takdirde, 6100 sayılı Kanun'un 363 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca karar kanun yararına bozulur ve bu bozma, kararın hukuki sonuçlarını ortadan kaldırmaz.
3. Türk Medeni Kanununun 875. maddesine göre kesin borç (karz) ipoteği, anapara yanında, gecikme faizini ve icra takibi yapılmışsa takip masraflarını da güvence altına alır. Alacaklı, ipoteğin fekki için anaparanın dışında takip masraflarını ve geçen günlerin faizlerini de isteyebileceğinden, ipoteğin kaldırılmasına ancak anaparanın, gecikme faizinin, icra takibi yapılmışsa takip giderlerinin ödenmesi halinde karar verilebilir. Taşınmaz malikinin ödeme iddiası varsa bu iddianın da yazılı delille kanıtlanması zorunludur.
4. Değerlendirme
1. Somut olayda, dava konusu taşınmaz üzerinde ipoteğin tescilini sağlayan resmi senetten, taşınmazın tam malik olan davalıların murisi ….'nun dava konusu payının tamamını
İbrahim Özden, Mehmet Ali Kara, Ahmet Kara, Kerim Erden, Cafer Ersoy ve Haşan Hüseyin Yılmaz'a 1.800,00 (Eski) Türk Lirası bedel ile sattığı, satın alan kişilerin ….'ndan borç para aldıkları ve 1.100,00 (Eski) Türk Lirası bedel için de birinci derecede, birinci sırada, faizsiz olarak ve 1 Ekim 1936 tarihinden itibaren 3 yıl süreli ve eşit taksitle ödenmek üzere …. lehine taşınmaza ipotek tesis edildiği, son taksitin 1 Ekim 1939 tarihi olduğu anlaşılmaktadır.
2. Öte yandan, davacının taşınmazda tesis edilen ipoteğin karşılığı borcun ödendiğine dair bir belge sunmadığı, davalıların da ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi yaptıkları savunmasında bulunmadıkları anlaşılmaktadır.
3. Bütün bu açıklamaların sonucu doğrultusunda mahkemece yapılması gereken; ipotek, kesin borç (karz) ipoteğine ilişkin bulunduğundan, resmi akit tablosundaki sözleşme hükümlerini gözetmek suretiyle alacaklının anapara dışında isteyebileceği gecikme faizi bilirkişiye hesaplattırılarak belirlenen bu değer davalılara ödenmek üzere davacı tarafından depo edilir ise davanın kabulüne, aksi takdirde davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetli olmamıştır.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanun'un 363 üncü maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına gönderilmesine, 07.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
----------o----------
