MEVZUATTAKİ SON
DEĞİŞİKLİKLER

R.Gazete No: 32309

R.G. Tarihi: 14.9.2023

C. İÇTİHAT AYKIRILIĞININ GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU KARARLAR

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun;

08.11.2017 tarihli ve 2017/2-2491 E., 2018/1671 K„

24.05.2017 tarihli ve 2017/23-857 E., 2017/1010 K,

Yargıtay Birinci Hukuk Dairesinin;

27.02.2019 tarihli ve 2016/6228 E., 2019/1386 K„

14.05.2018 tarihli ve 2018/1046 E, 2018/10146 K„

Yargıtay İkinci Hukuk Dairesinin;

02.04.2019 tarihli ve 2017/1068 E, 2019/463 K,

Yargıtay Üçüncü Hukuk Dairesinin;

02.10.2018 tarihli ve 2017/13685 E„ 2018/9375 K„

Yargıtay Sekizinci Hukuk Dairesinin:

11.01.2018 tarihli ve 2017/15410 E., 2018/233K.,

Yargıtay Dokuzuncu Hukuk Dairesinin;

14.05.2019 tarihli ve 2018/705 E, 2019/10879 K„

09.04.2019 tarihli ve 2019/2276 E., 2019/8276 K„

27.03.2019 tarihli ve 2018/8098 E, 2019/6989 K,

26.03.2019 tarihli ve 2018/8527 E., 2019/6828 K,

Yargıtay Onuncu Hukuk Dairesinin;

22.05.2019 tarihli ve 2017/577 E, 2019/4612 K.,

Yargıtay Onbirinci Hukuk Dairesinin;

17.06.2019 tarihli ve 2019/2369 E., 2019/4475 K..,

26,02.2019 tarihli ve 2017/4251 E., 2019/1542 K„

Yargıtay (Kapatılan) Yirminci Hukuk Dairesinin;

26.06.2019 tarihli ve 2019/2156 E. 2019/4453 K.

11,06.2019 tarihli ve 201.9/1880 E, 2019/3916 K,

23.05.20.19 tarihli ve 2019/515 E„ 2019/3610 K„

21.05.2019 tarihli ve 2019/1248 E, 2019/3556 K. sayılı kararlan.

D. İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KONUSU HAKKINDA İLGİLİ HUKUK DAİRELERİ VE HUKUK GENEL KURULUNUN GÖRÜŞ ÖZETLERİ

İçtihatların birleştirilmesi talebinin ön değerlendirmesi aşamasında, kararlan arasında içtihat aykırılığı bulunan Hukuk Genel Kurulu ile Özel Dairelerin görüşlerine başvurulmuştur.

Görüşüne başvurulan Özel Dairelerin tamamı ile Hukuk Genel Kurulu Başkanlığı tarafından, konuyla ilgili olarak çelişkili karar ve uygulamaların devam etmesi nedeniyle içtihat aykırılığının giderilmesi gerektiği bildirilmiştir.

Konunun esası hakkında ise Hukuk Gene! Kurulu Başkanlığınca yukarıda tarih ve sayısı yazılı olan kararlara değinilmiş, 1. Hukuk Dairesi tarafından bu konuda daire içerisinde görüş birliği bulunmadığı açıklanmış, diğer dairelerin görüşleri İse temel olarak iki ayrı noktada toplanmıştır.

1.       Hukuk Davalarında Hükümde Kanun Yolu Süresi Hatalı Olarak Daha Uzun Gösterilmiş Olsa Dahi Kanunda Belirtilen Süreden Sonra Yapılan Başvurunun İncelenemeyeceği Görüşündeki Daireler:

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi ile 11. Hukuk Dairesinin görüş yazılarında özetle; hükümde kanun yolu süresi yanlış gösterilmiş olsa dahi kanun tarafından belirlenen kanun yolu sürelerinin kesin ve hak düşürücü nitelikte olduğu, yargılama sırasında kesin süreye tabi bir işlemin süresinde yapılıp yapılmadığının hakim tarafından re'sen gözetilmesi gerektiği, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun, HMK) 90. maddesinin amir hükmüne göre de kanunda belirtilen istisnai durumlar dışında, hakimin kanundaki süreleri artırıp eksiltemeyeceği dikkate alındığında, hükümde kanun yolu süresinin yanlışlıkla daha uzun gösterilmesinin taraflara kanunda tayin edilen süreden, daha fazla bir hak bahşetmeyeceği, aksine bir uygulamanın kanunda yazılı bulunan süreye göre temyiz hakkını kaybetmiş olan tarafın kanuna aykırı olarak verilen daha uzun süreden yararlandırılması sonucunu doğuracağı, bunun ise karşı taraf yararına oluşan usule ilişkin kazanılmış hakkın ihlal edilmesine yol açacağı gibi "kanunların genelliği" ilkesi ile Anayasanın 10. maddesinde düzenlenen "eşitlik" ilkesine de aykırı olacağı, dolayısıyla hukuk davalarında hükümde kanun yolu süresi daha uzun gösterilmiş olsa dahi kanunda belirtilen süreden sonra yapılan başvurunun esastan incelenmesinin mümkün olmadığı, bu bağlamda içtihat aykırılığının Dairelerince de uygulanmakta olan bu görüş çerçevesinde giderilmesinin uygun olacağı bildirilmiştir.

2.        Hukuk Davalarında Kanun Yolu Süresi Hükümde Hatalı Gösterilmiş İse Bu Süre İçerisinde Yapılan Başvurunun İncelenmesi Gerektiği Görüşündeki Daireler:

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 3. Hukuk Dairesi, 8. Hukuk Dairesi, 10, Hukuk Dairesi ve (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesi görüş yazılarında özetle; Anayasa'nın 36 ve 40/4. maddesi ile 6100 sayılı Kanun'un 297/1-ç maddesi uyarınca, mahkeme kararlarında başvurulacak kanun yolu ve süresinin doğru olarak gösterilmesinin zorunlu olduğu, hükümde sürenin hatalı gösterilmesi nedeniyle kanun yolu başvurusunun reddine karar verilmesinin adil yargılanma hakkının en temel unsurlarından bîri olan mahkemeye erişim hakkının kısıtlanmasına yol açacağı, mahkemeye erişim hakkı kural olarak mutlak bir hak olmayıp sınırlandırılabilen bir hak ise de bu sınırlandırmanın mahkemeye ve kanun yollarına erişim hakkının özüne zarar verecek şekilde uygulanmaması gerektiği, konu hakkında yapılan bireysel başvurular üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından verilen kararlar da dikkate alındığında, hatalı da olsa mahkemenin kararında bildirdiği süre içerisinde yapılan kanun yolu başvurusunun, başvuran tarafın hak kaybına yol açacak şekilde aleyhine yorumlanmaması ve istemin esastan incelenmesi gerektiği, mevcut içtihat aykırılığının bu görüş doğrultusunda giderilmesi gerektiği bildirilmiştir,

II. ÖN SORUN

İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu 24.02.2023 tarihinde toplanmış, raportör üye Sevim Çakırbay tarafından hazırlanan rapor okunduktan sonra bazı Kurul üyeleri tarafından; "içtihadı birleştirme kararlarının Resmi Gazete'de yayımlandığı ve benzer konularda bağlayıcı nitelik taşıdığı, ancak daireler arasında yorum farklılığı sonucu ortaya çıkan ve hukuki güvenliği olumsuz etkileyen içtihat aykırılığının, içtihatların birleştirilmesi yoluyla giderilebilmesi için konusu hakkında kanun boşluğu bulunması ya da yorum farklılığının yazılı hukuk kuralları içerisindeki eksiklik veya muğlaklıktan doğması gerektiği, hukuken çözüme ulaşılması gereken bir konuda uygulanabilir açık kanun hükmünün varlığı halinde içtihatların birleştirilmesine olanak bulunmadığı, mevcut içtihadı birleştirme konusunun özel hukuk davalarına ilişkin olduğu ve bu davalarda yargılamanın 6100 sayılı Kanun'un disiplini içerisinde yürütüldüğü, tarafların yararlanacağı kanım yolu sürelerinin de temel olarak bu kanunda, bir kısım davalarla İlgili olarak da başka kanunlarda yer alan hükümlerle düzenlendiği, dolayısıyla içtihadı birleştirme konusuyla ilgili herhangi bir kanun boşluğundan söz edilemeyeceği gibi kanun yolu sürelerine ilişkin bu hükümlerin kesin ve yoruma ihtiyaç bırakmayacak şekilde açık ve anlaşılır olduğu, uygulanacak yazılı hukuk normlarının mevzuatta bulunması karşısında içtihatların birleştirilmesine gerek olmadığı^" hususu ön sorun olarak gündeme getirilmiştir.

...

NOT: Tamamına ulaşmak için lütfen TIKLAYINIZ.

----------o----------