📢7491 Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Yayımlandı
28 Aralık 202328.12.2023 tarihli Resmi Gazete'de "7491 Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" yayımlanmıştır. Bu Kanunla getirilen değişikliklere ilişkin açıklamalarımız aşağıdaki gibidir:
Kapsamı oldukça geniş olan bu kanun ile; Kurumlar Vergisi Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, Harçlar Kanunu, Vergi Usul Kanunu, Özel Tüketim Vergisi Kanunu, Damga Vergisi Kanunu, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Gider Vergileri Kanunu, Çek Kanunu, İş Sağlığı Güvenliği Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu başta olmak üzere birçok kanunda değişiklik yapılmıştır.
5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
-
Kanunun 57. maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 4. maddesinde değişiklik yapılarak katılım bankalarının ortağı olduğu ve katılım bankacılığı ilke ve esaslarına uygun her türlü finansman için kefalet vermek amacıyla kurulan Katılım Finans Kefalet Anonim Şirketi kurumlar vergisinden muaf tutulmuştur. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1/1/2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023'tür.
-
Kanunun 58. maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir:
"Kanunî ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki yabancı kurumların sermayesine iştirak eden kurumların, bu iştiraklerinden elde ettikleri iştirak kazançları için istisna oranı, iştirak payını elinde tutan şirketin yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %50'sine sahip olması ve kazancın elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi şartıyla, bu bentte belirtilen diğer şartların sağlanması koşulu aranmaksızın %50 olarak uygulanır."
Cumhurbaşkanına vergi yüküne ilişkin oranları ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye veya kurumlar vergisi oranına kadar artırmaya, diğer oranları ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye veya %100'e kadar artırmaya, yetkisi verilmiştir. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023'tür.
-
Kanunun 59. maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde sayılan faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanan istisna oranı, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla % 80’e çıkartılmıştır. Cumhurbaşkanına, Türkiye’ye transfer edilecek kazanç tutarını sıfıra kadar indirme veya kanuni seviyesine kadar artırma konusunda yetki verilmiştir. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023'tür.
-
Kanunun 60. ve 61. maddeleriyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15 ve 30. maddelerinde değişiklik yapılarak Cumhurbaşkanının istihkak bedelleri üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranının belirleme yetkileri genişletilmiştir. Düzenleme ile Cumhurbaşkanına, vergi kesintisi oranını, işin; kamu kurum ve kuruluşları ile bunlara bağlı, ilgili ve ilişkili kurumlara taahhüt edilip edilmemesine ve bunların genel veya özel bütçeli idare kapsamında olup olmamasına, süresine, nev'ine ve yüklenicinin; ana yüklenici, alt yüklenici ya da tam ve dar mükellef olmasına göre ayrı ayrı veya birlikte belirleme yetkisi verilmiştir.
-
Kanunun 62. maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesinin yedinci fıkrasına cümle eklenerek, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların, dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına da 5 puanlık kurumlar vergisi indiriminin uygulanacağı düzenlenmiştir. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023'tür.
-
Kanunun 63. maddesiyle; Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14. maddesinde yer alan, kur korumalı mevduat ve katılım hesapları gelirlerine uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 30.06.2024 tarihine kadar uzatılmıştır. Cumhurbaşkanına, sürenin bitimi sonrasında bu süreyi her defasında altı ayı geçmeyen süreler halinde üç defa uzatma, kazanç istisnasını sıfıra kadar indirme veya kanuni seviyesine artırma, istisna oranını; hesap türü, hesapların vadesi ve hesap açılış tarihine göre ayrı ayrı veya birlikte belirleme yetkisi verilmiştir.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
-
Kanunun 7. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 20/B. maddesinde yer alan internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içeriklerin paylaşılması suretiyle elde edilen gelirlerin gelir vergisinden müstesna olma kapsamı genişletilmiştir. Buna göre; gerçek kişilerin; internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar ve bu ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden müstesna tutulmuştur. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1/1/2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023'tür.
-
Kanunun 8. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu'nun Menkul Sermaye İratlarını düzenleyen 22. maddesine iki fıkra eklenmiştir. Buna göre; kanunî ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumlardan elde edilen, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı, bu kurumlarn ödenmiş sermayesinin en az %50'sine sahip olunması ve kâr payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi şartıyla gelir vergisinden müstesnadır. Cumhurbaşkanına istisna ve iştirak oranı ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirme veya %100'e kadar artırma yetkisi verilmiştir. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023'tür.
-
Kanunun 9. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesinin (1) numaralı bendinde yer alan birinci parantez hüküm yürürlükten kaldırılmıştır. Maddenin gerekçesinde, bu uygulamanın vergi matrahını aşındırdığı ve ihtilaflara neden olduğu, ayrıca OECD nezdinde de bu şekilde belgeye dayanmayan götürü gider uygulamalarının eleştiri konusu yapıldığı, gelinen noktada harcamaların belgelendirilmesinde sorun olmadığı da dikkate alınarak götürü gider uygulamasının yürürlükten kaldırıldığı ifade edilmektedir. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1/1/2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023'tür.
-
Kanunun 10. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendinde sayılan faaliyetlerden elde edilen gelirlere uygulanan istisna oranı, elde edildiği takvim yılına ilişkin gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla % 80’e çıkartılmıştır. Cumhurbaşkanına, Türkiye’ye transfer edilecek kazanç tutarını sıfıra kadar indirme veya kanuni seviyesine kadar artırma konusunda yetki verilmiştir. Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere 28.12.2023'tür.
-
Kanunun 11. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesine eklenen paragrafla; Cumhurbaşkanına, vergi kesintisi oranını, işin; kamu kurum ve kuruluşları ile bunlara bağlı, ilgili ve ilişkili kurumlara taahhüt edilip edilmemesine ve bunların genel veya özel bütçeli idare kapsamında olup olmamasına, süresine, nev'ine ve yüklenicinin; ana yüklenici, alt yüklenici ya da tam ve dar mükellef olmasına göre ayrı ayrı veya birlikte belirleme yetkisi verilmiştir.
-
Kanunun 12. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesinde değişiklikler yapılarak Cumhurbaşkanının yetki kapsamı genişletilmiştir. Yabancı para cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan gelirler ve döviz cinsinden açılmış hesaplardan elde edilen faiz gelirleri ve kar payları üzerinden söz konusu madde kapsamında yapılacak stopaj oranını ayrı ayrı veya birlikte %40'a kadar artırma ve maddede yer alan oranları her bir sermaye piyasası aracı, ihraç edenler, ihraç veya iktisap tarihi, hesap türü, hesap açılış tarihi, kazanç ve irat türü ile bunların vadesi, elde tutulma süresi ve elde edenler itibarıyla, yatırım fonlarının katılma belgelerinin fona iade edilmesinden veya diğer şekillerde elden çıkarılmasından elde edilen kazançlar için fonun portföy yapısına göre, ayrı ayrı %40'a kadar artırma konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
-
Kanunun 13. ve 14. maddeleriyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 72. maddesinde düzenlenen sporcu ücretlerinin vergilendirilmesinin uygulama süresi ve Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlarda istisna düzenlemesinin uygulama süresi 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmıştır.
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
-
Kanunun 30. maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun "Vergi İndirimi" başlıklı 29. maddesinin (1) numaralı fıkrasına ç) bendi eklenerek, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen katma değer vergisi de indirim konusu yapılacak vergi olarak tanımlanmıştır. Bu düzenleme 1.1.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
-
Kanunun 31. maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 36. maddesinde değişiklik yapılarak, iade hakkını kısmen veya tamamen kaldırma veya yeniden koyma ve bu şekilde iade hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirleme konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
-
Kanunun 32. maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun "Beyanname verme zamanı" başlıklı 41. maddesinde değişiklik yapılarak sorumlu sıfatıyla katma değer vergisi beyannamelerinin, vergilendirme dönemini izleyen ayın yirmibirinci günü akşamına kadar verilmesi düzenlenmiştir. Bu düzenleme 1.1.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
-
Kanunun 33. maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun "Verginin ödenmesi" başlıklı 46. maddesinde değişiklik yapılarak tahakkuk eden katma değer vergisi tutarlarının, vergilendirme dönemini izleyen ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar ödenmesi düzenlenmiştir. Bu düzenleme 1.1.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
-
Kanunun 34., 35. ve 36. maddeleriyle, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun geçici 29., geçici 32. ve geçici 33. maddelerinde yer alan geçici uygulamaların süresi 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmıştır.
492 Sayılı Harçlar Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
-
Kanunun 22. maddesiyle, Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinde değişiklik yapılarak, ilgililerin bir kusuru olmaksızın nüfus idarelerinden kaynaklanan maddi hatalar nedeniyle nüfus idarelerince yapılan re'sen düzeltmelere istinaden ticaret sicilinde yapılan düzeltmeler yargı harcından müstesna tutulmuştur.
-
Kanunun 23. maddesiyle, Harçlar Kanunu'nun 59. maddesinde değişiklik yapılarak, ilgililerin bir kusuru olmaksızın nüfus idarelerinden kaynaklanan maddi hatalar nedeniyle nüfus idarelerince yapılan re'sen düzeltmelere istinaden tapu kayıtlarının tashihlerinin tapu harcından müstesna tutulmuştur.
-
Kanunun 24. maddesiyle, Harçlar Kanunu'nun 98., 102. ve 107. maddelerinde yer alan "Yola elverişlilik belgesinin" adı “Liman çıkış belgesi” olarak değiştirilmiştir. Bu düzenleme 1.1.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
-
Kanunun 26. ve 27. maddeleriyle, Harçlar Kanunu’na bağlı (7) ve (8) sayılı tarifelerde değişiklik yapılmıştır. Bu düzenlemeler 1.1.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
-
Kanunun 16. maddesiyle, Vergi Usul Kanunu'nun geçici 30. maddesinde değişiklik yapılarak bazı varlıklar için hızlandırılmış amortisman uygulamasının süresi 31.12.2024 tarihine kadar uzatılmıştır.
-
Kanunun 17. maddesiyle, Vergi Usul Kanunu'nun geçici 33. maddesinde fıkra eklenmiştir. İlgili fıkra uyarınca; bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapacakları enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar veya zararlar kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır. Cumhurbaşkanına, bu fıkra kapsamında belirlenen dönemleri geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere bir hesap dönemi kadar uzatma yetkisi verilmiştir.
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda Yapılan Değişiklikler
-
Kanunun 43. maddesiyle, Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun 2. maddesinde değişiklik yapılarak motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları adi sözleşmelere istinaden söz konusu sözleşmelerin noterde düzenlenmesi yasal düzenleme haline getirilmiştir.
-
Kanunun 44. maddesiyle, Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun "İhracat istisnası" başlıklı 5. maddesinde değişiklik yapılarak, serbest bölgeye yapılan teslimlerin ihracat sayılmaması ve ihracat istisnası kapsamından çıkartılması düzenlenmiştir.
-
Kanunun 45. maddesiyle, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun geçici 6. maddesinin uygulama süresi 31.12.2033 tarihine kadar uzatılmış ve maddede belirtilen “Alıcısı bulunan verici portatif (Cellular) telsiz telefon cihazları” için vergi tutarı her yıl yeniden değerleme oranında artırılacaktır.
488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
-
Kanunun 20. maddesiyle, Damga Vergisi Kanunu'nun ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetlere ilişkin bazı kâğıtların damga vergisinden müstesna tutulduğu ek 2. maddesinde değişiklik yapılarak, istisna yabancı para ile finanse edilen yatırımlarla sınırlı hale getirilmiş ve mülga Kalkınma Bakanlığına yapılan atıf "Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe konulan" şeklinde değiştirilmiştir. Bu düzenleme 28.12.2023 tarihinden sonra çıkılan ihalelere uygulanmak üzere 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girer.
-
Kanunun 21. maddesiyle, Damga Vergisi Kanunu'na ekli (1) sayılı tablonun "II. Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünde değişiklik yapılarak Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikâyet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi hâlinde, iptal edilen ihaleye ilişkin olarak, ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin damga vergisinin hükmünden yararlanılmayan kısmının iadesi mümkün kılınmıştır.
6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'da Yapılan Değişiklikler
-
Kanunun 4. maddesiyle, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un "Haciz sırasında bulunacaklar ve haciz zaptı" başlıklı 78. maddesinin ikinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir:
"Haciz zaptı elektronik ortamda düzenlenebilir. Elektronik ortamda düzenlenecek haciz zaptına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir."
-
Kanunun 5. maddesiyle, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un geçici 8. maddesinin uygulama süresi 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmıştır. Geçici 8. madde; maddede sayılan kurumlar ile borcunu ödemede çok zor duruma düştüğü inceleme raporu ile tespit edilen diğer mükelleflerin, Devlete ait olan ve 6183 sayılı Kanun kapsamına giren borçlarına karşılık, mülkiyeti bu idarelere ait ve üzerinde herhangi bir takyidat bulunmayan taşınmazlarından merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince ihtiyaç duyulanlar ile Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilecek olanlar, bütçenin gelir ve gider hesapları ile ilişkilendirilmeksizin satın alınabilmesini düzenlemektedir.
6802 Sayılı Gider Vergileri Kanunu'nda Yapılan Değişiklikler
-
Kanunun 6. maddesiyle, Gider Vergileri Kanunu'nun "İstisnalar" başlıklı 29. maddesinde değişiklik yapılarak; konut kredilerine istisna uygulamasına sınırlama getirilmesi, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların, doğrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıkları konut kredileri dolayısıyla lehe alınan paraların istisna kapsamı dışına çıkarılması düzenlenmiştir. Kredi işlemlerine ilişkin yapılan sigortalar dolayısıyla lehe alınan paralar da istisna kapsamı dışına çıkarılmıştır.
5941 Sayılı Çek Kanunu'nda Yapılan Değişiklikler
-
Kanunun 65. maddesiyle, Çek Kanunu'nun geçici 3. maddesinin aşağıda gösterilen beşinci fıkrasındaki düzenlemenin süresi 31.12.2025 tarihine kadar uzatılmıştır.
"(5) 31/12/2023 tarihine kadar, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersizdir."
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler
-
Kanunun 71. maddesiyle, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan "31/12/2023" ibaresinin "31/12/2024" şeklinde değiştirilmesiyle, 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi zorunluluğu 31.12.2024 tarihine uzatılmıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
-
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda yapılan değişiklikle, çalışan emeklilere de bir defaya mahsus 5 bin TL ikramiye verilecektir. Destekten daha önce kapsam dışı kalan çalışan emeklilerin tamamı faydalanabilecektir.
İlgili Kanunun tamamına mevbank neo üzerinden ulaşmak için tıklayınız.