Eğitim ve Öğretim Hizmetlerinde KDV Oranının Geçici Olarak (01.09.2020 - 30.06.2021) %1'e İndirilmesinden Kaynaklanan Sorunlar
MEHMET MAÇ - YMM - 30 Eylül 2020
MDERGI/8727A.004
(EKİM 2020 Sayı 202)
EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİNDE KDV ORANININ GEÇİCİ OLARAK
(01.09.2020 – 30.06.2021) %1'E İNDİRİLMESİNDEN
KAYNAKLANAN SORUNLAR
Mehmet MAÇ
YMM
Özet
2913 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, belirli bazı eğitim ve öğretim hizmetlerine ilişkin KDV oranı geçici olarak (01.09.2020 – 30.06.2021) %8'den %1'e indirilmiştir.
Söz konusu geçici KDV oranı indirimi, bu indirimden eğitim ve öğretim kuruluşlarının mı yoksa öğrencilerin mi (veya öğrenci velilerinin mi) yararlanacağı sorusunu gündeme getirmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı KDV indiriminden öğrencilerin veya velilerin yararlandırılması gerektiği görüşünde olduğunu belirtmiştir.
Ayrıca daha önce %8 KDV oranı gösterilerek faturası ( erken) düzenlenen yeni dönem eğitim ve öğretim hizmetleri açısından bu %8 oranının düzeltilmesi imkanının olup olmadığı ve düzeltme olabilecekse bunun yönteminin ne olacağı gündeme gelmiştir.
Bu sorun ve diğer detaylar yazımızın konusunu teşkil etmektedir.
Anahtar Kelimeler: KDV oran değişikliği, eğitim ve öğretim hizmetlerinde KDV, KDV oran indirimi, indirimli KDV oranı, 2913 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, KDV'yi doğuran olay, indirimli KDV oranı nedeniyle KDV iade hakkı, KDV indiriminden satıcının mı, yoksa alıcının mı yararlanacağı.
1. Cumhurbaşkanı Kararı
Bu yazımıza konu 2913 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının metni şöyledir (30.08.2020 tarih ve 31229 Sayılı Resmi Gazete):
"MADDE 1- 24/12/2007 tarihli ve 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Karara, geçici 6 ncı maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki geçici 7 nci madde eklenmiştir.
GEÇİÇİ MADDE 7- (1) Üniversite ve yüksekokullar ile 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu , 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında 1 Eylül 2020 ila 30 Haziran 2021 tarihleri arasında ( bu tarihler dahil) verilen eğitim ve öğretim hizmetleri için bu Kararın 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen vergi oranı uygulanır.
MADDE 2- Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Karar hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür."
2. KDV İndiriminden Eğitim Kuruluşunun mu Yoksa Ögrencinin mi (veya Velinin mi) Yararlanacağı
KDV oran değişikliklerinde artan veya azalan orandan kaynaklanan menfaat ve külfetin satıcıya mı yoksa alıcıya mı ait olduğu, taraflar arasındaki sözleşmenin yapısına göre cevaplandırılabilecek bir husustur.
KDV Genel Uygulama Tebliği'nin III/C-5.2. bölümünde, perakende olarak yapılan işlemlerde (satın alanın bu mal veya hizmeti başkasına satmadığı durumlarda) fiyatın KDV DAHİL olarak belirleneceği hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre eğitim hizmetlerine ilişkin ücretlerin de KDV dahil olarak belirlenmesi gerekir.
Ancak, metni Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve özel okullar ile öğrenci veya veli arasında düzenlenen sözleşmelerde KDV dahil ücretin yanı sıra, bu ücretin ne kadarının KDV hariç ücret, ne kadarının KDV tutarı olduğu ve KDV'nin oranı da belirtilmektedir.
Bu sözleşme yapısına göre, sözleşmenin imzalanmasından sonra meydana gelen KDV oran değişikliklerinden doğan külfet veya menfaat öğrenciye veya öğrenci velisine ait olmaktadır.
Nitekim Milli Eğitim Bakanlığı dağıtım yerlerine gönderdiği yazılarda,
- Henüz sözleşmeye bağlanmamış olan 01.09.2020- 30.06.2021 tarih aralığına yönelik eğitim ve öğretim hizmetlerinde %1 KDV oranı uygulanmasını,
- Daha önce %8 orana göre belirlenen ücretlerin %1 orana göre revize edilmesini, buna göre tahsil edilecek tutarların azaltılmasını, tahsilat yapılmış olması halinde KDV farkına ait kısmın öğrenciye veya öğrenci velisine iadesini
öngörmüş, buna riayet edilmemesi halinde idari para cezası uygulanacağını belirtmiştir.
3. Faturası Daha Önce %8 Oranına Göre Düzenlenmiş Eğitim Ögretim Hizmetlerinde Oran Farkına İlişkin Düzeltme
Maliye İdaresinin yönlendirmesi doğrultusunda özel okullar, belli bir eğitim yılına ait ücreti 10 parçaya bölmekte ve Eylül başından Haziran sonuna kadar olan 10 ay içinde aylık eşit taksitlerle fatura etmektedirler.
Az sayıda da olsa bazı yıllık okul ücretleri velinin veya öğrencinin talebi doğrultusunda erken şekilde faturaya bağlanmaktadır.
Erken faturalama nedeniyle faturası %8 üzerinden düzenlenmiş olan ve 2913 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına göre KDV oranı %1 olması gereken eğitim öğretim hizmetlerine ilişkin KDV dahil ücret tutarının %1 KDV oranına göre düzeltileceği, bu düzeltme sonucunda ortaya çıkan KDV farkının gider pusulası imzalatılmak suretiyle öğrenciye veya velisine iade edileceği, iadenin gider pusulası düzenlenerek iadenin yapıldığı dönemde KDV indirimi olarak beyan edileceği yönünde bir yazılı görüş 1 verilmiştir.
4. Ögrenci Servis Hizmetlerinin Durumu
KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı Kararname ekindeki II sayılı listenin B/15 sırasında, "Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği" kapsamında verilen öğrenci taşıma servis hizmetlerinin %8 oranında KDV'ye tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
2913 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı sadece eğitim ve öğretim hizmetlerini kapsadığı için öğrenci servis hizmetlerine ilişkin KDV oranı öteden beri olduğu gibi %8 oranda KDV'ye tabi olmaya devam edecektir. Bu hizmetlerin eğitim kuruluşları tarafından sunulması halinde de ayrı fatura düzenlenmek veya eğitim faturasında ayrıca gösterilmek suretiyle %8 oranda KDV hesaplanacaktır. Eğitim kuruşları tarafından servis hizmetlerinin diğer kuruluşlardan satın alması halinde, servis hizmetini veren kuruluşlar eğitim kurumuna %8 KDV oranı üzerinden servis faturası düzenlemeye devam edeceklerdir. (1 nolu dipnotta bahsi geçen yazı )
5. Ögrencilere Eğitim Kuruluşu Tarafından Yemek Verilmesi
Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği uyarınca ayrı bedel mukabilinde verilen yemek kendi tabi olduğu KDV oranı üzerinden KDV'ye tabidir .
Bu tür yemeklerde KDV oranı %8 olmakla beraber 31.07.2020-31.12.2020 tarih aralığı için bu oran geçici olarak %1 şeklinde uygulanacaktır (2 nolu dipnottaki yazımız) yeni bir değişiklik olmadığı takdirde, 01.01.2021 tarihinden itibaren öğrenci yemeklerinde KDV oranı tekrar %8 olacaktır.
6. Kursların ve Özel Eğitim Hizmetlerin Durumu
KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı Kararnamenin ekindeki II sayılı listenin B/15 nolu bölümünde, 5580 ve 2828 sayılı Kanunlar ile 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında verilen eğitim ve öğretim hizmetlerinin KDV oranı %8 olarak belirlenmiştir.
60'nolu KDV Sirküleri'nin 5.3 nolu bölümünde;
"Bu sırada sayılan mevzuat kapsamındaki öğrenci hazırlık kursları, beceri kazandırma ve meslek edindirme kursları, sürücü kursları ve özel eğitime muhtaç olanlara verilen eğitim ve öğretim hizmetlerinde de %8 oranında KDV uygulanacaktır."
hükmü yer almakta olup, söz konusu kurslar ve özel eğitim hizmetlerine ilişkin olarak, 31 Ağustos 2020 tarihine kadar %8 olarak uygulanagelen KDV oranı 2913 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı nedeniyle 01.09.2020-30.06.2021 tarih aralığında %1 olarak tatbik edilecek, yeni bir değişiklik olmazsa 01.07.2021 tarihinden itibaren yine %8 oranda KDV hesaplanacaktır.
7. Örnek
Bir özel okul işletmesi 2020-2021 öğretim yılı eğitim ücreti olarak (01 Eylül 2020- 30 Haziran 2021 dönemi için ) KDV DAHİL 30.300 TL , aynı sürede yemek verilmesi için KDV DAHİL 2.000 TL, öğrenci servisi için KDV DAHİL 2.160 TL, ücret üzerinden anlaşmaya varmıştır.
Söz konusu anlaşmaya göre ;
- Aylık eğitim ücreti taksitleri 3.030 TL (3.000 TL+%1 KDV)
- 2.000 TL 10 aylık KDV dahil yemek bedeli olduğuna göre, bunun ilk 4 ayı %1 oranda sonraki 6 ayı %8 oranda iç yüzde yöntemi kullanılarak KDV ayrılmak suretiyle aylık KDV DAHİL 200 TL olarak 2,
- 2.160 TL yine 10 aylık KDV dahil servis ücreti olduğuna göre, düzenlenecek 10 adet aylık faturada servis ücreti KDV DAHİL 216 TL (200 TL+16 TL KDV) şeklinde fatura edilecektir.
8. Eğitim Hizmetlerinde Uygulanan Cayma Tazminatları KDV Oran Değişikliğinden Etkilenemez
Uygulamada öğrenci okula kaydettirildikten sonra bu hizmetin alınmasından vazgeçildiği taktirde, KDV dahil eğitim hizmetinin %10'u oranında cayma tazminatı alınmaktadır.
2020-2021 eğitim dönemi için yaptırılan öğrenci kayıtlarından, 2913 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı çıkmadan önce vazgeçilmesi nedeniyle, %8 KDV oranına göre hesaplanmış cayma tazminatı ödeyenler, sonradan karara bağlanan söz konusu KDV oran indirimini gerekçe göstererek, ödedikleri cayma tazminatının KDV farkına tekabül eden kısmını geri isteyemezler.
Çünkü cayma tazminatının tanımı gereği, bu tazminatın uygulandığı tarihte geçerli olan KDV tutarı ile KDV hariç eğitim ücretinin toplamı tazminatın bazını teşkil etmekte olup bu baz üzerinden %10 olarak hesaplanan tazminat, cayma eylemi ile birlikte eğitim kuruluşu lehine tahakkuk etmekte ve kesinleşmektedir. Tazminata ilişkin eğitim dönemi ile ilgili olsa dahi, sonradan meydana gelen KDV oran değişikliği, daha önce kesinleşmiş olan bu tazminatı değiştiremez görüşündeyiz.
9. KDV İade Hakkı
KDV Kanunu'nun 29/2. maddesi, indirimli KDV oranı uygulanan tüm işlemlerde, devrolan KDV‘nin içindeki oran indiriminden kaynaklanan kısmının belli sınırlar içinde mükellefe iade edilmesini öngörmektedir.
Bu hükme göre eğitim kuruluşları, isterlerse ve beyannamelerindeki rakamlar müsaitse KDV iadesi talep edebilirler.
Eğitim ve öğretim hizmetlerinde KDV oranının geçici olarak indirilmesi, KDV iade taleplerinin sayısında artış meydana getirecek ve iade tutarlarının yükselmesine yol açacaktır.
Oldukça karmaşık kural ve formaliteleri olan bu iade türü hakkında detaylı bilgi için www.bdo.com.tr sitemizdeki KDV 6 isimli elektronik kitabımızın 29'uncu maddeye ilişkin 5 nolu bölümüne bakınız.
10. Sonuç
2913 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, 1 Eylül 2020 ilâ 30 Haziran 2021 tarihleri arasında verilen eğitim ve öğretim hizmetlerine ilişkin KDV oranı %8 ‘den %1'e indirilmiştir.
İdari yönlendirme, bu KDV oran indiriminden öğrencinin veya öğrenci velilerinin yararlandırılması, sözleşmesi %8 oranına göre daha önce yapılmış eğitim öğretim hizmetlerine ait ücretin %1 oranına göre düzeltilerek veli veya öğrenci borcunun azaltılması, tahsilatın yapılmış olması halinde KDV oran farkından kaynaklanan meblağın öğrenciye veya öğrenci velisine iadesi yönündedir.
Maliye İdaresi, bu iadenin gider pusulası ile belgelenmesi gerektiğini, iade edilen tutarların iadenin yapıldığı ay itibari ile KDV indirimi konusu yapılabileceğini açıklamıştır.
Söz konusu KDV oran indirimi öğrencilerin veya velilerinin menfaatine olmakla beraber, Devlet desteğine ihtiyaç duyulan her durumda KDV oranları ile oynanmasını genel anlamda doğru bulmuyoruz. Yine genel olarak indirimli orana tabi mal veya hizmet çeşitlerinin minimize edilmesinin gerekli olduğunu düşünüyoruz. Zira sık aralıklarla yapılan bu tür oran düzenlemeleri nedeniyle KDV'nin sistematiği ziyadesiyle bozulmuş, gerek mükellefler gerekse vergi idaresi ciddi zorluklara maruz bırakılmıştır.
________________________
1 Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Türkiye Özel Okullar Derneği'ne verilen 10.09.2020 tarih ve 50169878-200.03.01-E.101262 sayılı yazı.
2 LEBİB YALKIN Mevzuat dergisinin Eylül 2020 sayısında yayınlanan GEÇİÇİ KDV ORANLARI (31.07.2020-31.12.2020) başlıklı yazımız.
Kaynakça
----------o----------
