Elektronik Tebligat Uygulaması ve Kesilen Özel Usulsüzlük Cezalarının Hukuki Durumu

RAMAZAN TOPOĞLU - VDK ŞUBE MÜDÜRÜ - 28 Kasım 2018

MDERGI/8749A.007

(Aralık 2018 Sayı 180)

 

ELEKTRONİK TEBLİGAT UYGULAMASI VE KESİLEN ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARININ HUKUKİ DURUMU

 

Ramazan TOPOĞLU

VDK Şube Müdürü

 

Özet

Elektronik ortamda tebligata ilişkin hükümler 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) 107/A maddesinde düzenlenmiş olup, konu hakkındaki usul ve esaslar ise 456 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde belirlenmiştir.

Anılan Tebliğ ile getirilen yükümlülüklere uymayanlar için Kanun'un mükerrer 355. maddesindeki cezai müeyyidenin uygulanacağı öngörülmüştür.

Ancak kanunla belirlenmiş bir yetkiye dayanmadan, tebliğe dayalı olarak suç ve ceza ihdas edilmesi Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu tarafından "Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi"ne aykırı bulunmuştur.

Daha sonra 7103 Sayılı Kanun'un 13. maddesiyle VUK'un mükerrer 355. maddesinde değişiklik yapılmış ve mevcut cezai müeyyidenin dayanağı yasal hale gelmiştir.

Bu yazıda Elektronik Tebligat uygulaması ile bu uygulama kapsamında belirlenen yükümlülüklere uymayanlar için VUK'un mükerrer 355. maddesine göre kesilen özel usulsüzlük cezalarının hukuki durumu hakkında açıklamalara yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler: E-tebliğ, elektronik ortamda tebligat, özel usulsüzlük cezaları.

 

1. Giriş

213 sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK) hükümlerine göre tebliğ yapılacak kimselere, aynı kanunun 93. maddede sayılan (kağıt ortamında el ile yapılan) usullerle bağlı kalınmaksızın, tebliğe elverişli elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda tebliğ yapılabilmektedir.

Elektronik ortamda tebliğ edilmesine ilişkin hükümler 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) 107/A maddesinde düzenlenmiş olup, söz konusu hükümlerine göre vergi dairelerince düzenlenen ve muhataplarına tebliği gereken evrakların, Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla elektronik ortamda tebliğ edilmesi hakkındaki usul ve esaslar ise 456 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde belirlenmiştir. ¹

Elektronik Tebligat uygulamasına, 01/01/ 2016 tarihi itibariyle başlanılmış olup, daha sonra 29/12/2015 tarihli ve 29577 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 467 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile e-tebligat sistemine başvuru süresi 01/04/2016 tarihine kadar uzatılmıştır.

456 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen yükümlülüklere uymayanlar için VUK 148, 149 ve mükerrer 257. maddeleri uyarınca, mükerrer 355. maddedeki cezai müeyyidenin uygulanacağı belirtilmiştir.

Ancak kanunla belirlenmiş bir yetkiye dayanılmadan, salt "tebliğe dayalı olarak suç ve ceza ihdas edilmesi" Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu tarafından "Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi"ne aykırı bulmuştur.

Daha sonra 7103 Sayılı Kanun'un 13. maddesiyle VUK'un mükerrer 355. maddesinde değişiklik yapılmış ve mevcut cezai müeyyidenin dayanağı yasal hale gelmiştir.

Bu çalışmada, elektronik tebligat uygulaması ile bu uygulama kapsamında belirlenen yükümlülüklere uymayanlar için 213 sayılı VUK'un mükerrer 355. maddesine göre kesilen özel usulsüzlük cezalarının hukuki durumu hakkında açıklamalara yer verilecektir.

 

2. Elektronik Tebligat Yapılacak Kişiler

VUK'un 107/A maddesinin Maliye Bakanlığı'na verdiği yetkiye istinaden, elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili teknik altyapı kurulmuş ve tebliğe elverişli elektronik tebligat adresi, ² Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından internet vergi dairesi ³ bünyesinde oluşturulmuştur.

VUK'un 107/A maddesinde; "Bu Kanun hükümlerine göre tebliğ yapılacak kimselere, 93 üncü maddede sayılan usullerle bağlı kalınmaksızın, tebliğe elverişli elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda tebliğ yapılabilir.

Elektronik ortamda tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.

Maliye Bakanlığı, elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili her türlü teknik altyapıyı kurmaya veya kurulmuş olanları kullanmaya, tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirmeye ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılacakları ve elektronik tebliğe ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir." hükmüne yer verilmiştir.

VUK'un hükümlerine göre tebliği gereken elektronik imzalı ⁴ evrak, elektronik tebligat sistemi ⁵ kullanılmak suretiyle muhatabın elektronik tebligat adresine tebliğ edilebilecektir. Diğer taraftan konu ile ilgili olarak 27/08/ 2015 tarih ve 29458 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 456 seri nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde elektronik tebliğe ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Söz konusu Tebliğ'de; tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirilen ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar aşağıda belirtilmiştir.

- Kurumlar vergisi mükellefleri

- Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç)

- İsteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep edenler

- Kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar, Tebliğ ile belirlenen sürelerde bildirimde bulunarak elektronik tebligat adresi almak ve elektronik tebligat sistemini kullanmak zorundadır.

Bu mükelleflerin dışında kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep eden kişiler de sistemden isteğe bağlı olarak yararlanabileceklerdir.

 

3. Elektronik Tebligat Adresi Edinme Süreci

3.1. 456 Seri Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

456 Seri Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nin 5. bölümünde kurumlar vergisi mükellefleri, gelir vergisi mükellefleri ve bunların dışında isteğe bağlı olarak elektronik tebligat sistemini kullanacaklar için açıklamalara yer verilmiştir.

Söz konusu açıklamalara göre;

- Elektronik tebligat sistemini kullanmak zorunda olan kurumlar vergisi mükellefleri, 456 Seri Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan "Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Şirketler ve Diğer Tüzel Kişiler İçin)"ni kurumlar vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine kanuni temsilcileri veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla bizzat teslim edeceklerdir.

- Elektronik tebligat sistemini kullanmak zorunda olan gelir vergisi mükelleflerinin, 01.01.2016 tarihine kadar örneği Tebliğ ekinde yer alan "Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Gerçek Kişiler İçin)"ni internet vergi dairesinde elektronik ortamda doldurmaları ve elektronik tebligat sistemini kullanmaya başlamaları gerekmektedir. Bildirimin, işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noter onaylı vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla gelir vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine verilmesi de mümkündür.

- 456 sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen zorunluluk kapsamına girmeyen ancak isteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep eden tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküller katma değer vergisi veya gelir (stopaj) vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine başvuruda bulunarak sistemi kullanabileceklerdir.

Söz konusu Tebliğ ile getirilen zorunluluk kapsamına girmeyen gerçek kişi muhataplar ise internet vergi dairesi aracılığıyla başvurarak veya ikametgahlarının bulunduğu yer vergi dairesine bizzat veya özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla başvuruda bulunarak sistemi kullanmaları mümkündür.

- Elektronik tebligat sistemini kullanmak üzere, Tebliğ ekinde yer alan Elektronik Tebligat Talep Bildirimi ile bildirimde bulunan mükelleflere vergi dairesince, müracaat anında sistemden üretilecek İnternet Vergi Dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf verilir. Şifre zarfının mükellefe veya yetki verilen kişiye tesliminde, "… Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğünün… vergi kimlik numaralı mükellefi ………'ya Elektronik Tebligat Sistemi ve İnternet Vergi Dairesi işlemlerinde kullanmak için kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden zarf, kapalı olarak teslim edilmiştir." şeklinde bir "Teslim Tutanağı" tanzim edilecek ve söz konusu tutanak mükellef veya noterde verilmiş vekaletnameyle yetki verdiği kişi ile, müdür/vergi dairesi müdürü veya müdür yardımcısı tarafından tarih konulmak suretiyle imzalanır. Tanzim edilen Teslim Tutanağı ile Elektronik Tebligat Talep Bildiriminin birer örneği Vergi Dairesinde mükellefin dosyasında muhafaza edilir.

 

3.2. 492 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

VUK'un mükerrer 257. maddesinin birinci fıkrasının 4 numaralı bendinin Maliye Bakanlığı'na verdiği yetkiye istinaden, vergisel yükümlülüklerin mükelleflerce kolay ve hızlı bir şekilde yerine getirilebilmesi, beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelerin elektronik ortamda verilebilmesi ve bu belgelere ilişkin yapılan işlemlerin sonuçlarının ilgililerine elektronik ortamda sunulması amacıyla oluşturulan İnteraktif Vergi Dairesi uygulamasına ilişkin usul ve esaslar 492 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmiştir. ⁶

İnteraktif Vergi Dairesine kullanıcı kodu ve şifre bilgileri kullanılarak https://ivd.gib.gov.tr adresi üzerinden veya Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından oluşturulan mobil uygulama üzerinden giriş yapılmaktadır.

İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden kişiler; elektronik tebligat sistemi kapsamında tebliğ edilen elektronik imzalı tebliğ evraklarını elektronik ortamda görüntüleyebilecektir.

 

4. Elektronik Tebligat Gönderilme ve İletilme Aşamaları

VUK'a 6009 sayılı Kanun'un 7. maddesiyle eklenen 107/A maddesinde elektronik ortamda da tebliğ yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

VUK hükümlerine göre tebliği gereken evrak, elektronik imza ile imzalanarak vergi dairesi adına Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından tebliğ yapılacak muhatabın elektronik tebligat adresine iletilir.

Elektronik tebligat sistemine internet vergi dairesi üzerinden erişilmektedir.. İnternet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresine sahip olan gerçek ve tüzel kişiler şifreleriyle elektronik tebligat adreslerine ulaşabilirler. İnternet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi olmayan gerçek kişiler ise sisteme her girişte yapılan kimlik doğrulaması ile elektronik tebligat adreslerine erişebileceklerdir.

VUK 107/A maddesi gereğince, elektronik imzalı tebliğ evrakı, muhatabın elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacaktır.

Olay kayıtları, ⁷ işlem zaman bilgisi ⁸ eklenerek, erişilebilir şekilde arşivlerde otuz yıl süreyle saklanacaktır. Hesaba erişim bilgilerinin iletimi ile sisteme erişimin güvenli bir şekilde yapılması için gerekli tedbirler Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından alınacak olup talep halinde elektronik tebligata ilişkin delil kayıtları ilgilisine veya yetkili mercilere de sunulabilecektir.

 

5. Elektronik Tebligat Sisteminden Çıkış

Zorunlu veya ihtiyari olarak elektronik tebligat sistemine dahil olanların aşağıdaki durumlar dışında sistemden çıkmaları mümkün değildir.

a) Tüzel kişiliğin ticaret sicil kaydının silindiği tarih itibarıyla elektronik tebligat adresi kullanıma kapatılır.

b) Tüzel kişilerin nevi değişikliği ve birleşme hallerinde, tescil tarihini takip eden 15 gün içerisinde yazımızın 3.1. nolu başlığında belirtilen şekilde elektronik tebligat talep bildiriminde bulunulması zorunludur. Muhatapların, elektronik tebligat talep bildiriminde bulunmaları üzerine yeniden internet vergi dairesi kullanıcı kodu, şifre ve parolası verilir.

c) Elektronik tebligat sistemine dâhil gerçek kişilerin ölümü veya gaipliğine karar verildiğinin idare tarafından tespit edildiği durumlarda ölüm/karar tarihi itibarıyla ilgilinin elektronik tebligat adresi re'sen kapatılır. Mirasçıların bağlı olunan vergi dairesine başvurması halinde de müteveffanın elektronik tebligat adresi kullanıma kapatılır.

 

6. Tebliğ Yapılacak Muhatapların Sorumluluğu

456 sıra nolu VUK Genel Tebliği'ne göre muhatap; ⁹

- Elektronik Tebligat Talep Bildirimini süresinde, tam ve doğru olarak vergi dairesine beyan etmekle,

- Beyan edilen bilgilerde meydana gelecek değişiklikleri öncesinde veya en geç değişiklik tarihinde vergi dairesine bildirmekle,

- Elektronik Tebligat Talep Bildiriminde belirtilen tüm şartlara riayet etmekle,

- Sistem kullanımına ilişkin olarak kendisine verilmiş olan kullanıcı kodu, parola ve şifre gibi bilgilerini korumakla, üçüncü kişilerle paylaşmamakla ve başkasına kullandırmamakla,

- Sistem kullanımına ilişkin olarak kendisine verilmiş olan kullanıcı kodu, parola ve şifre gibi bilgilerin istenmeyen şekilde üçüncü kişilerin eline geçtiğini tespit ettiğinde derhal vergi dairesine bilgi vermekle, yükümlüdür.

Yukarıda yer verilen sorumlulukların yerine getirilmemesinden doğacak hukuki sonuçlar muhatabın sorumluluğunda olup tüm bildirimler vergi dairesine ulaştığı anda sonuç doğurur.

 

7. Cezaya İlişkin Hükümler ve  Kesilen Özel Usulsüzlük Cezalarının Hukuki Durumu

Vergi İdaresinin Elektronik Tebligat uygulamasına 01.01.2016 tarihi itibariyle başlanılmış olup, VUK hükümlerine göre tebliği gereken evrak muhataplara elektronik tebligat sistemi ile tebliğ edilebileceği gibi Kanunda yer verilen diğer tebligat hükümlerine göre de tebliğ edilebilir.

Elektronik tebligat sistemine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı 456 sıra nolu VUK Genel Tebliği'nin "Ceza Hükümleri" başlıklı 9. maddesinde;

"Elektronik tebligat sistemine dahil olması zorunlu olanlardan bu Tebliğ ile getirilen yükümlülüklere uymayanlar için Kanunun 148, 149 ve mükerrer 257 nci maddeleri uyarınca, Kanunun Mükerrer 355 inci maddesindeki cezai müeyyide uygulanır.

Ceza uygulaması sonrasında re'sen oluşturulan internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi gerçek kişilerde mükellefe, tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde doğrudan kanuni temsilcisine tebliğ edilir ve elektronik tebligat adreslerine tebligat gönderimine başlanılır."

şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.

Konu ile ilgili olarak Türkiye Barolar Birliği tarafından 456 sıra nolu VUK Genel Tebliği'nin yürürlüğünün durdurulması ve iptali istemiyle Danıştay nezdinde dava açılmıştır. Açılan davada davacı istemi Danıştay 4. Dairesi tarafından reddedilmiştir.

Söz konusu kararın davacı tarafından temyizi neticesinde Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, 08/11/2017 tarih, E:2017/618 K:2017/521 sayılı kararıyla dava konusu tebliğin "ceza hükümleri" başlıklı 9. maddesi yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına karar vermiştir.

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurul kararının gerekçesinde;

"…Vergi dairelerince düzenlenen ve muhataplarına 213 sayılı Kanun hükümlerine göre tebliği gereken evrakın. Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla elektronik ortamda tebliğ edilmesi ile ilgili usul ve esasları belirlemek amacıyla getirilen davaya konu Tebliğin ceza hükümlerine ilişkin bölümünde bu Tebliğ ile getirilen yükümlülüklere uymayanlar için Kanunun 148, 149 ve mükerrer 257'nci maddeleri uyarınca, Kanunun mükerrer 355'inci maddesindeki cezai müeyyidenin uygulanacağı yolunda düzenleme yapılmışsa da mükerrer 355'inci maddede, 107/A maddesinden bahsedilmemektedir. 148, 149 ve mükerrer 257'nci maddelerde de Tebliğin getiriliş amacıyla doğrudan bağlantılı durumlar düzenlenmemiştir. Bu durumda, davalı idare tarafından sınırları kanunla belirlenmiş bir yetkiye dayanmaksızın düzenleyici işlem ile suç ve ceza ihdas edilmiş olması karşısında Tebliğin söz konusu düzenlemelerinin "Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi"ne aykırılık teşkil ettiği açıktır. Ayrıca, 213 sayılı Kanuna 107/A maddesinin eklenmesine ilişkin 6009 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının 7'nci maddesiyle ilgili olarak komisyon raporunda, bu maddede tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirme konusunda Maliye Bakanlığına yetki verildiği ancak, bu zorunluluğa uymayanlara ne tür ceza kesileceği konusunda tasarıda bir belirleme yer almadığı, bu nedenle Vergi Usul Kanununun mükerrer 355'inci maddesinin 1'inci fıkrasına 107/A madde numarası eklenerek belirleme yapılması gerektiği yolunda düşülen muhalefet şerhi de yapılan tespiti destekler mahiyettedir.

Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kısmen kabulü ile Danıştay Dördüncü Dairesinin 23.5.2017 gün ve E:2015/9443, K:2017/ 4748 sayılı kararının, dava konusu Tebliğin, "Ceza Hükümleri" başlıklı 9'uncu maddesi yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına; 9'uncu maddesi dışında kalan bölümler yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına karşı yapılan temyiz isteminin reddine, yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 8.11.2017 gününde oyçokluğuyla karar verildi." açıklamalarına yer verilmiştir.

Karara göre; kanunla belirlenmiş bir yetkiye dayanmadan tebliğe dayalı olarak suç ve ceza ihdas edilmesi "Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi"ne aykırı bulunmuştur.

Diğer taraftan benzer davalarda vergi mahkemeleri de, Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun bahse konu kararını emsal göstermek suretiyle kesilen özel usulsüzlük cezalarının iptallerine yönelik kararlar vermişlerdir.

Her ne kadar 107/A maddesi uyarınca getirilen zorunluluklara uymayanlara düzenleyici işlemle (tebliğ ile) cezai müeyyide getirilmiş ise de; daha sonra anılan madde kapsamında belirlenen zorunluluklara uymayanlara 7103 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un ¹⁰ 13. maddesiyle VUK'un mükerrer 355. maddesinde cezai müeyyide öngörülerek değişiklik yapılmıştır.

VUK'un mükerrer 355'inci maddesinin başlığı "Bilgi vermekten çekinenler ile 107/A, 256, 257, mükerrer 257'nci madde ve Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi hükmüne uymayanlar için ceza:" şeklinde değiştirilmiş olup, aynı maddenin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

"Bu Kanunun 107/A maddesi uyarınca getirilen zorunluluklara uymayanlardan, bu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alanlara 1.000 Türk lirası, (2) numaralı bendinde yer alanlara 500 Türk lirası, (3) numaralı bendinde yer alanlara 250 Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilir."

Bu itibarla VUK'un 107/A maddesi uyarınca getirilen zorunluluklara uymayan birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 1.000 TL, ikinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 500 TL, bunlar dışında kalanlar hakkında ise 250 TL özel usulsüzlük cezası kesileceği hüküm altına alınmıştır.

VUK'un mükerrer 355. maddesinde yapılan söz konusu değişiklik 27/03/2018 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, bu tarihten sonra söz konusu maddeye göre kesilen özel usulsüzlük cezalarının yasal dayanağı mevcut iken, bu tarih öncesinde 456 sıra nolu VUK Genel Tebliği ile getirilen elektronik tebligat adresi edinme ve benzeri zorunluluklara uymayanlara kesilen özel usulsüzlük cezaları hukuki dayanaktan yoksun kalacaktır.

 

8. Sonuç

VUK hükümlerine göre vergi dairelerince düzenlenen ve muhataplarına tebliği gereken evrakların, Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla elektronik ortamda tebliğ edilmesi hakkındaki usul ve esaslar, 27.08.2015 tarihli ve 29458 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 456 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde belirlenmiş olup, bu uygulamaya 01.01.2016 tarihi itibariyle başlanılmıştır.

Söz konusu tebliğ ile bilişim sistemleri vasıtasıyla muhatabın elektronik tebligat adresine iletilmek üzere, tebliğ evrakının gönderildiği ve elektronik ortamda doğruluğunun tesbit edilerek tesliminin sağlandığı sistem üzerinden mükelleflere ulaşılması hedeflenmiştir.

Bahse konu Tebliğ'in 5. bölümünde kurumlar vergisi mükellefleri, gelir vergisi mükellefleri ve bunların dışında isteğe bağlı olarak elektronik tebligat sistemini kullanacaklar için elektronik tebligat adresi edinme süreci hakkında bilgilere yer verilmiştir.

Anılan Tebliğ'e göre; elektronik tebligat sistemine internet vergi dairesi üzerinden erişilecektir. İnternet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresine sahip olan gerçek ve tüzel kişiler şifreleriyle elektronik tebligat adreslerine ulaşacaklardır.

492 Sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde ise, İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden kişilerin; elektronik tebligat sistemi kapsamında tebliğ edilen elektronik imzalı tebliğ evraklarını elektronik ortamda görüntüleyebilecekleri açıklanmıştır.

213 sayılı VUK'un 107/A maddesi gereğince, elektronik imzalı tebliğ evrakı, muhatabın elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacaktır.

456 sıra nolu VUK Genel Tebliği ile getirilen yükümlülüklere uymayanlar için 213 sayılı VUK'un 148., 149. ve mükerrer 257. maddeleri uyarınca, Kanun'un mükerrer 355. maddesindeki cezai müeyyidenin uygulanacağı belirtilmiştir.

Ancak kanunla belirlenmiş bir yetkiye dayanmadan tebliğe dayalı olarak suç ve ceza ihdas edilmesi Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu tarafından "Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi"ne aykırı bulunmuştur.

Daha sonra 7103 sayılı Kanun'un 13. maddesiyle VUK'un mükerrer 355. maddesinde değişiklik yapılmış ve mevcut cezai müeyyidenin dayanağı yasal hale gelmiştir.

VUK mükerrer 355. maddesinde yapılan değişiklik 27/03/2018 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, bu tarihten sonra söz konusu maddeye göre kesilen özel usulsüzlük cezalarının yasal dayanağı mevcut iken, bu tarih öncesinde 456 sıra nolu VUK Genel Tebliği ile getirilen elektronik tebligat adresi edinme ve benzeri zorunluluklara uymayanlara kesilen özel usulsüzlük cezaları hukuki dayanaktan yoksun kalacaktır.

 

Kaynakça

-           213 Sayılı Vergi Usul Kanunu - 7103 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun - 456, 467 ve 492 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri - Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun 08/11/2017 günlü E:2017/618 K:2017/521 sayılı kararı

 

_________________________________________________

(1)         27.08.2015 tarihli ve 29458 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

(2)         Elektronik Tebligat Adresi: Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından internet vergi dairesi bünyesinde oluşturulacak tebliğe elverişli elektronik ortamıdır.

(3)         İnternet Vergi Dairesi: Mükellefler tarafından beyanname gönderilmesi, ödeme yapılması, vergi levhası ve borcu yoktur yazısı alınması gibi vergisel işlemlerin yapıldığı, https://intvd.gib. gov.tr adresinden ulaşılan elektronik ortamdır.

(4)         Elektronik İmza: 15.01.2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 4 üncü maddesinde tanımlanan güvenli elektronik imzayı ifade etmektedir.

(5)         Elektronik Tebligat: 213 sayılı Kanun hükümlerine göre tebliği gereken evrakın Elektronik Tebligat Sistemi ile muhatapların elektronik adreslerine tebliğ edilmesidir. Elektronik Tebligat Sistemi ise; Bilişim sistemleri vasıtasıyla muhatabın elektronik tebligat adresine iletilmek üzere, tebliğ evrakının gönderildiği ve elektronik ortamda delillendirilerek tesliminin sağlandığı bir sistemdir.

(6)         28/02/2018 tarihli ve 30346 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

(7)         Olay Kaydı: Elektronik tebligat hizmetinin verilmesi esnasında meydana gelen tüm bilişim sistemi işlem kayıtlarıdır.

(8)         İşlem Zaman Bilgisi: Bir elektronik verinin, üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı ve/veya kaydedildiği zaman bilgisidir.

(9)         Muhatap: Elektronik ortamda tebligat yapılacak olanlardır.

(10)       27/03/2018 tarihli ve 30373 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

 

----------o----------