İthal Eşyasının Gümrük Kıymeti ile Royalty ve Lisans Ücretleri
İlker ÇOLAKVERMİŞ - - 28 Haziran 2022
İthal Eşyasının Gümrük Kıymeti ile Royalty ve Lisans Ücretleri
İlker ÇOLAKVERMİŞ
Gümrük ve Dış Ticaret Direktörü (Ticaret E. Müfettişi)
Özet
Gümrük kıymeti, ithalat işlemlerine ilişkin eşyaların vergilerinin doğru hesaplanması açısından en önemli unsurdur. Gümrük kıymetine eklenmesi gereken ödemelere Gümrük Kanunu’nun 27. maddesinde yer verilmiştir. Burada kıymete eklenmesi gereken unsurlardan biri de royalty ve lisans ücretleridir. Bununla birlikte, royalty ve lisans ödemelerinin gümrük kıymetine eklenmesinin bazı şartları bulunmaktadır. Çalışmamız, royalty ve lisans ödemelerinin hangi durumlarda gümrük kıymetine eklenmesi gerektiği, hangi durumlarda kıymete ilave edilmesine gerek olmadığının açıklanması üzerinedir.
Anahtar Kelimeler
Royalty, gümrük kıymeti, lisans ücretleri.
1. Gümrük Kıymeti
İthal eşyasının gümrük kıymetine ilişkin hükümler, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 23 ila 31. maddeleri arasında düzenlenmiştir. İthalat işlemlerinde gümrük yükümlülüğü, genel itibariyle gümrük beyannamesinin tescil edilmesi ile başlar. Gümrük yükümlülüğü deyimi, yükümlünün gümrük vergilerinin ödemesi zorunluluğunu, gümrük vergileri deyimi de ithalat ve ihracat aşamasında doğan vergiler ve tüm mali yükleri ifade etmektedir.
Gümrük kıymeti, ithal eşyasına ilişkin gümrük vergilerinin hesaplanmasında, menşe ve tarife ile birlikte önemli olan üç unsurdan biridir. Bu bağlamda, gümrük kıymetinin doğru ve eksiksiz beyan edilmesi ek tahakkuk ve cezai müeyyide durumları ile karşılaşılmaması için önem taşımaktadır. Türk gümrük mevzuatında, eşyaların kıymetinin belirlenmesine ilişkin en çok kullanılan yöntem satış bedeli yöntemidir. Eğer, ithal eşyasının gümrük kıymeti satış bedeli yöntemine göre belirlenemez ise sırasıyla, aynı eşyanın satış bedeli yöntemi, benzer eşyanın satış bedeli yöntemi, indirgenmiş kıymet yöntemi, hesaplanmış kıymet yöntemi ve son yöntem uygulanarak ithal eşyasına ilişkin gümrük kıymeti tespit edilir. İthal eşyasının kıymeti bir üst yönteme göre belirlenebildiği sürece bir alt yönteme geçilemez. Bununla birlikte, beyan sahibinin talebinin gümrük idaresince uygun bulunması şartıyla, indirgenmiş kıymet yöntemi ile hesaplanmış kıymet yönteminin sırası değişebilir.
İthal eşyasının gümrük kıymeti satış bedeli yöntemine göre belirlenmez ise diğer kıymet belirleme yöntemleri sırası ile kullanılarak gümrük kıymetinin belirlendiği ifade edilmişti. İthal eşyasının gümrük kıymeti satış bedeli yöntemi dışındaki yöntemlerle belirlenirken; Türkiye’de üretilen eşyanın Türkiye içindeki satış fiyatı, gümrük idaresinin iki alternatif kıymetten yüksek olanının kabul edilmesini öngören sistem, eşyanın ihraç ülkesindeki iç piyasa fiyatı, Türkiye’den başka bir ülkeye ihraç edilen eşyanın satış fiyatı ve asgari gümrük kıymetleri esas alınarak kıymet belirlenemez.
Türk gümrük mevzuatında, ithal eşyasının kıymeti belirlenirken en yaygın kullanılan yöntem satış bedeli yöntemi olduğu yukarıdaki paragrafta belirtilmişti. Satış bedeli ise ithalatçının ihracatçıya ithal eşyalarına ilişkin fiilen ödediği ya da ödeyeceği miktardır. Gümrük kıymetinin belirlenmesinde satış bedeli yönteminin kullanılabilmesinin şartları bu-lunmaktadır. Konumuz royalty-lisans ödemelerinin gümrük kıymeti karşısındaki durumu olduğundan, satış bedeli yönteminin kullanılması için gereken şartlara burada değinilmeyecektir.
Gümrük kıymetinin, alıcının yani ithalatçının satıcıya, fiilen ödediği ya da ödeyeceği fiyat olduğu yukarıda belirtilmişti. Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat ise alıcının satıcı veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamını ifade etmektedir. Yine alıcının satış koşulu gereği, satıcıya ya da satıcının bir yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yapılan ödemleri de kapsamaktadır. Satış bedeli yöntemine göre gümrük kıymeti belirlenirken Gümrük Kanunu’nun 27.maddesinde yer alan ödemeler, fiilen ödenen veya ödenecek olan fiyata eklenir. Bu maddede sayılan unsurlardan biri; kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu gereği, alıcının doğrudan veya dolaylı olarak ödemesi gereken, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiş olan royalty ve lisans ücretleridir.
İthal eşyasının vergileri için gerekli olan gümrük kıymetinin Türk lirası cinsinden beyan edilmesi gerekmektedir. Ticari fatura ya da diğer belgelerde döviz cinsiden yazılı olan tutarlar, gümrük yükümlülüğünün başladığı, yani gümrük beyannamesinin tescil edildiği tarihte, T.C Merkez Bankası döviz satış kurları üzerinden Türk lirasına çevrilir. Bununla birlikte Gümrük Yönetmeliği Ek-14’te belirtilen gümrük beyannamesi kullanma talimatına ilişkin hüküm-lerde, beyannamenin 46 no.lu kutusu olan istatistiki kıymete ilişkin bilginin yazılması gereken kutuya, kıymetin Fob/ABD doları cinsinden beyan edilmesi gerektiği yer almaktadır. Gümrük Yönetmeliği Ek-82/8 maddesinde ise gümrük beyannamesinin istatistiki kıymet kutusuna toplam fatura bedelinin ABD doları cinsinden yazılmaması durumunda Gümrük Kanunu’nun 241/1 maddesi uyarınca usulsüzlük cezasının uygulanacağı belirtilmiştir. İthal eşyasına ilişkin gümrük kıymeti ile istatistiki kıymetin aynı kavramlar olmadığı ve karıştırılmaması gereken bir durum olduğu gözden kaçmamalıdır.
2. Royalty veya Lisans Ücreti
Genel anlamıyla royalty, devralınan bir hak karşılığında yapılan ödemeyi ifade etmektedir. Telif hakkı gibi gayri maddi haklarının değerini ifade eder. Lisans ise bir eser üzerindeki hakların kullanım hakkını ifade eder. Eser sahibi, kurulacak olan bir sözleşme ile üçüncü kişilere, eseri üzerinde mali hakların kullanılması hakkı tanımakta ve karşılığında anlaşılan bedeli almaya hak kazanmaktadır.
Gümrük kıymetine ilişkin 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nde royalty ve lisans ücreti; ‘‘ithal eşyasını imalatı, ihraç edilmek üzere satışı veya kullanımı, ya da yeniden satışı ile ilgili hakların kullanımı nedeniyle, patent, dizayn, know-how, model, marka, tescilli tasarım, telif hakkı ve imalat prosesleri gibi isimler hakkında yapılan ödemeler’’ şeklinde tanımlanmıştır. Gümrük kıymetine dahil edilmesi gereken ödemeler Gümrük Kanunu’nun 27.maddesinde belirtilmiştir. Royalty ve lisans ücretlerine ilişkin ödemler de kanunun 27/1-c maddesinde; kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu gereği, alıcının doğrudan veya dolaylı olarak ödemesi gereken, fiilen ödenen ya da ödenecek kıymete dahil edilmemiş royalty ve lisans ücretlerinin gümrük kıymetlerine eklenmesi gereken ödemeler şeklinde belirtilmiştir.
Royalty ve lisans ücretlerine ilişkin alınacak kararların nesnel ve ölçülebilir verilere dayanması gerekir. Royalty ve lisans ödemelerinin nesnel ve ölçülebilir şeklinde olmadığında, gümrük kıymeti satış bedeli yöntemine göre belirlenemez. Bu durumda satış bedeli yöntemi dışında olan diğer kıymet belirlenme yöntemleri sırası ile uygulanarak gümrük kıymeti tespit edilir. Royalty ve lisans ödemeleri, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata aşağıdaki iki koşulun birlikte gerçekleşmesi durumunda ilave edilir.
- Ödeme kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olmalı-dır.
- Ödeme bu eşyanın satış koşulu olarak yapılmalıdır.
2.1. Royalty ve Lisans Ücretinin İthal
Edilen Eşya ile İlgili Olması Koşulu
İthal eşyası, royalty ve lisans sözleşmesi çerçeve-sinde devredilen haklar kullanılarak imal ediliyorsa royalty ve lisans ücreti ithal edilen eşya ile ilgilidir. Yine ithal eşyası, royalty ve lisans ücreti ödenen marka ile bağlantılı ise bu ücretin de ithal eşyası ile ilgili olduğu kabul edilir. Dahası, royalty ve lisans ücretleri, ithal edilen eşyanın fiyatı, miktarı veya tutarına bağlı olarak belirleniyorsa ya da ithal edilen eşyanın aynı durumda yeniden satışına bağlı olarak hesaplanıyorsa ithal edilen eşya ile ilgilidir. Yine ithalat işlemleri gerçekleştirildikten sonra, sulandırma, ambalajlama veya montaj gibi küçük işlem gören işlem sonrası elde edilen ürüne bağlı olarak hesaplanıyorsa, ödenen royalty ve lisans ücretleri ithal edilen eşya ile ilgilidir.
İthal eşyalarının Türkiye gümrük bölgesine geldikten sonra, imalat nedeniyle başka eşyaların bünyelerinde bulunması veya bunların bir parçası olarak kullanılması royalty ve lisans ücretinin bu eşya ile ilgisinin kurulmasına engel teşkil etmez. Royalty ve lisans ücretlerinin ithal edilen eşyanın yanında, diğer eşya, hak ve hizmetleri de kapsaması durumunda, toplam ücretin sadece nesnel ve ölçülebilir verilere dayanılarak eşya ile ilgisi kurulup hesaplanabilen kısmı ithal edilen eşyanın gümrük kıymetine dahil edilir.
Royalty ve lisans ödemeleri, patent hakkına ilişkin ödemelerde; patentli buluşlar, patentli bir metotla üretilen eşyalar, patentin tamamı veya bir parçası kullanılarak Türkiye’de üretilecek eşyaların parçaları, hammaddeleri veya bileşenleri, patentli metodun hayata geçirilmesi için tasarlanan araç, makine ve aparat için yapılıyorsa, ücretler ithal eşyası ile ilgilidir.
2.2. Royalty ve Lisans Ücretinin İthal
Eşyasının Satış Koşulu Olması
Royalty ve lisans ücretinin kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu olması, ithal edilen eşyaya ilişkin olarak, ithalatçı tarafından yapılan veya yapılacak royalty ve lisans ödemesinin ihracatçı ve ithalatçı arasındaki alım-satımın gerçekleşmesinde vazgeçilmez ve esaslı bir unsur olmasını ifade eder. İthalatçının royalty ve lisans ücretini satış koşulu olarak ödeyip ödemediğinin tespitinde belirleyici unsurlardan biri, alıcının söz konusu eşyaları royalty ve lisans ödemesi yapmadan alıp alamayacağıdır. Royalty ve lisans ücreti satışın koşulu olarak ödendiği sürece, ödeme satıcı dışındaki üçüncü kişilere de yapılabilir.
Royalty ve lisans ödemelerinin ithal edilen eşyaların satış koşulu olarak yapılıp yapılmadığının tespit edilebilmesi için her olay bazında ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Royalty veya lisans sözleşmesinde aşağıda yer alan hükümlerden en az birinin bulunması durumunda royalty ve lisans ödemesi eşyanın satış koşuludur.
- Satış sözleşmesi veya ilgili dokümanlarda royalty veya lisans ödemesine bir atıfta bulunulması,
- Royalty veya lisans sözleşmesinde eşyaların satışına ilişkin bir atıfta bulunulması,
- Satış sözleşmesi veya royalty ve lisans sözleş-mesi şartlarına göre, satış sözleşmesinin royalty ve lisans ücretinin lisans verene ödenmemesi sebebiyle, söz konusu sözleşmeye aykırı davranıştan dolayı sona ereceği şeklinde bir hüküm içerip içermediği,
- Royalty veya lisans sözleşmesinde, royalty veya lisans ücretinin ödenmemesi durumunda, imalatçının lisans verenin hakları ile ilişkili eşyayı imal etmesini veya satmasını yasaklayan bir hüküm bulunması,
- Royalty ve lisans sözleşmesinin, kalite kontrolünü aşan, lisans verenin imalatçı ve ithalatçı arasındaki üretim veya satışı kontrol edebilmesine imkân veren hükümler içermesi,
3. Marka Kullanımına İlişkin Royalty/Lisans Ücretleri
İthalatçının marka kullanmak şartıyla ödediği veya ödeyeceği royalty veya lisans ücretinin, eşyanın gümrük kıymetine ilave edilebilmesi için aşağıdaki üç durumdan en az birinin gerçekleşmesi gerekir. Bunlardan ilki; eşya royalty veya lisans ücretinin ödendiği marka altında pazarlanmalıdır. İkinci durum ise; alıcının bu tür eşyayı satıcı ile ilişkisi olmayan diğer satıcılardan temin etme özgürlüğüne sahip olmamasıdır. Son olarak da; ithal eşyasının ithal edildiği şekliyle yeniden satılması ya da markanın basit montaj gibi önemsiz işçilik sonrası eklenmesi durumudur. Bu durumlarda marka kullanımına ilişkin royalty veya lisans ücretleri ithal eşyasının gümrük kıymetine eklenir.
4. İthal Eşyasının Türkiye’de Çoğaltılması Hakkı İçin Yapılan Ödemeler
İthal eşyasının gümrük kıymetinin belirlenmesi sırasında Türkiye’de çoğaltılması hakkı için yapılan ödemeler ve bir satış koşulu olmaması kaydıyla alıcının dağıtım veya tekrar satış hakkı için yaptığı ödemeler fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmez. Dolayısıyla bu işlemler için oluşan royalty veya lisans ücretleri gümrük kıymetine dahil edilmesi gereken bir unsur değildir. Burada bahsedilen çoğaltma hakkı ifadesi ise eşyaların fiziki olarak çoğaltılmasının ötesinde bir anlam ifade etmekte, ithal eşyasına dahil edilen buluş, kreasyon, düşünce veya fikirleri de kapsamaktadır.
5. Royalty veya Lisans Ücretinin Beyan Edilmesi
İthal eşyasının gümrük kıymetine dahil edilmesi gereken royalty ve lisans ücreti, gümrük beyannamesinin tescil edildiğinde belli olması durumunda, söz konusu royalty ve lisans ücretinin gümrük kıymetine dahil edilerek ithalatta alınan vergilerin matrahına eklenerek vergiler ödenir. İthal eşyasının gümrük kıymetine dahil edilmesi gereken ancak tutarı ithalattan sonra belli olacak royalty ve lisans ücretleri ise Gümrük Yönetmeliğinin 53. maddesinde yer alan istisnai kıymetle beyan edilebilir.
İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için en geç kıymet veya matrah unsurunun öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içerisinde ödenir. Tamamlayıcı beyana isabet eden ithalat vergileri bakımından zamanaşımı, tamamlayıcı beyanın verildiği tarihten itibaren başlar. Tamamlayıcı beyanın süresi içinde verilmemesi nedeniyle, zamanında ödenmeyen gümrük vergileri için eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tari-hinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi tahsil edilerek Gümrük Kanunu’nun 241/1 uyarınca usulsüzlük cezası tatbik edilir.
İthal eşyasının gümrük kıymetinin bir parçası olmasına karşın gümrük idaresine beyan edilmeyen royalty veya lisans ücreti ödemesine ilişkin KDV’nin 1 veya 2 no.lu KDV beyannamesi ile vergi dairesine ödenmesi durumunda, gümrük idaresine beyan edilmeyen ve sadece KDV’ye tabi her bir beyan için Gümrük Kanunu’nun 241. Maddesi uyarınca usulsüzlük cezası uygulanır. Royalty bedeline ilişkin KDV’nin hem gümrükte hem de 2 no.lu KDV beyannamesi ile mükerrer olarak ödenmesi halinde gümrük idarelerince iade işlemi yapılmaz.
Royalty ve lisans ücretlerinin istisnai kıymetle beyan yöntemi kullanılarak, tamamlayıcı beyan verilerek gümrük kıymetine dahil edilebilmesi için royalty ve lisans sözleşmesinin ithalat öncesinde 2 Seri no.lu Gümrük Genel Tebliği Ek-1 de yer alan başvuru formunun Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne ibraz edilmesi gerekir. Yine serbest dolaşıma giriş beyannamesinin 44 no.lu hanesine Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne yapılan başvuru kayıt ve tarihi yazılması gerekir. İthal edilen eşyalara ilişkin gümrük tarife istatistik pozisyonlarında (GTİP) kaynak kullanımı destekleme fonu (KKDF) ödemesinin gerekli olduğu durumlarda KKDF tahakkuk etmemesi için royalty ve lisans ücretinin tamamlayıcı beyanın verilmesinden önce yurtdışına transfer edilmesi gerekir. Netice itibariyle, gümrük idarelerine beyan edilmediği anlaşılan royalty ve lisans ödemelerine isabet eden ithalat vergileri için 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234/1-b maddesi uyarınca eksik beyan edilen ithalat vergilerinin ek tahakkuku ile birlikte, vergi farkının 3 katı idari para cezası uygulanmaktadır.
6. Dünya Gümrük Örgütü Gümrük Kıymeti Teknik Komitesinin Royalty veya Lisans Ücretlerini Değerlendirmesi
6.1. İthalatçının Satıcı Dışında Üçüncü
Bir Kişiye (Patent Sahibi) Ödediği
Royalty
Patent konusu bir makine, ithal ülkesine ihraç edilmek üzere, patent ücretinin dahil edilmediği bir fiyat üzerinden satılmaktadır. Satıcı, ithalatçının patent ücretini üçüncü bir kişiye ödemesini talep etmiştir. Bu durumda royalty’nin ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmesi gerekir mi?
Dünya Gümrük Örgütü Teknik Komitesi’nin görüşüne göre; alıcının yaptığı royalty ödemesinin kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili ve ödemenin bu eşyanın satış koşulu olması nedeniyle, royalty’nin gerçekte ödenen veya ödenecek fiyata ilavesi gerekir.
6.2. İthalatçının, İthal Ettiği Eşyayı
Ticari Marka Altında Yeniden Satışında, Satış Koşulu Olarak Satıcıya (Ticari Marka Sahibi) Ödediği Royalty
İthalatçı, yabancı imalatçı M’den aynı konsantrasyona ait iki ayrı parti alış yapmıştır. M firması, seyreltildikten sonra satılan eşya için kullanılıp kullanılmaması, ithal amacıyla yapılan satışın şartlarına bağlı olan bir ticari marka sahibidir. Ticari markanın kullanımı için ödenmesi gereken ücret birim üzerinden hesaplanmaktadır. İthal edilen konsantrasyon yalnızca su ile karıştırılarak seyreltilmekte ve müşteriye satılmak üzere paketlenmektedir.
İlk parti alışta konsantrasyon seyreltilmekte, ticari markası olmaksızın ve ticari marka ücreti ödenmesi gerekmeksizin tekrar satılmaktadır. İkinci parti alışa ilişkin konsantrasyon seyreltilmekte, ticari marka ile tekrar satılmakta ve ithal amaçlı satışın bir koşulu olarak ticari marka ücretinin ödenmesi gerekmektedir. Dünya Gümrük Örgütü Teknik Komitesi’nin görüşüne göre; ilk alışa ait eşya ticari marka olmaksızın dolayısıyla da ticari markaya ilişkin bir ücret ödenmeksizin satıldığından, herhangi bir ilaveye gerek yoktur. İkinci parti alışa ait, eşya için M’ye ödenmesi gereken royalty’nin ithal eşyasının ger-çekte ödenen veya ödenecek fiyatına ilave edilmesi gerekir.
6.3. İthal Ülkesi Kanunları Gereğince,
İthalatçının İthal Eşyasını Tekrar
Satması Halinde Üçüncü Kişiye
(Telif Hakkı Sahibi) Ödediği Royalty
Bir müzik icrasına ait plaklar, imalatçısından, bir ithalatçı tarafından satın alınmıştır. İthal ülkesi yasalarına göre, plakların tekrar satışı sırasında, ithalatçının bu satış fiyatının %3’ünü royalty olarak telif hakkı sahibi ve müzikal kompozisyonun yazarı olan bir üçüncü kişiye ödemesi gerekmektedir. İmalatçının royalty ödemesinin doğrudan veya dolaylı olarak nemalanması mümkün olmadığı gibi bu ödeme satış sözleşmesine göre bir zorunluluk değildir. Royalty’nin gerçekte ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmesi gerekir mi?
Dünya Gümrük Örgütü Teknik Komitesi’nin görüşüne göre; royalty ödemesi, ithal eşyasının ihraç amacıyla satışında bir satış koşulu olmayıp, plakların ithal ülkesindeki satışı sırasında telif hakkı sahibine yapılması gereken ödemenin, ithalatçının yasal bir yükümlülüğü nedeniyle, gümrük kıymeti belirlenirken royalty’nin gerçekte ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmemesi gerekir.
6.4. Hak Sahibi Tarafından, Eşyanın
Dünya Çapında Üretimi, Pazarlanması ve Dağıtım Hakları Verilen Satıcıya,
İthalatçının İthal Ülkesinde Kullandığı
Pazarlama ve Dağıtım Hakkı İçin
Ödemek Zorunda Olduğu Royalty
Her ikisi de ihracat ülkesi X’de yerleşik olan plak şirketi sahibi R ve sanatçı A arasında bir sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmeye göre, A dünya çapında
üretim, pazarlama ve dağıtım hakkının devrinden dolayı, perakende olarak satılan her plağı için royalty ödemesi alacaktır. R, A tarafından gerçekleştirilen performansa dair plakların, I’ya temin edilmesi ve ithal ülkesinde tekrar satılması amacıyla, ithalatçı I ile dağıtım ve satış sözleşmesi imzalamıştır. Bu sözleşmenin bir parçası olarak R, plakların ithal ülkesindeki pazarlama ve dağıtım haklarını I’ya devretmiş ve bunun karşılığı olarak satın alınan ve ithal edilen her bir plağın perakende satışından %10’luk bir royalty ödemesi yapmasını I’dan talep etmiştir. I, %10’luk ödemeyi R’ye yapmıştır.
Dünya Gümrük Örgütü Teknik Komitesi’nin görüşüne göre; royalty ödemesi satış koşuludur. Çünkü I bu ödemeyi R ile imzaladığı dağıtım ve satış sözleşmesinin bir sonucu olarak yapmaktadır. I, R’nin talep ettiği koşullara uymasaydı R ticari çıkarlarını korumak amacıyla I’ya plakları satmazdı. Royalty ödemesi kıymeti tespit edilecek eşyaya aittir. Zira ödeme ithal edilen eşyanın pazarlanması ve dağıtım hakkı için yapılmakta ve royalty ödemesinin miktarı söz konusu plakların gerçek satış fiyatına bağlı olarak farklılık göstermektedir.
6.5. İthal Eşyasının, Küçük İşlemler
Haricindeki İmalat Nedeniyle Bir Başka
Eşyanın Bünyesindeki Maddelerden
Biri veya Bir Parçası Olması
Durumunda Gümrük Kıymetine Dahil
Edilmesi Gereken Royalty Ücretinin
Hesaplanması
Satıcı S ithal ülkesinde korunan bir ticari marka sahibidir. İthalatçı G, S’nin ticari markası altında sigara üretmekte ve satmaktadır. G’nin S’ye, ticari markası altında sattığı sigaraların üç aylık dönemler itibariyle gayrisafi satış tutarı üzerinden %5 royalty ödemesi gerekmektedir.
Sigaralar S’nin verdiği formül ve sağladığı veya onayladığı hammaddeler ile üretilmektedir.
Yapılan inceleme ve eldeki verilerden;
İlgilenilen dönem itibariyle 500.000 TL’lik gayrisafi satış tutarı üzerinden 25.000 TL royalty ödemesi olduğu tespit edilmiştir. Firma tarafından, söz konusu dönem itibariyle üretilen 400 ton sigara içinde 200 ton ithal tütün 200 ton yerli tütün kullanıldığı, maliyet tablosunun ise aşağıdaki gibi olduğu bildirilmiştir.
200 ton ithal tütün * 1 TL/kg birim fiyat = 200.000
200 ton yerli tütün * 1 TL/kg birim fiyat = 200.000
---------------
Toplam = 400.000
6.6. İthal Edilen Söz Konusu Maddeler Açısından Royalty’nin Tabi Tutulacağı İşlem Nedir?
Olayda royalty ödemesi ve söz konusu ödemenin ithal eşyası ile ilgili kısmına ilişkin nesnel ve ölçülebilir veriler bulunmaktadır. Bu sebeple; ödenen royalty tutarının ithal eşyasına isabet eden kısmının hesaplanarak ithal eşyasının gümrük kıymetine ilave edilmesi gerekmektedir.
Satılan ürün üzerinden toplam royalty ödemesi: 25.000 TL
İthal eşyasının satılan ürün içindeki payı: 200.000/400.000=0,50=%50
İthal eşyasına isabet eden royalty ödemesi: 25.000*0,50=12,500 TL
İncelenen dönem itibariyle ithal edilen eşyalar için gümrük kıymetine ilave edilen royalty tutarının 12,500 TL olduğu hesaplanmış olup, söz konusu tutar ilgili olduğu döneme ilişkin her bir beyanname ile ilişkilendirilmelidir.
Kaynakça
4458 Sayılı Gümrük Kanunu
Gümrük Yönetmeliği
Gümrük Kıymetine İlişkin 2 Seri no.lu Gümrük Genel Tebliği
