T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı : E-15591373-010.99-26554258
Konu : Türkiye-Polonya Sosyal Güvenlik Anlaşması
Tarih: 21.06.2021
GENELGE
2021/22
Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Anlaşması 17/10/2017 tarihinde Varşova'da imzalanarak 31/01/2020 tarihli ve 31025 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 7210 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunmuş olup 1 Haziran 2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Anlaşmanın uygulanmasına ilişkin esasların belirlendiği, Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Cumhuriyeti Arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşmasının Uygulanmasına Yönelik İdari Anlaşma, söz konusu İdari Anlaşmanın 9 uncu maddesi gereğince Anlaşma ile aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.
İdari Anlaşmanın 2 nci maddesinin ikinci fırkası uyarınca Anlaşmanın uygulanmasında kullanılmak üzere formüler çalışmaları başlamış olmakla birlikte formülerin ihdası henüz gerçekleşmemiştir. Anlaşmanın uygulanması hakkında aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır.
BİRİNCİ KISIM
GENEL AÇIKLAMALAR
Anlaşma; Genel Hükümler, Uygulanacak Mevzuat, Farklı Yardım Kategorilerine Yönelik Ayrıntılı Hükümler, Çeşitli, Geçici ve Son Hükümler olmak üzere 4 (dört) bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde, Anlaşmada yer alan terimlere ilişkin tanımlar, Anlaşmanın kapsamında yer alan mevzuat ve Anlaşmanın uygulanacağı kişiler, muamele eşitliği ve yardımlara ilişkin hükümler,
İkinci bölümde, çalışanların, geçici görevlilerin, uluslararası taşımacılık işletmeleri personelinin ve gemi adamları ile diplomatik temsilcilik görevlilerinin hangi Akit Tarafın sosyal güvenlik mevzuatına tabi tutulacağı ve geçici görev süresinin azami sınırlarına ilişkin hükümler,
Üçüncü bölümde, işsizlik yardımları, aile yardımları, hastalık ve analık yardımları, aylıklar, iş kazası ve meslek hastalığı yardımları ile cenaze yardımlarına ilişkin hükümler,
Dördüncü bölümde Anlaşmanın uygulanmasına ilişkin çeşitli hükümler yer almaktadır.
1. Kavramlar
Bu Genelgede geçen;
1. Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,
2. Kanun: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,
3. Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Anlaşmasını,
4. İdari Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Cumhuriyeti Arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşmasının Uygulanmasına Yönelik İdari Anlaşmayı,
5. Mevzuat: Yürürlükte bulunan ve Anlaşmanın 2 nci maddesinde belirtilen mevzuatı,
6. Yetkili Makam: Türkiye bakımından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, Polonya bakımından sosyal güvenlik konularından sorumlu yetkili bakanı,
7. Yetkili Kurum: Anlaşma kapsamında yer alan mevzuatın uygulanmasından sorumlu kurumları,
8. Akit Taraflar: Türkiye Cumhuriyeti ve Polonya Cumhuriyetini,
9. Sigortalı: Anlaşmanın 2 nci maddesinde belirtilen mevzuata göre geçmişte veya halen sigortalı olan kimseyi,
10. Sigortalılık Süresi: Akit Tarafların mevzuatına uygun olarak sigorta primi sürelerini, istihdam edilme veya bağımsız çalışma sürelerini ve buna eşdeğer süreleri,
11. Aile Bireyi: Yetkili kurum mevzuatına göre aile bireyi olarak tanımlanan kimseyi,
12. Yardım: Aylık ve diğer nakdi yardımlara ilişkin her türlü ek yardım ve zamlar da dahil olmak üzere Akit Tarafların mevzuatında öngörülen aylık ve diğer nakdi yardımları,
13. Oturma: Sürekli ikameti,
14. Bulunma: Geçici ikameti ifade eder.
2. Anlaşmanın Uygulama Alanı
Anlaşma Türkiye bakımından 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendinde belirtilen sigortalıları kapsamaktadır.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen emekli sandıkları Anlaşma kapsamında olup Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olanlar için uygulanan Anlaşma hükümleri, bunlar hakkında da uygulanacaktır. Bu kapsamda çalışanlar ve aylık sahipleri hakkında Polonya irtibat kurumları ile yapılacak yazışmalara Kurum aracılık edecektir. Ancak taleplerin düzenlenerek Kuruma intikal ettirilmesi ile ilgili işlemler, ilgili sandık tarafından gerçekleştirilecektir.
Anlaşma Türk mevzuatı bakımından Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar ile
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen emekli sandıkları kapsamında çalışanlar açısından malullük, yaşlılık, ölüm, iş kazaları ve meslek hastalığı sigortası ile işsizlik sigortasını; Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar açısından malullük, yaşlılık, ölüm, iş kazası ve meslek hastalıkları sigortasını; Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında çalışanlar açısından malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarını kapsamaktadır.
3. Yetkili Kurumlar
İdari Anlaşmanın 3 üncü maddesinde; Türkiye bakımından;
- Malullük, yaşlılık, ölüm, iş kazaları ve meslek hastalığı sigortası ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü (EHGM) ile sosyal güvenlik il müdürlükleri (SGİM) ve sosyal güvenlik merkezleri (SGM),
- İşsizlik sigortası ile ilgili olarak Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) yetkili kurum olarak belirlenmiştir.
Polonya bakımından;
- Çiftçiler haricinde sosyal sigorta mevzuatı bakımından Sosyal Sigortalar Kurumu (ZUS),
- Çiftçilere ilişkin sosyal sigorta mevzuatı bakımından Çiftçi Sosyal Sigorta Sandığı (KRUS),
- İşsizlik yardımları bakımından Vilayet İş Kurumları (WUP),
- Aile yardımları bakımından yerel yönetimler
yetkili kurumlardır.
Polonya yetkili kurumlarının yazışma adresleri Kurumun intranet sayfasında Kurumsal> Dokümanlar> Yurtdışı> Yabancı Ülke Sigorta Kurumlarının Adresleri adresinde yer almaktadır.
NOT: Genelgenin tamamına ulaşmak için lütfen TIKLAYINIZ.
NOT: Eklerine ulaşmak için lütfen TIKLAYINIZ.
----------o----------
