
Basit Usule Tabi Bazı Mükelleflerin Gerçek Usulde Vergilendirilmesine Yönelik Yapılan Düzenlemenin Getirdikleri
Hamza Ertekin - - 02 Ekim 2025
Özet
Basit usulde vergilendirilmekte olan bazı mükelleflerin; 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilmesine yönelik Cumhurbaşkanı Kararı ile getirilen düzenlemenin; kapsamının ne olduğu, hangi meslek gruplarını ne şekilde etkileyeceği, kapsama giren mükelleflerin izleyeceği yol haritasının nasıl olacağı gibi konular merak edilmektedir.
Bu çalışmamızda konunun daha net anlaşılabilmesi adına; basit usulde ticari kazancın tespiti, basit usulde vergileme esasları, basit usulde vergilemenin şartları hatırlatılarak, yapılan düzenleme çerçevesinde 1/1/2026 tarihinden itibaren basit usulden gerçek usule geçecek mükelleflerin kapsamı ile vergileme yönünden getireceği farklılıklar ve izlenecek yol haritası hakkında değerlendirmelerde bulunulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Basit Usul, gerçek usul, gelir vergisi, ticari kazancın vergilendirme usulleri, büyük şehirlerde basit usulde vergilendirme.
Uzman kalemlerden, mevzuat dünyasına dair kapsamlı içeriklere ulaşmak için şimdi Aylık Mevzuat Dergisi’ne göz atın!
1. Giriş
9 Eylül 2025 tarih 33012 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 10380 sayılı “193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Hükümlerine Göre Ticari Kazancı Basit Usulde Tespit Edilen Mükellefler Hakkında Karar” ile; basit usulde vergilendirilmekte olan mükelleflerden büyükşehir belediyesi olan illerde bir önceki takvim yılının son günü itibariyle Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmış son verilere göre nüfusu 30.000’i geçmeyen ilçeler hariç olmak üzere, aşağıda belirtilen konularda faaliyette bulunan mükelleflerin, 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır: Diğer bir ifadeyle, büyükşehir belediyesi bulunan 30 il merkezinde ve nüfusu 30.000’i geçen ilçelerinde aşağıda belirtilen alanlarda faaliyette bulunan ve basit usulde vergilendirilen mükellefler 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilecekler:
• Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar,
• Her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar (Münhasıran bir iş yeri açmaksızın gezici olarak veya Pazar takibi suretiyle perakende emtia alım-satımı ile uğraşanlar hariç)
• İnşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar,
• Motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar,
• Lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler,
• Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler,
• Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunanlar
Büyükşehirler itibariyle aynı alanda faaliyet gösteren mükelleflerin basit usul/gerçek usul vergilendirilmeleri bakımından farklı uygulamalara neden olan 12/1/1995 tarihli ve 95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırıldığından, söz konusu Karar ile daha önceden 13 büyükşehirde mal alım satımı, otel, lokanta faaliyeti gibi basit usul kapsamı dışında olan işler, diğer 17 büyükşehirde de söz konusu kapsamın dışına çıkarılarak, nüfus sayısı da dikkate alınarak 30 büyükşehirde aynı işi yapanlar için gerçek usulde vergilendirmeye geçilerek, büyükşehirler arasındaki farklı uygulama yürürlükten kaldırıldı.
Böylelikle 30 büyükşehir belediyesi olan il merkezlerinde ve nüfusu 30.000’i geçen ilçelerinde yukarıda belirtilen alanlarda faaliyet gösteren basit usul mükellefler 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usule geçirilirken, nüfusu 30.000’in altında kalan ilçelerde faaliyet gösteren mükelleflerin aynı şekilde basit usulde vergilendirilmelerine devam edilmesi sağlandı.
Yine, 30 büyükşehir belediyesi olan il ve ilçelerde yukarıda belirtilen alanlar dışında faaliyet gösteren, basit usulde vergilemenin şartlarını taşıyan ve basit usulde vergilendirilen mükellefler bakımından bir değişiklik olmadığından, önceden olduğu gibi basit usulde vergilendirilmelerine devam edilecektir.
Buna göre, aşağıda belirtilen mükelleflerin basit usulde vergilendirilmesine yönelik bir değişiklik yapılmadığından, önceden olduğu gibi basit usulde vergilendirilmelerine devam edilecektir:
• Büyükşehirler dışındaki illerde faaliyet konusu ne olursa olsun, basit usulde vergilendirilmenin genel ve özel şartlarını taşıyan tüm basit usulde vergilendirilen mükellefler,
• Büyükşehirlerde (nüfusu 30.000’i geçen ilçeler dahil), yukarıda yer verilen konular dışında faaliyet gösteren, basit usulde vergilendirmenin genel ve özel şartlarını taşıyan ve basit usulde vergilendirilen mükellefler,
• Büyükşehirlerin nüfusu 30.000’i geçmeyen ilçelerinde yukarıda belirtilen konularda faaliyet gösteren ve basit usulde vergilendirmenin genel ve özel şartlarını taşıyan ve basit usulde vergilendirilen mükellefler.
Yapılan değişikliğin kapsamı ve etkilerinin daha net anlaşılabilmesi adına; basit usulde ticari kazancın tespiti, basit usulde vergileme esasları, basit usulde vergilemenin şartları hatırlatılarak, yapılan düzenleme çerçevesinde 1/1/2026 tarihinden itibaren basit usulden gerçek usule geçecek mükelleflerin kapsamı ile vergileme yönünden getireceği farklılıklar ve izlenecek yol haritası hakkında değerlendirmelerde bulunulacaktır.
2. Basit Usulde Ticari Kazancın Tespiti
Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark, faaliyetle ilgili olarak alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ve hâsılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır.
Kazancın bu şekilde tespiti sırasında emtia ticareti ile uğraşanlarca;
• Hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hâsılata,
• Hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri giderlere ilave edilir. Ancak, kullanılan sabit kıymetler gider yazılmaz ve üzerlerinden amortisman hesaplanmaz. Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin defter tutma yükümlülükleri bulunmamaktadır.
Basit usule tabi mükellefler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanunu’nun defter tutma hükümleri hariç bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler, ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabidirler.
Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin, alış ve giderleri ile satış ve hasılatlarına ilişkin üçer aylık kayıtları, izleyen ayın sonuna kadar Defter-Beyan Sistemine kaydetmeleri gerekmektedir.
3.Basit Usulde Tespit Olunan Kazançlar Gelir Vergisinden İstisna Edilmiştir
7338 sayılı Kanunla, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen mükerrer 20/A maddesi ile; basit usule tabi mükelleflerin ticari kazançları gelir vergisinden istisna edilmiştir. Basit usule tabi mükellefler, istisna kapsamındaki bu kazançlar için yıllık beyanname vermeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname vermeleri halinde de bu kazançlarını beyannameye dâhil etmeyeceklerdir.
Basit usulde ticari kazancın gelir vergisinden istisna edilmesine rağmen; kazancın tespiti, belge düzeni, kayıtların tutulması uygulaması ve mükellefiyetle ilgili diğer ödevlerin yerine getirilmesi hususlarında herhangi bir değişiklik yapılmadığından basit usule tabi mükellefler; kazanç tespiti, kayıtlarının tutulması, belge düzeni ve mükellefiyetleri ile ilgili diğer yükümlülüklerini, mevcut mevzuat hükümleri kapsamında yerine getirmeye devam etmektedir. Ticari kazançları basit usulde tespit edilmekte iken, Gelir Vergisi Kanunu’nun 47’nci ve 48’inci maddelerinde yer alan şartları ihlal eden mükelleflerin ticari kazançları, izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirileceğinden, bu mükellefler şartların ihlal edildiği yıl için de söz konusu istisnadan yararlanabileceklerdir. Takvim yılı içinde basit usulden gerçek usule geçen mükellefler, gerçek usule geçtikleri tarihe kadar elde ettikleri kazançları için istisnadan yararlanacak, bu tarihten sonra ise söz konusu istisnadan yararlanamayacaklardır.
4. Basit Usulden Gerçek Usule Geçiş
Basit usulün şartlarına haiz olanlardan, bu usulden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler dilekçelerinde belirttikleri tarihten veya izleyen takvim yılı başından, yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir.
Basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanunu’nun 51’inci maddesi kapsamındaki faaliyetlere başlayan mükellefler, bu faaliyetlerine başladıkları tarihten itibaren gerçek usulde vergilendirilecek olup, ticari kazançlarının basit usulde tespit edilmesi mümkün değildir.
Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları tespit edilenler, bu hususun kendilerine tebliğ tarihini takip eden aybaşından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler.
Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilenlerin kazançları hiçbir suretle basit usulde tespit edilmez.
9 Eylül 2025 tarih 33012 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 10380 sayılı “193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Hükümlerine Göre Ticari Kazancı Basit Usulde Tespit Edilen Mükellefler Hakkında Karar” ile; basit usulde vergilendirilmekte olan mükelleflerden büyükşehir belediyesi olan illerde bir önceki takvim yılının son günü itibariyle Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanmış son verilere göre nüfusu 30.000’i geçmeyen ilçeler hariç olmak üzere, Karar’da belirtilen konularda faaliyette bulunan mükelleflerin, 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır.
📌 Güncel mevzuat gelişmelerine düzenli erişim için Dijital veya Basılı Abonelik seçeneklerimizi inceleyebilir, her ay dopdolu içeriklere kolayca ulaşabilirsiniz.
5.Basit Usule Tabi Olmanın Şartları
Gelir Vergisi Kanunu’nun 47’nci ve 48’inci maddelerinde yer alan genel ve özel şartları topluca taşıyan mükelleflerin ticari kazançları basit usulde tespit olunmaktadır.
5.1. Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartları
• Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak (işinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde, iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam olunduğu takdirde, bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz.),
• İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamının;
- Büyükşehir belediye sınırları içinde 2025 takvim yılı için 79.000 TL’yi aşmaması,
- Diğer yerlerde 2025 takvim yılı için 48.000 TL’yi aşmaması
gerekmektedir.
• Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olmamak.
Yukarıdaki 2 ve 3 numaralı bent hükümleri öteden beri işe devam edenlerde takvim yılı başındaki, yeniden işe başlayanlarda ise işe başlama tarihindeki duruma göre uygulanır. 2024 takvim yılı tutarları 324 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılı tutarları ise 329 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenmiştir.
Bu kapsamda; 2025 takvim yılı için belirtilen genel şartlardan herhangi birini sağlamayan kazançları basit usulde tespit edilen mükellefler, 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usule tabi olacaktır.
5.2. Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartları
• Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların;
- Yıllık alımları tutarının 2025 takvim yılı için 990.000 TL’yi aşmaması veya
- Yıllık satışları tutarının 2025 takvim yılı için 1.580.000 TL’yi aşmaması,
• (1) numaralı bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayrisafi iş hâsılatının;
- 2025 takvim yılı için 480.000 TL’yi aşmaması,
• (1) ve (2) numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde, yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının;
- 2025 takvim yılı için 990.000 TL’yi aşmaması
gerekmektedir.
Bu kapsamda; kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerden, 2025 takvim yılı için belirtilen özel şartlardan herhangi birini sağlamayanlar 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usule tabi olacaktır.
• Kâr hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler; Milli Piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kâr hadleri emsallerine nazaran bariz şekilde düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için, (1) ve (3) numaralı sıralarda yazılı hadler yerine ilgili Bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek alım satım hadleri uygulanır.
Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapan mükelleflerin 2025 takvim yılında da basit usulden yararlanabilmeleri için alış, satış veya hasılatlarının 31/12/2024 tarihi itibariyle 329 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde belirtilen aşağıdaki hadleri aşmaması gerekmektedir.
EMTİANIN CİNSİ |
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE SINIRLARI DIŞINDA KALAN YERLERDE |
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE SINIRLARI İÇİNDE KALAN YERLERDE |
||
Yıllık Alım Ölçüsü (TL) |
Yıllık Satış Ölçüsü (TL) |
Yıllık Alım Ölçüsü (TL) |
Yıllık Satış Ölçüsü (TL) |
|
Değerli Kağıt |
1.690.000 |
1.800.000 |
2.000.000 |
2.400.000 |
Şeker - Çay |
1.200.000 |
1.690.000 |
1.580.000 |
2.000.000 |
Milli Piyango Bileti, Hemen Kazan, Süper Toto vb. |
1.200.000 |
1.690.000 |
1.580.000 |
2.000.000 |
İçki (Bira ve Şarap Hariç)-İspirto-Sigara-Tütün |
1.200.000 |
1.690.000 |
1.580.000 |
2.000.000 |
Akaryakıt (LPG Hariç) |
1.800.000 |
2.000.000 |
2.400.000 |
2.800.000 |
Belirtilen bu malların alım satımı ile uğraşanlar hakkında, basit usulün özel şartları bakımından yukarıdaki hadler dikkate alınmak suretiyle, 2/5/1982 tarihli ve 17682 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 136 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’ndeki hesaplamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
6. Basit Usulden Yararlanamayacak Mükellefler
Aşağıda belirtilen mükelleflerin kazançları, şartları taşısalar dahi hiçbir şekilde basit usulde tespit edilmez.
• Kollektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortakları.
• İkrazat (ödünç para verme) işleriyle uğraşanlar.
• Sarraflar ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile uğraşanlar.
• Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kurumlara karşı inşaat ve onarma işini taahhüt edenler ile bu mükelleflere karşı derece derece taahhütte bulunanlar.
• Sigorta prodüktörleri.
• Her türlü ilan ve reklam işleriyle uğraşanlar veya bu işlere tavassut (aracılık) edenler.
• Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar.
• Tavassut (aracılık) işi yapanlar (dayıbaşılar hariç).
• Maden işletmeleri, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler.
• Şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar ile treyler, çekici ve benzerlerinin sahip veya işleticileri (Yapısı itibarıyla sürücüsünden başka on dört ve daha aşağı oturma yeri olan ve insan taşımaya mahsus motorlu kara taşıtları ile yolcu taşıyanlar hariç).
• Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan iş grupları, sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir belediyeleri dâhil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları (mücavir alanlar dâhil), belediyelerin nüfusları, yöreler itibarıyla veya sabit bir iş yerinde faaliyette bulunulup bulunulmadığına göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenler.
• 8/5521 Sayılı BKK ile Gerçek Usulde Vergilendirme Kapsamına Alınan Mükellefler: Ülke genelinde uygulanmak üzere, zirai mahsul satın alarak bu mahsulleri kısmen veya tamamen tüketici dışında kalanlara satan ticaret erbabı 1/1/1983 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirme kapsamına alınmışlardır. Canlı hayvan alım satımı faaliyeti anılan Kararname kapsamında değerlendirildiğinden, bu şekilde faaliyette bulunan mükellefler gerçek usulde vergilendirilecektir. Zirai mahsulün toptancı hallerinden veya ticari faaliyette bulunan sebze komisyoncularından sonraki teslim aşamaları 8/5521 sayılı Kararname kapsamı dışındadır.
• 92/2683 Sayılı BKK ile Gerçek Usulde Vergilendirme Kapsamına Alınan Mükellefler: Ülke genelinde uygulanmak üzere, her türlü televizyon, video, radyo, teyp, müzik seti, disk-çalar, kamera, bilgisayar, soğutucu, çamaşır ve bulaşık makinesi, elektrikli süpürge, elektronik müzik aletleri, elektrikli dikiş makinesi ile elektrikle çalışan benzeri eşyaların alım-satımı ve üretimi ile uğraşan mükellefler 92/2683 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile gerçek usulde vergilendirme kapsamına alınmışlardır. Karar’da yazılı malların yanında, diğer mal ve hizmetleri satan mükellefler de gerçek usulde vergilendirilmektedir.
• 92/2683 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen “elektrikle çalışan benzeri eşyalar” ibaresinden, doğrudan elektrik enerjisiyle çalışan veya elektrikle şarj edildikten sonra çalışan emtianın anlaşılması gerekmektedir. Bu Karar’da belirtilen emtianın alım-satımı yoluyla ticaretinin yapılmasında, eski, yeni veya kullanılmış olma ayrımına gidilmeksizin, Karar’da yer alan emtiaların ticaretini yapanlar ile belirtilen işlerle uğraşan bütün mükellefler kapsama girmektedir.
7. Büyükşehir Belediyeleri Dışında Kalan Yerlerde Faaliyet Gösteren Basit Usule Tabi Mükelleflerde Bir Değişiklik Olmadı
Büyükşehirler dışında kalan yerlerde faaliyet gösteren basit usule tabi mükellefler, aksi yönde bir değişiklik olmadığı müddetçe basit usule tabi olmanın gerektirdiği genel ve özel şartları taşıdıkları sürece basit usulde vergilendirmeye devam edeceklerdir. Yapılan değişiklik sadece büyükşehirlerde faaliyet gösteren basit usul mükellefleri ilgilendirdiğinden, büyükşehirler dışında faaliyet gösteren basit usul mükellefleri bakımından bir değişiklik olmayacaktır.
8.Büyükşehir Belediyesi Olan Yerlerde Faaliyet Gösteren Bazı Basit Usule Tabi Mükellefler Gerçek Usule Geçecek
6360 sayılı “On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Kanun’un bazı maddeleri yayımı tarihinde diğer maddeleri ise 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak mahalli idareler genel seçimi ile birlikte yürürlüğe girmiştir.
6360 sayılı Kanun ile; Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illerinde büyükşehir belediyesi kurulmuş, bu illerde mevcut il belediyeleri, büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür. Yeni kurulanlarla birlikte büyükşehir belediye sayısı 30’a yükselmiştir.
Bu düzenleme öncesinde; İstanbul, Kocaeli, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun olmak üzere 16 büyükşehir belediyesi bulunmaktaydı.
95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile (Erzurum, Diyarbakır ve Sakarya illeri, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile büyükşehir belediyesi sınırları içerisine alınan yerlerden, yeni bağlanan mahallelerle birlikte 2000 yılı genel nüfus sayımındaki nüfusu 30.000’den az olan yerler ile 6360 sayılı “On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” kapsamında büyükşehir belediyesi kurulan ve büyükşehir belediyesi sınırları içerisine alınan yerler hariç) mücavir alan sınırları dâhil olmak üzere büyükşehir belediye sınırları içinde aşağıda belirtilen faaliyetleri yapan mükellefler, basit usulden yararlanmaya ilişkin genel ve özel şartları taşıyıp taşımadıklarına bakılmaksızın gerçek usulde vergilendirilme kapsamındaydı.
• Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar
• Her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar (7166 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile münhasıran bir iş yeri açmaksızın gezici olarak veya pazar takibi suretiyle perakende emtia alım-satımı ile uğraşanlar hariç)
• İnşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar
• Motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar
• Lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler
• Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler
9/9/2025 tarihli ve 33012 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ve 1/1/2026 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Cumhurbaşkanı Kararı ile, yukarıda yer verilen uygulamayı düzenleyen 95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırılarak, büyükşehir belediyelerinde aşağıda yer verilen faaliyet alanlarına yönelik yeni belirlemeler yapılmıştır.
Bu değişikliğe göre; büyükşehir belediyesi olan illerde, bir önceki takvim yılının son günü itibariyle Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmış son verilere göre nüfusu 30.000’i geçmeyen ilçeler hariç olmak üzere, aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunan mükellefler gerçek usulde vergilendirilecektir.
• Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar,
• Her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar (Münhasıran bir iş yeri açmaksızın gezici olarak veya Pazar takibi suretiyle perakende emtia alım-satımı ile uğraşanlar hariç)
• İnşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar,
• Motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar,
• Lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler,
• Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler,
• Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunanlar
Değişikliğe ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı’nda, Bakanlar Kurulu Kararı’nda belirlenen faaliyet alanlarından farklı olarak “Şehir için yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunanlar” da eklenmiş olup, nüfusu 30.000’i geçen büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçelerde bu alanda faaliyet gösteren/gösterecek mükelleflerin 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirileceği hükme bağlanmış oldu.
Yapılan değişiklik ile, 13 büyükşehirde (İstanbul, Kocaeli, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin ve Samsun) uygulanan mal alım satımı, otel, lokanta faaliyeti gibi basit usul kapsamı dışında olan işlere şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyeti de eklenerek, diğer 17 büyükşehirde de söz konusu kapsamın dışına çıkarılarak 30 büyükşehirde aynı işi yapanlar için basit usulde vergilendirilme kriteri ilçe nüfus sayısı göre belirleneceğinden uygulamada eşitlik sağlanmış oldu. Halihazırda, 13 büyükşehirde belli faaliyetler basit usulün dışındayken, yenir Kararla bu faaliyetlere “şehir içi yolcu taşımacılığı” faaliyeti de eklenilerek, bu uygulama 30 büyükşehri kapsayacak şekilde genişletilmiş oldu.
Bu kapsamda, büyükşehirlerin 30.000’den fazla nüfusu olan ilçelerinde ticari taksi, dolmuş, minibüs, otobüs gibi şehir içi yolcu taşımacılığı yapanların vergilendirilmesi 1 Ocak 2026'dan itibaren basit usul yerine gerçek usulde gerçekleştirilecek. Büyükşehirlerde olmakla birlikte, nüfusu 30 binin altındaki ilçelerde faaliyet gösteren taksi ve diğer şehir içi taşımacılık yapan mükellefler ile basit usul kapsamına giren diğer esnaf, diğer şartları taşımaları halinde basit usulden yararlanmaya devam edecek.
Yapılan değişikliğe göre; 1/1/2026 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, büyükşehir belediyesi olan 30 ilimize bağlı ilçelerinde belirlenen alanlarda faaliyet gösteren ve basit usulde vergilendirilen/vergilendirilecek mükelleflerin belirlenmesinde, ilçe nüfusunun bir önceki takvim yılının son günü itibariyle Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmış son verilere göre 30.000’i geçip geçmediği esası dikkate alınacak olup, aşağıda başlıklar halinde değerlendirilmiştir.
8.1. Nüfus Sayısının 30.000’i Geçip Geçmediğinin Belirlenmesinde Hangi Yıla Ait Nüfus Sayımı Esas Alınacak?
Büyükşehir belediyesi olan 30 ilimizde belirlenen alanlarda faaliyet gösteren basit usul mükelleflerin gerçek usule geçip geçmeyeceğinde dikkate alınacak ilçe nüfusunun belirlenmesinde, bir önceki takvim yılının son günü itibariyle Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmış nüfus sayısı dikkate alınacaktır.
2026 yılında gerçek usule geçilip geçilmeyeceğinin tespitinde; 31/12/2025 tarihi itibariyle TÜİK tarafından açıklanmış en son nüfus sayısı bilgileri dikkate alınacaktır. Eğer 2025 yılı nüfus sayıları açıklanmış ise o sayılar, açıklanmamış ise 2024 yılına ilişkin halihazırda açıklanmış olan nüfus sayıları esas alınacaktır.
8.2.Büyükşehir Belediyesi Olan İllerin Nüfusu 30.000’i Geçmeyen İlçelerinde Basit Usulde Vergilemede Bir Değişiklik Olmadı
Yeni değişiklik, nüfusu 30.000’i geçen büyükşehirlere bağlı ilçelerde belirlenen alanlarda faaliyet gösteren basit usul mükellefleri ilgilendirdiğinden, nüfusu 30.000’i geçmeyen büyükşehirlere bağlı ilçelerde faaliyet gösteren basit usul mükellefler, 1/1/2026 tarihinden itibaren önceden olduğu gibi basit usulün genel ve özel şartlarını taşımaları halinde basit usulde vergilendirilmeye devam edeceklerdir. Diğer bir ifadeyle nüfus sayısı 30.000’in altındaki ilçelerde yukarıda sayılan alanlarda faaliyet gösterip göstermemelerinin bir önemi olmayacak, genel ve özel şartları taşıdıkları sürece gerçek usule geçirilmeyecektir.
8.3.Büyükşehir Belediyesi Olan İllerin Nüfusu 30.000’i Geçen İlçelerinde Bazı Faaliyetler Gerçek Usulde Vergilendirilecek
6360 sayılı “On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illerinde büyükşehir belediyesi kurulmuş, bu illerde mevcut il belediyeleri, büyükşehir belediyesine dönüştürüldüğünden 16 olan büyükşehir sayısı 30’a çıkarılmış oldu.
Bu düzenleme öncesinde; İstanbul, Kocaeli, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun olmak üzere 16 büyükşehir belediyesi bulunmaktaydı.
Yapılan değişiklik ile 1/1/2026 tarihinden geçerli olmak üzere; büyükşehir belediyesi olan illerde, bir önceki takvim yılının son günü itibariyle Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmış son verilere göre nüfusu 30.000’i geçen ilçelerde, aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunan mükellefler gerçek usulde vergilendirilecektir.
• Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar,
• Her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar (Münhasıran bir iş yeri açmaksızın gezici olarak veya Pazar takibi suretiyle perakende emtia alım-satımı ile uğraşanlar hariç)
• İnşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar,
• Motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar,
• Lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler,
• Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler,
• Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunanlar
Nüfusu 30.000’i geçen büyükşehirlere bağlı ilçelerde yukarıda belirtilen alanlar dışında faaliyet gösteren basit usule tabi mükellefler, genel ve özel şartları taşımaları halinde 1/1/2026 tarihinden itibaren eskiden olduğu gibi basit usulde vergilendirilmeye devam edeceklerinden vergilendirme usulünde bir değişiklik olmayacaktır.
Büyükşehir belediyesi bulunan illere bağlı ilçelerden TÜİK verilerine göre en son 2024 yılına ilişkin nüfus sayımı bilgilerine göre nüfusu 30.000’i geçen ilçe bilgileri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. 2026 yılı öncesi 2025 yılı nüfus sayım bilgileri yayınlanması durumunda, en son yayınlanan nüfus sayıları dikkate alınarak, nüfus sayısı 30.000’i geçen ilçeler dikkate alınacaktır.
Aşağıdaki tabloda, TÜİK verilene göre yayımlanmış en son 2024 yılı nüfus sayımına göre nüfusu 30.000’i geçen büyükşehirlere bağlı ilçelere yer verilmiştir.
2024 NÜFUS SAYIMINA GÖRE NÜFUSU 30.000'İ GEÇEN BÜYÜKŞEHİRLERE BAĞLI İLÇELER |
|||
SIRA |
BÜYÜKŞEHİR ADI |
NÜFUSU 30.000'İ GEÇEN İLÇE BİLGİLERİ |
|
SAYISI |
İLÇE ADI |
||
1 |
ADANA |
6 |
Ceyhan, Çukurova, Kozan, Sarıçam, Seyhan, Yüreğir |
2 |
ANKARA |
16 |
Akyurt, Altındağ, Beypazarı, Çankaya, Çubuk, Elmadağ, Etimesgut, Gölbaşı, Kahramankazan, Keçiören, Mamak, Polatlı, Pursaklar, Sincan, Şereflikoçhisar, Yenimahalle |
3 |
ANTALYA |
15 |
Aksu, Alanya, Döşemealtı, Elmalı, Finike, Gazipaşa, Kaş, Kemer, Kepez, Konyaaltı, Korkuteli, Kumluca, Manavgat, Muratpaşa, Serik |
4 |
AYDIN |
9 |
Bozdoğan, Çine, Didim, Efeler, Germencik, İncirliova, Kuşadası, Nazilli, Söke |
5 |
BALIKESİR |
13 |
Altıeylül, Ayvalık, Bandırma, Bigadiç, Burhaniye, Dursunbey, Edremit, Erdek, Gönen, İvrindi, Karasi, Sındırgı, Susurluk |
6 |
BURSA |
13 |
Gemlik, Gürsu, İnegöl, İznik, Karacabey, Kestel, Mudanya, Mustafakemalpaşa, Nilüfer, Orhangazi, Yenişehir, Yıldırım |
7 |
DENİZLİ |
7 |
Acıpayam, Çivril, Honaz, Merkezefendi, Pamukkale, Sarayköy, Tavas |
8 |
DİYARBAKIR |
12 |
Bağlar, Bismil, Çermik, Çınar, Dicle, Ergani, Hani, Kayapınar, Kulp, Silvan, Sur, Yenişehir |
9 |
ERZURUM |
5 |
Aziziye, Horasan, Oltu, Palandöken, Yakutiye, Odunpazarı |
10 |
ESKİŞEHİR |
2 |
Odunpazarı, Tepebaşı |
11 |
GAZİANTEP |
7 |
Araban, Islahiye, Nizip, Nurdağ, Oğuzeli, Şahinbey, Şehitkamil |
12 |
HATAY |
14 |
Altınözü, Antakya, Arsuz, Belen, Defne, Dörtyol, Erzin, Hassa, İskenderun, Kırıkhan, Payas, Reyhanlı, Samandağ, Yayladağı |
13 |
İSTANBUL |
38 |
Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahşelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar, Zeytinburnu |
14 |
İZMİR |
27 |
Aliağa, Balçova, Bayındır, Bayraklı, Bergama, Bornova, Buca, Çeşme, Çiğli, Dikili, Foça, Gaziemir, Güzelbahçe, Karabağlar, Karşıyaka, Kemalpaşa, Kiraz, Konak, Menderes, Menemen, Narlıdere, Ödemiş, Seferhisar, Selçuk, Tire, Torbalı, Urla |
15 |
KAHRAMANMARAŞ |
8 |
Afşin, Andırın, Dulkadiroğlu, Elbistan, Göksun, Onikişubat, Pazarcık, Türkoğlu |
16 |
KAYSERİ |
7 |
Bünyan, Develi, İncesu, Kocasinan, Melikgazi, Talas, Yahyalı |
17 |
KOCAELİ |
12 |
Başiskele, Çayırova, Darıca, Derince, Dilovası, Gebze, Gölcük, İzmit, Kandıra, Karamürsel, Kartepe, Körfez |
18 |
KONYA |
13 |
Akşehir, Beyşehir, Cihanbeyli, Çumra, Ereğli, Ilgın, Kadınhanı, Karapınar, Karatay, Kulu, Meram, Selçuklu, Seydişehir |
19 |
MALATYA |
4 |
Akçadağ, Battalgazi, Doğanşehir, Yeşilyurt |
20 |
MANİSA |
12 |
Akhisar, Alaşehir, Demirci, Kırkağaç, Kula, Salihli, Sarıgöl, Saruhanlı, Soma, Şehzadeler, Turgutlu, Yunusemre |
21 |
MARDİN |
6 |
Artuklu, Derik, Kızıltepe, Mazıdağı, Midyat, Nusaybin |
22 |
MERSİN |
10 |
Akdeniz, Anamur, Erdemli, Gülnar, Mezitli, Mut, Silifke, Tarsus, Toroslar, Yenişehir |
23 |
MUĞLA |
10 |
Bodrum, Dalaman, Fethiye, Köyceğiz, Marmaris, Menteşe, Milas, Ortaca, Seydikemer, Yatağan |
24 |
ORDU |
4 |
Altınordu, Fatsa, Perşembe, Ünye |
25 |
SAKARYA |
11 |
Adapazarı, Akyazı, Arifiye, Erenler, Ferizli, Geyve, Hendek, Karasu, Pamukova, Sapanca, Serdivan |
26 |
SAMSUN |
9 |
Atakum, Bafra, Canik, Çarşamba, Havza, İlkadım, Tekkeköy, Terme, Vezirköprü |
27 |
ŞANLIURFA |
13 |
Akçakale, Birecik, Bozova, Ceylanpınar, Eyyübiye, Halfeti, Haliliye, Harran, Hilvan, Karaköprü, Siverek, Suruç, Viranşehir |
28 |
TEKİRDAĞ |
11 |
Çerkezköy, Çorlu, Ergene, Hayrabolu, Kapaklı, Malkara, Marmaraereğlisi, Muratlı, Saray, Süleymanpaşa, Şarköy |
29 |
TRABZON |
6 |
Akçaabat, Araklı, Arsin, Of, Ortahisar, Yomra |
30 |
VAN |
8 |
Başkale, Çaldıran, Edremit, Erciş, İpekyolu, Muradiye, Özalp, Tuşba |
9.Kazançları Basit Usulde Tespit Edilen Mükelleflere Sağlanan Bazı Avantaj ve Kolaylıklar
• Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin ticari kazançları gelir vergisinden istisna edilmiştir.
• Basit usulde kazanç istisnasından yararlanacak olan mükellefler, istisna kapsamındaki bu kazançlar için yıllık beyanname vermeyecek ve diğer gelirleri (gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı vb.) dolayısıyla beyanname vermeleri halinde de bu kazançlarını beyannameye dâhil etmeyeceklerdir.
• Kazançları basit usulde tespit edilen mükellefler tarafından defter tutulmaz. Alınan ve verilen belgelerin kayıtları “aracılık ve sorumluluk sözleşmesi” düzenlenen meslek odası veya meslek mensupları aracılığıyla Defter-Beyan Sistemi üzerinden tutulur.
• Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmez (Ancak 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı çalışanları bildirmekle yükümlü olanlar, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermek zorundadırlar.).
• Geçici vergi beyannamesi verilmez.
• Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri KDV’den istisna edilmiş olup, bu mükellefler tarafından KDV Beyannamesi verilmeyecektir.
• Basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili 6/12/1998 tarihli ve 23545 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 215) ile getirilen, belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlenmesine ilişkin uygulamanın, 31/12/2025 tarihine kadar devam etmesi Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257’nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden uygun görülmüştür.(30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 329 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği)
10.Basit Usulde Vergilendirilmekte İken 1/1/2026 Tarihinden İtibaren Gerçek Usulde Vergilendirilecek Mükelleflerin Yol Haritası
Gerçek usulde vergilendirme kapsamına girecek basit usule tabi mükellefler, 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirmeye yönelik mükellefiyetlerinin gereklerini yerine getirecek şekilde hazırlık yapmaları gerekecektir. Yapılması gereken başlıca hazırlıkları aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
• İşletme veya bilanço esasına göre defter tutma mükellefiyeti başlayacağından, kâğıt ortamında tutulacak defter tasdiklerini 2025 yılı sonuna kadar yaptırarak, gerekmesi halinde elektronik defter başvurularını da aynı süre içinde yapmaları gerekecek.
• Kâğıt belge (fatura, irsaliye vb.) bastırmaları, elektronik belge kapsamında düzenleyecekleri belgeler için e-fatura, e-arşiv fatura ve gerek olması halinde diğer e-belge başvuru ve altyapılarını kurmaları gerekecek.
• Perakende satış ve hizmetler nedeniyle EFT POS uyumlu yeni nesil ÖKC kullanmaları gerektiğinden, başvuruları yaparak ÖKC almaları gerekecek.
• Muhasebe kayıtlarının tutulması ile beyanname ve bildirimlerin verilebilmesi için bir meslek mensubu ile sözleşme yapmaları gerekecek.
• Mevzuata göre gelir stopajı ve KDV tevkifatı yapmaları gereken durumlarda bu tevkifatları yaparak beyan etmeleri gerekecek.
• Yıllık gelir vergisi, geçici vergi, KDV1, KDV2 ve muhtasar beyanname mükellefiyetleri açılacak, usulüne göre bu beyannameleri vermeleri gerekecek.
1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usule geçmesi gereken mükelleflerin geçişe ilişkin usul ve esaslar bakımında, bu hususta Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacak duyuru ve düzenlemeleri yakından izlemeleri gerekmekte olup, bir usul belirlenmesi halinde o usule göre hareket etmeleri, bir usul belirlenmemesi halinde ise bağlı bulundukları vergi dairesine gerçek usulde vergilendirilmelerine yazılı olarak yönelik bildirim yapmaları gerekecektir.
Cumhurbaşkanı Kararı ile 1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilmesi gerektiği halde, bildirim ve mükellefiyet açılışlarının zamanında yapılmamasından kaynaklanacak; beyannamelerin zamanında verilememesi, mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin belgelerin usulüne uygun düzenlenememesi, ÖKC kullanma mecburiyetine uyulmaması, yasal defterlerin zamanında tasdik ettirilmemesi, elektronik belge ve defter uygulamasına geçilmemesi vb. nedenlerden dolayı usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları yanında vergi ziyaı cezaları ile karşılaşılması muhtemel hale gelebilecektir.
11.Sonuç
Yapılan düzenleme ile; büyükşehir ayrımı yapılmaksızın, nüfusu 30.000’i geçen ilçelerde yukarıda belirtilen konularda faaliyet gösteren ve basit usulde vergilendirilmekte olan mükelleflerin 1.1.2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilmesine yönelik değişiklik yapılmıştır.
Bununla beraber, aşağıda belirtilen mükelleflerin basit usulde vergilendirilmesine yönelik bir değişiklik yapılmadığından, önceden olduğu gibi basit usulde vergilendirilmelerine devam edilecektir:
• Büyükşehirler dışındaki illerde faaliyet konusu ne olursa olsun, basit usulde vergilendirilmenin genel ve özel şartlarını taşıyan tüm basit usulde vergilendirilen mükellefler,
• Büyükşehirlerde (nüfusu 30.000’i geçen ilçeler dahil), yukarıda yer verilen konular dışında faaliyet gösteren, basit usulde vergilendirmenin genel ve özel şartlarını taşıyan ve basit usulde vergilendirilen mükellefler,
• Büyükşehirlerin nüfusu 30.000’i geçmeyen ilçelerinde yukarıda belirtilen konularda faaliyet gösteren ve basit usulde vergilendirmenin genel ve özel şartlarını taşıyan ve basit usulde vergilendirilen mükellefler.
Düzenlemeye ilişkin Karar ile, büyükşehirler arasında aynı faaliyet alanları arasında farklı (basit usul / gerçek usul) uygulamalara sebep olan, “193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre götürü usulde vergilendirilen mükellefler hakkında 12/1/1995 tarihli ve 95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı” yürürlükten kaldırılmıştır.
Böylelikle, 13 büyükşehirde (İstanbul, Kocaeli, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin ve Samsun) uygulanan mal alım satımı, otel, lokanta faaliyeti gibi basit usul kapsamı dışında olan işlere şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyeti de eklenerek, diğer 17 büyükşehirde de söz konusu kapsamın dışına çıkarılarak 30 büyükşehirde aynı işi yapanlar için ilçe nüfus sayısının 30.000’i geçip geçmemesine göre belirlenme kriteri eşit hale getirildi. Halihazırda, 13 büyükşehirde belli faaliyetler basit usulün dışındayken söz konusu kararla bu faaliyetlere şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyeti de eklenilerek, bu uygulama 30 büyükşehri kapsayacak şekilde genişletilmiş oldu.
Bu kapsamda, büyükşehirlerin 30.000’den fazla nüfusu olan ilçelerinde ticari taksi, dolmuş, minibüs, otobüs gibi şehir içi yolcu taşımacılığı yapanların vergilendirilmesi 1 Ocak 2026'dan itibaren basit usul yerine gerçek usulde yapılacaktır. Büyükşehirlerde olmakla birlikte, nüfusu 30.000’in altındaki ilçelerde faaliyet gösteren taksi ve diğer şehir içi taşımacılık yapan mükellefler ile basit usul kapsamına giren diğer esnaf, şartları taşımaları halinde basit usulden yararlanmaya devam edecektir.
1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usule geçmesi gereken mükelleflerin geçişe ilişkin usul ve esaslar bakımında, bu hususta Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacak duyuru ve düzenlemeleri yakından izlemeleri gerekmekte olup, bir usul belirlenmesi yapılması halinde o usule göre, bir usul belirlenmemesi yapılmaması halinde ise mükelleflerin bağlı bulundukları vergi dairesine gerçek usulde vergilendirilmelerine yönelik yazılı bildirim yapmaları gerekecektir.
1/1/2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilecek mükelleflerin buna yönelik bildirim ve diğer hazırlıklarını süreleri içinde yapmaları gerekmekte olup, bunun gerektirdiği vergisel ödevlerini tam ve zamanında yerine getirilmemesinden dolayı, özel usulsüzlük ve vergi ziyaı cezaları ile karşılaşmaları muhtemel hale gelebilecektir.
Kaynakça
• 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
• 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
• 6360 sayılı “On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”
• 92/2683 Sayılı BKK
• (Mülga) 95/6430 Sayılı BKK
• 8/5521 Sayılı BKK
• 9 Eylül 2025 tarih 33012 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 10380 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
• 136 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
• 324 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
• 329 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
• Gelir İdaresi Başkanlığı “Kazançları Basit Usulde Tespit Edilen Mükelleflerde Gelir Vergisi İstisnası Rehberi” (Şubat / 2025-Yayın No: 546)
• 2024 yılı sonu TÜİK tarafından yayınlanmış son verilere göre “İl ve İlçelere Göre İl/İlçe Merkezi, Bel-de/Köy Nüfusu ve Yıllık Nüfus Artış Hızı TABLOSU” https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayal%C4%B1-N%C3%BCfus-Kay%C4%B1t-Sistemi-Sonu%C3%A7lar%C4%B1-2024-53783&dil=1
Kaynak: Lebib Yalkın Aylık Mevzuat Dergisi Ekim 2025
Yazar: Hamza Ertekin