Geçici Vergi Döneminde Finansman Gider Kısıtlaması

Geçici Vergi Döneminde Finansman Gider Kısıtlaması

Stj. SMMM Emine AKDAŞ - 01 Ağustos 2022

GİRİŞ

6322 sayılı Kanunun 37 nci maddesiyle 1/1/2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere 5520 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (i) bendiyle; kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'unu aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan kısmı kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak kabul edilmiştir.

Ayrıca, bu oranı sektörler itibarıyla farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı, bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

Cumhurbaşkanı bu yetkisini 4/2/2021 tarihli ve 31385 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 3/2/2021 tarihli ve 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla kullanmış olup bu Kararda 1/1/2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmak üzere söz konusu gider ve maliyet unsurlarının %10’unun kurum kazancının tespitinde indiriminin kabul edilmeyeceği düzenlenmiştir.

Dolayısıyla, yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşmış olan kurumlar vergisi mükelleflerinin, aşan kısımla sınırlı olmak üzere, yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10’luk kısmı, kurum kazancının tespitinde KKEG olarak dikkate alınacaktır.

Kapsama Giren Mükellefler;

Bilanço esasına göre defter tutan Kurumlar Vergisi mükellefleri finansman gider kısıtlamasına tabidir.

Kapsama Girmeyen Mükellefler;

-6362 Sayılı Kanun Kapsamında Sermaye Piyasası Faaliyetinde bulunan kurumlar,

-5684 Sayılı Kanun kapsamında faaliyette bulunan sigorta şirketleri

-6361 Sayılı Kanunun ilgili maddelerinde yer alan sözleşmelere uygun olarak faaliyette bulunan finansal kiralama, faktöring ve finansman şirketleri,

-4632 Sayılı Kanun Kapsamında faaliyette bulunan emeklilik şirketleri,

-5411 Sayılı Kanun kapsamında faaliyette bulunan mevduat, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları, yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye’ deki şube ve finansal holding şirketleridir.

Finansman Gider Kısıtlaması Uygulama Dönemi;

Finansman Gider Kısıtlaması 2021 yılının ilk geçici vergi döneminden itibaren olmak üzere, gider kısıtlamasının şartlarının sağlandığı geçici vergi dönemlerinden itibaren finansman gider kısıtlaması uygulamasına başlanılacaktır.

 Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi kapsamında finansman gider kısıtlaması 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, 1/1/2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmaya başlandığından,

-Hesap dönemi olarak takvim yılını kullanan mükelleflerde 2021 yılının ilk geçici vergilendirme döneminde,

-Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmiş olan mükelleflerde ise 2021 yılında başlayan özel hesap döneminin ilk geçici vergilendirme döneminde,

yabancı kaynak ve öz kaynak mukayesesi yapılarak dikkate alınacaktır.

Finansman Gider Kısıtlamasındaki Kıstas;

Uygulama Kapsamında her geçici vergi dönemlerinde ayrı ayrı hesaplanacak olup, 3’ er aylık dönemler itibariyle öz kaynak-yabancı kaynak hesaplaması yapılmalıdır. Kapsama giren gider ve maliyet unsurları, faiz, kur farkı vade farkı, komisyon vb. şeklinde tanımlanmış. Yabancı kaynakların geçici vergi döneminde kur değerlemesi sonucu oluşan kambiyo zararları da finansman gider kısıtlamasına tabi olacak.

 Her bir geçici vergi veya kurumlar vergisi dönemlerinin son günü çıkaracakları bilançolardan yabancı kaynak toplamı öz kaynak toplamını aşan mükellefler uygulayacaktır. Kısıtlama uygulanacak dönemde hesaplanan ve indirim yapılacak giderlerin %10’u KKEG olarak değerlendirilmek suretiyle finansman gider kısıtlaması uygulanmış olacaktır.

Finansman Gideri Sayılmayanlar;

54 ve 55 no’lu KVK Genel Tebliğlerinde açıklandığı üzere, teminat mektubu komisyonları, tahvil ihracı ile ilgili olarak yapılan baskı ve benzeri giderler ile ipotek masrafları gibi herhangi bir yabancı kaynak kullanımına bağlı olmaksızın yapılan giderler gider kısıtlamasına konu edilmeyecektir. Ayrıca, kredi sözleşmelerine ilişkin olarak ödenen damga vergisi veya banka havale ücretlerine ilişkin ödenen banka ve sigorta muameleleri vergisi gibi bir yabancı kaynağın kullanım süresine bağlı olmayan gider ve maliyet unsurları da gider kısıtlaması uygulamasına tabi olmayacaktır.

 Öte yandan yatırım maliyetine eklenen finansman giderleri, gider kısıtlaması kapsamı dışındadır. Hangi tür işletme olursa olsun, teşvik belgeli veya teşvik belgesiz yatırım harcamalarına veya her türlü amortismana tabi iktisadi kıymet maliyetlerine eklenen finansman giderleri kısıtlamaya tabi tutulmayacaktır. Satılan ticari mal maliyetine veya hizmet maliyetine ilave edilen finansman giderleri ise kısıtlama hükümlerine tabi tutulacaktır.

Finansman gider kısıtlamasıyla ilgili örnek hesaplama tablosu aşağıdaki gibidir.

Finansman Gider Kısıtlaması Örnek Hesaplama

Örnek olarak EA AŞ’nin öz kaynaklarından daha fazla yabancı kaynağı bulunduğu, finansman giderini gider olarak dikkate almayacağını düşünürsek;

1	Yabancı Kaynaklar (3 ve 4’ lü Hesaplar)	1.000.000
2	Özsermaye (5’ li Hesaplar)	500.000
3	Özsermayeyi Aşan Yabancı Kaynak Tutarı (1.000.000-500.000)  (1-2)	500.000
4	Aşan Kısmın Yabancı Kaynaklara Oranı(500.000/1.000.000) (3/1)	%50
5	Finansman Gider Tutarı	250.000
6	Aşan kısma isabet eden finansman gideri (4*5)	125.000
7	KKEG olacak finansman giderleri (6 * %10)	12.500

Yukarıdaki tabloya göre 12.500 TL’nin KKEG olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Yukarıdaki tablo çalışması KV ve KGV beyanlarının ekinde saklanıp, işlemin muhasebeleştirilmesi aşağıdaki  gibi yapılmalıdır.

900-KKEG - KVK Md. 11/1-i Finansman Gider Kısıtlaması	12.500
		901-KKEG KARŞILIĞI	12.500

Sonuç;

Finansman Gider Kısıtlaması için bilançonun hazırlanması gerekmektedir, Kısa Vadeli Yabancı Kaynak ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar toplanarak Özkaynak Arasındaki fark kontrol edilmelidir. Yabancı Kaynaklar Öz Sermayeyi Aşıyorsa 780 Finansman Gider hesapları gözden geçirilmeli ve hesaplamada göz önünde bulunacak tutar dikkate alınmalıdır. Bu hesaplamanın sağlıklı yapılabilmesi için muhasebe kayıtları ve finansman kaynaklarını takip etmek gerekmektedir.

Hazırlayan: Stj. SMMM Emine AKDAŞ ,

KAYNAKÇA:

Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebiğ (Seri No: 18)