Fazla Çalışmanın Her Hafta İçin Ayrı Hesaplanması

Özet

4857 sayılı İş Kanunu’nun, 41’inci maddesinde, ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabileceği belirtilmiş, Kanun’da yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma olarak tanımlanmıştır. Kanun’da öngörülmüş bulunan bu çalışma süresi esas itibariyle fiili çalışma süresidir. Aynı Kanunun 63’üncü maddesi uyarınca çıkarılan "İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği"nin 3’üncü maddesinde çalışma süresi, "İşçinin çalıştırıldığı işte geçirdiği süre" olarak tanımlanmış ve maddenin devamında "İş Kanunu’nun 66’ncı maddesinin birinci fıkrasında yazılı süreler de çalışma süresinden sayılır." denilmiştir. Yasa hükmü gereği çalışma süresi işçinin işin başında geçirdiği süre ile İş Kanunu’nun, 66’ncı maddesinde yer alan farazi çalışma sürelerinin toplamından oluşmaktadır. Diğer bir ifadeyle işçinin fazla çalışma süresi hesaplanırken fiili ve farazi çalışma süreleri toplamı esas alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çalışma süresi, fiili çalışma süresi, işçinin çalıştırıldığı işte geçirdiği süre, fazla çalışma, fazla çalışma süresi hesabı.

1.  Giriş

4857 sayılı İş Kanunu’nda kural olarak haftalık çalışma esası benimsenmiştir. Kanunun 41’inci maddesine göre, haftalık kırk beş saati aşan çalışmalardır. Kanunun 63’üncü madde hükmüne göre de denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile bazı haftalarda toplam kırk beş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz. Fazla çalışmanın her saati için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen tutarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir. Fazla sürelerle çalışmalarda her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmi beş yükseltilmesiyle ödenir. Fazla mesai ücretleri, çalışılan süre itibarıyla son ücretten değil, çalışılan döneme göre o dönemdeki hak edilen ücret esas alınarak devre devre haftalık hesaplanır.

2.  Fazla Çalışma

Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, haftalık kırk beş saati aşan çalışmalardır. Fazla çalışma süresi haftalık çalışma süresine göre belirlenir.

Makalenin ilgili Yargı Kararına mevbank neo üzerinden ulaşabilirsiniz, günden güne güncellenene ve 10 milyonu aşan kararları inceleyin.

Makalemizin diğer başlıklarını incelemek için mevbank neo üzerinden ulaşın.

2.1. Fazla Çalışma Ücreti

2.2. Fazla Çalışmada Süre Sınırı

2.3. İşçinin Yazılı Onayı

2.4. Fazla Çalışma Yapılamayacak İşler

2.5. Fazla Çalışma Yapamayacak İşçiler

2.6. Fazla Çalışmanın Serbest Zaman Olarak Kullanılması

2.7. Denkleştirme Çalışması

3.  Fazla Çalışmanın Her Hafta İçin Ayrı Hesaplanması

4.  Sonuç

Kaynak: Lebib Yalkın Aylık Mevzuat Dergisi Temmuz Sayısı 2024